چند روزي است كه تهراني‌ها حشره‌هاي ريز و سفيدي را در هواي پايتخت مي‌بينند كه بعضاً موجب آزارشان مي‌شود. اين حشرات «عسلك‌هاي پنبه» يا همان «مگس سفيد» هستند؛ موجودات ريزي كه در هنگام تنفس، وارد دهان و بيني مي‌شوند و بعضاً مستقيم راه چشم و گوش افراد را در پيش گرفته و روي اعصاب راه مي‌روند. آنطور كه از شواهد و قرائن و اخبار مشخص است با فرا رسيدن فصل گرما بايد منتظر زندگي سختي با مگسهاي سفيد باشيم و شاهد اين ادعا اينكه، مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاريخ طبيعي و ذخاير ژنتيكي سازمان حفاظت محيط زيست كشور اخطار كرده «با فرارسيدن گرما بايد مجدداً منتظر طغيان «عسلك‌هاي پنبه» باشيم...»
به گفته كارشناسان محيط زيست، نام حقيقي مگسهاي سفيد «عسلك پنبه» است و سال گذشته كه اين حشرات ريز تهران را به جولانگاه خود تبديل كرده بودند با اين نام در ميان مردم به شهرت خوبي رسيدند.
هشدار داديم، توجه نكردند
مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاريخ طبيعي و ذخاير ژنتيكي سازمان حفاظت محيط زيست كشور با اعلام اين خبر بد كه طي دو ماه آينده شاهد طغيان مگسهاي سفيد در تهران خواهيم بود، گفت: «اگر سازمان‌ها در اين خصوص فكري نكنند، شاهد شكايت از سوي مردم در اين راستا خواهيم شد.»
عليرضا نادري با اشاره به اينكه عسلك پنبه نوعي از حشرات مانند شته هستند كه بيماري با خود به همراه ندارند اما موجب آزار مي‌شوند، تصريح كرد: «هنوز نامه و شكايتي در راستاي حضور مجدد اين حشرات به دست ما نرسيده است. البته سال گذشته به سازمان‌هاي مربوطه و موظف هشدار داديم كه مجدد شاهد طغيان اين حشرات خواهيم بود ولي كاري پيش نرفت.»
در همين راستا رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر تهران مگسهاي سفيد تهران را حاصل بي‌تدبيري‌ها در غرب كشور دانست و گفت: «به واسطه رفتارهاي غلطي كه استان‌هاي غربي در مصرف سموم كشاورزي داشته‌اند شاهد هجوم اين مگسها بوده‌ايم، از اين رو وزارت كشاورزي بايد مديريت لازم را براي جلوگيري از تكرار هجوم مگسها اعمال كند.»
رحمت‌الله حافظي ادامه داد: «مگسهاي سفيد تهديدي جدي براي انسانها ندارند و صرفاً وجودشان آزار دهنده است و ممكن است به راه‌هاي تنفسي وارد شوند كه در صورت ضرورت نيز با يك ماسك ساده مي‌توان از آن ممانعت كرد.»
به هر حال اگر گفته‌هاي اين عضو شوراي شهر تهران را در مورد استفاده اشتباه از سموم بپذيريم بايد منتظر باشيم تا وزارت جهاد كشاورزي با تمهيدات لازم و برنامه‌ريزي در اين زمينه، شرايط را مديريت كرده و از تكرار آن جلوگيري كند.
چه كسي مسئول است
گويي موضوع مگسهاي سفيد هم مانند هر بحث و مشكل و معضل ديگري اسير سردرگمي بين سازمان‌ها و نهاد‌ها شده است و هيچ مسئولي خود و سازمان تحت امرش را موظف به ارائه برنامه‌اي جامع و عملي براي از بين بردن آنها نمي‌داند.
مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاريخ طبيعي و ذخاير ژنتيكي سازمان حفاظت محيط زيست كشور معتقد است بايد جلسات مشتركي بين سازمان محيط زيست، وزارت جهاد كشاورزي، سازمان جنگل‌ها و مراتع و سازمان پارك‌ها و فضاي سبز شهرداري براي رفع مشكل برگزار شود چون سازمان محيط زيست به تنهايي در اين خصوص نمي‌تواند ورود كند بلكه بايد همه سازمان‌هاي مربوطه و موظف براي از بين رفتن «عسلك‌هاي پنبه» در شهر تهران ورود كرده و به ميدان بيايند، تصريح كرد: «حتي وزارت بهداشت نيز مي‌تواند در راستاي اين حشرات ورود كند.»
وي با بيان اينكه سازمان‌ها همه مسئوليت «مگس سفيد» را به گردن محيط زيست انداخته‌اند، عنوان كرد: بايد موضوع حضور «مگس سفيد» مطبوعاتي شود تا سازمان‌هاي مسئول هوشيار شوند.
نادري با اشاره به بارش‌هاي اخير تهران نيز گفت: «در حال حاضر در برخي روز‌ها شاهد بارندگي هستيم كه اين امر خود باعث كاهش مگسهاي سفيد در شهر تهران شده است.»
زندگي مگسها در گير و دار برنامه‌ها
با اينكه گروهي از كارشناسان معتقدند هرگز نمي‌توان مگسهاي سفيد را تهديدي براي سلامت انسانها در نظر داشت اما شهروندان مي‌گويند زندگي با اين حشرات ريز بسيار سخت و دشوار است و در سال گذشته، روزهايي بود كه بدون ماسك تنفس واقعاً سخت شده بود زيرا با هر بار نفس كشيدن چندين مگس وارد حلق افراد مي‌شد.
هر چند باران مي‌تواند تخمگذاريهاي مگس سفيد را بي‌اثر كرده و از به بار رسيدن آنها جلوگيري كند اما گويي تخمگذاريهاي اين حشره در سال گذشته آنقدر زياد بوده كه باران‌هاي اخير هم نتوانسته آنها را كلاً از بين ببرد.
در همين رابطه رئيس كميسيون سلامت و محيط زيست شوراي شهر تهران گفت: «كارشناسان محيط زيست پيش‌بيني مي‌كردند تخمگذاري سال گذشته مگسها، امسال به بار بنشيند، اما با بارش‌هاي خوبي كه هفته‌هاي گذشته داشته‌ايم اين مشكل كمرنگ‌تر خواهد شد، هرچند احتمال بروز آن وجود دارد.»
وي خاطرنشان كرد: «شهرداري تهران مي‌تواند با استفاده از نوارهاي چسبناك روي درختان و شست‌و‌شوي درختان آلوده، مگسها را از پرواز باز بدارد و از بين ببرد. اميدواريم با بارندگي‌هاي اخير اين واقعه تكرار نشود و وزارت جهاد كشاورزي با مداخلات خود از تكرار آن جلوگيري كند.» البته حافظي به تأثير آب‌شويي درختان در سال گذشته توسط شهرداري تهران نيز اشاره كرد و تأكيد كرد: «آب‌شويي بسياري از مگسها را از بين مي‌برد. اگر اين كار سال گذشته انجام نمي‌شد تعداد اين حشرات امسال خيلي زياد و دردسرساز مي‌شد.»
به هر حال، چه حرف‌هاي مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاريخ طبيعي و ذخاير ژنتيكي سازمان حفاظت محيط زيست كشور مبني بر طغيان مگسهاي سفيد در دو ماه آينده را بپذيريم و چه به حرف‌هاي رئيس كميسيون سلامت و محيط‌زيست شوراي شهر تهران كه گفته بارش‌ها مشكل اين حشرات را كمرنگ‌تر كرده است، استناد كنيم، واقعيت اين است كه از همين الان عسلك‌هاي پنبه، حضور خود را در تهران اعلام كرده‌اند و نويد بخش روزهاي تلخي براي پايتخت‌نشينان هستند.