سهیلا یادگاری
خبرنگار
قیمت بلیت پروازهای داخلی نسبت به جدول نرخی خردادماه ۱۳۹۹ به میزان 10 درصد افزایش می‌یابد. قیمت جدید کمتر از نرخی است که انجمن شرکت‌های هوایی برای اجرا از آبانماه ابلاغ کرده بود.
قیمت بلیت هواپیما پیش از این دو نرخی و بر اساس کمترین و بیشترین نرخ برای هر مسیر پروازی بود اما با تصمیم شورای عالی هواپیمایی بلیت پروازهای داخلی از این پس با یک نرخ ارائه می‌شود.
در نشست شنبه شب شورای عالی هواپیمایی، اعضای این شورا برای قیمت بلیت پروازهای داخلی تصمیمات جدیدی گرفتند. افزایش 10درصدی نرخ بلیت و حذف محدودیت ارزان‌ترین نرخ برای شرکت‌ها ، مهم‌ترین بندهای مصوبه این شورا است.
لغو نرخ‌نامه آبانماه
بعد ازآنکه ستاد مبارزه با کرونا برای جلوگیری از شیوع کرونا در پروازها، اعلام کرد که ایرلاین‌ها از اول آبانماه باید با 60 درصد مسافرگیری کنند، انجمن شرکت‌های هواپیمایی نرخ‌نامه جدیدی را به شرکت‌ها ابلاغ کرد تا با افزایش قیمت‌ها، زیان ناشی از کاهش ظرفیت مسافرگیری جبران شود. اما سازمان هواپیمایی زیر بار نرخ‌نامه جدید نرفت و اعلام کرد قیمت‌های بلیت پروازها باید بر اساس هزینه‌های مالی یکسال اخیر ایرلاین‌ها و هزینه هر صندلی در پرواز رفت و برگشت تعیین شود.
به منظور تعیین نرخ بلیت پروازهای داخلی با توجه به شرایط جدید و کاهش ظرفیت مسافرگیری، شنبه شب نشست شورای عالی هواپیمایی کشوری با حضور نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت امور خارجه، عضو ناظر کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، سازمان برنامه و بودجه، دادستانی عمومی و انقلاب تهران، عضو مطلع شورای عالی هواپیمایی کشوری، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و نماینده شرکت‌های هواپیمایی داخلی برگزار شد.
در این نشست، شورای عالی هواپیمایی نرخ‌نامه‌ای را که انجمن شرکت‌های هوایی برای اجرا از اول آبانماه به شرکت‌ها ابلاغ کرده بود، لغو شد و نرخ‌نامه خردادماه به عنوان مرجع تصمیم‌گیری برای تعیین قیمت‌های جدید در نظر گرفته شد.
در نرخ‌نامه‌ای که انجمن ابلاغ کرده بود، قیمت بلیت به طور متوسط در مسیرهای مختلف پرواز داخلی، بیش از 80 درصد افزایش یافته بود. اما با مصوبه جدید شورای عالی هواپیمایی، نرخ بلیت این پروازها 10 درصد افزایش می‌یابد و این افزایش 10 درصدی به نرخ‌نامه خرداماه امسال انجمن شرکت‌های هوایی افزوده می‌شود نه نرخ‌نامه آبانماه.
در نشست شورای عالی هواپیمایی نماینده شرکت‌های هواپیمایی داخلی، گزارشی از شرایط این شرکت‌ها با توجه به افزایش نرخ ارز، کاهش تعداد پروازها و مسافران به دلیل گسترش ویروس کرونا، الزام به رعایت پذیرش حداکثر ۶۰ درصدی مسافر در پروازهای داخلی و فشارهای ناشی از تحریم ارائه کرد. همچنین نماینده ایرلاین‌ها، گزارشی از وضعیت مالی شرکت‌های هواپیمایی و همچنین بهای تمام شده هر ساعت صندلی برای پروازهای داخلی ارائه کرد. با توجه به تمام شواهد در پایان جلسه با تأیید اعضا مقرر شد قیمت بلیت پروازهای داخلی نسبت به جدول نرخی اعلام شده توسط انجمن شرکت‌های هواپیمایی در خردادماه ۱۳۹۹ به میزان 10 درصد افزایش یابد.
یکی از اعضای شورای عالی هواپیمایی که در جلسه این شورا حضور داشت در گفت‌وگو با «ایران» در پاسخ به این سؤال که ایرلاین‌ها با افزایش 10 درصدی نرخ موافق هستند، گفت: مدیران ایرلاین‌ها خواستار افزایش 30درصد قیمت بلیت بر اساس نرخ‌نامه آبانماه بودند یعنی قیمت مورد نظر آنها اضافه شدن 30درصد قیمت به نرخ‌هایی بود که در آبان اعلام شده بود اما رئیس سازمان هواپیمایی با این درخواست مخالفت کرد و مقرر شد نرخ‌نامه خردادماه به عنوان نرخ پایه در نظر گرفته شود و افزایش قیمت هم 10 درصد باشد که به آن نرخ‌نامه پایه اضافه می‌شود.
به گفته این عضو شورای عالی هواپیمایی، صورت‌های مالی که ایرلاین‌ها از هزینه‌های یکسال اخیر خود به شورا ارائه کردند، نشان می‌داد که هزینه شرکت‌ها با توجه به افزایش نرخ ارز از 11 هزار تومان در سال گذشته به حدود 25 هزار تومان در سال 99، رشد داشته است.
با افزایش نرخ ارز از سال97، قرار بود شرکت‌هایی هواپیمایی ارز با نرخ ترجیحی دریافت کنند اما از سال 98 ارز دولتی به شرکت‌ها پرداخت نشد. قرار بود آنها ارز نیمایی بگیرند. اما آن طور که مقصوداسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هوایی می‌گوید، «ارز نیمایی هم به شرکت‌ها تعلق نگرفته است.» البته سامانی معتقد است با توجه به نزدیکی قیمت ارز نیمایی و ارز آزاد، ارز نیمایی هزینه ایرلاین‌ها را کاهش نمی‌دهد. با این حال تورج دهقانی زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری تأکید دارد که برخی هزینه‌هایی که ایرلاین‌ها در گزارش هزینه‌های مالی یکساله خود آورده‌اند مورد قبول و تأیید سازمان هواپیمایی نیست.
با توجه به جمع‌بندی هزینه‌ها در نهایت افزایش قیمت 10 درصدی بلیت مورد تأیید شورای عالی هواپیمایی قرار گرفت.
قیمت‌ها بر اساس سقف
اما در مصوبه شورای عالی هواپیمایی موضوع مهم تک نرخی شدن قیمت بلیت پروازهای داخلی است. بر این اساس، محدودیت ارزان‌ترین نرخ برای شرکت ها از جدول فوق حذف شده و هیچ حداقل قیمتی وجود نخواهد داشت؛ همچنین هیچ شرکت هواپیمایی مجاز به افزایش قیمت، بالاتر از سقف تعیین شده نیست.
از سال 94 که قرار شد نرخ بلیت هواپیما بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود موضوع حداقل قیمت در زمان کاهش تقاضا و حداکثر قیمت در زمان اوج تقاضا و اوج مسافرت‌ها، اجرا شد. بر اساس آن تصمیم، نرخ‌نامه‌های انجمن شرکت‌های هوایی همیشه شامل دو نرخ کمتر و بیشترین برای هر مسیر پروازی بود. اما شورای عالی هوایی در مصوبه ، نرخ بلیت هواپیما را بر پایه یک نرخ که نرخ حداکثری است تعیین کرد. عضو شورای عالی هواپیمایی درخصوص علت این تصمیم شورا گفت: تعیین حداقل نرخ، مانع از ارائه بلیت ارزان‌تر می‌شد مثلاً زمانی که کمترین تقاضا برای یک مسیر وجود داشت و یا اینکه هزینه پروازی شرکت در یک مسیری کم بود، تعیین حداقل نرخ مانع کاهش بیشتر قیمت بلیت می‌شد، در مصوبه جدید تعیین محدودیت برای حداقل نرخ برداشته شده است اما ایرلاین‌ها می‌توانند در بازار رقابتی و برای جذب مسافران قیمت‌های خود را هر چقدر می‌خواهند کاهش دهند اما نمی‌توانند قیمت را از نرخی که اعلام شده بالاتر ببرند.
به گفته این عضو شورای عالی هوایی مثلاً در مواقعی ایرلاین‌ها برای پر کردن پرواز، بلیت را در محدوده‌های بسیار پایین قیمتی می‌فروشند. اما در حال حاضر با توجه به افزایش هزینه‌ها و قیمت ارز، بعید به نظر می‌رسد ایرلاینی بلیت را کمتر از نرخی که مصوب شده بفروشد.
نرخ‌های جدید
با توجه به اینکه نرخ‌های جدید بلیت پروازهای داخلی بر اساس حداکثر نرخ‌نامه خردادماه به علاوه افزایش 10 درصدی اعمال می‌شود، مقایسه حداکثر قیمتی که در نرخ‌نامه خرداد و نرخ‌نامه آبانماه ابلاغ شد، نشان می‌دهد که حداکثر قیمت‌های جدید از قیمت نرخ‌نامه آبانماه تمام مسیرها کاهش یافته و این کاهش در برخی مسیرها بیش از 500 هزار تومان است. برای مثل در نرخ‌نامه آبانماه، حداکثر قیمت پرواز تهران-کیش یک میلیون و 750 هزار تومان بود اما این قیمت در نرخ‌نامه خرداد با اعمال افزایش 10 درصدی حدود یک میلیون تومان است.
حداکثر قیمت مسیر تهران-مشهد هم در نرخ‌نامه آبانماه یک میلیون و 350 هزار تومان بود اما قیمت جدید این مسیر 780 هزار تومان خواهد بود. بیشترین قیمت پرواز تهران-اصفهان نیز در نرخ‌نامه آبانماه 960 هزار تومان بود اما قیمت جدید در این مسیر 550 هزار تومان است.
طبق اعلام سازمان هواپیمایی انجمن شرکت های هواپیمایی متولی ابلاغ قیمت‌های جدید به شرکت‌ها بوده و سازمان‌های نظارتی متولی نظارت بر رعایت سقف اعمال شده هستند. سازمان هواپیمایی موظف است بر دفاتر فروش بلیت ایرلاین‌ها و آژانس‌ها نظارت کند همچنین اگر شرکتی بلیت را بیش از قیمت‌های تعیین شده بفروشد خریدار می‌تواند تخلف را به سازمان هواپیمایی گزارش دهد.