صاحب‌خبر - یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از تهیه طرح سه‌فوریتی در واکنش به تلاش آمریکا جهت فعال‌سازی مکانیزم ماشه خبر داد و گفت که این طرح پاسخ قاطع مجلس به تهدیدات آمریکا است.
ابراهیم رضایی اظهار کرد: تعدادی از نمایندگان طرحی با قید سه فوریت تهیه کردند که در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه و تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران اقدام مقابله به مثل صورت گرفته و بر اساس آن ما بخشی از محدودیتهای برجامی را اجرا نخواهیم کرد که از جمله‌اش توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است. در این طرح به موضوع تولید و فروش آب سنگین تحقیق و توسعه و ایجاد زمینه برای فعال‌سازی ۱۹۰ هزار سو برق هسته‌ای هم اشاره شده است. در واقع ما در این طرح دولت را ملزم به مقابله با مثل در واکنش به اقدام یک‌جانبه‌گرایانه فعال کردن مکانیزم ماشه توسط آمریکا کرده‌ایم.
این سخنان و طرح البته موضوع تازه‌ای نیست. نمایندگان مجلس در یک ماه اخیر بارها و بارها درباره چگونگی مقابله با فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط آمریکا اظهارنظر کردند؛ اما این اظهار نظرها در حالی است که بارها و بارها مقامات خارجی درگیر با این موضوع، تاکید کرده اند که آمریکا امکان فعال سازی مکانیسم ماشه را ندارد. مکانیسم ماشه راهکار پیش‌بینی شده در توافق هسته‌ای سال 2015 کشورهای 1+5 با ایران است. بر اساس این توافق، هرگاه یکی از کشورهای طرف قرارداد از انجام تعهدات خود سرباز زند، طرف مقابل نیز از حق عدول از این توافق برخوردار خواهد شد.
قریب به یک ماه پیش مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا به مقر نیویورک سازمان ملل متحد رفت تا در دیدار با دیان دیجانی سفیر و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل متحد که ریاست دوره‌ای این شورا را هم برعهده دارد، درخواست دولت ترامپ را برای بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت علیه ایران ارائه دهد.
در این دیدار که برایان هوک نماینده مستعفی آمریکا در امور ایران وزیر خارجه ترامپ را همراهی کردند، پمپئو نامه‌ای را با امضای کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد ارائه داد که طی آن اعلام شده است ایران به تعهدات برجامی خود عمل نکرده و همچنین ممنوعیت تسلیحاتی را نقض کرده است.
سه کشور اروپایی عضو برجام بلافاصله پس از اقدام پمپئو با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که از اقدام آمریکا برای به کارگیری مکانیسم ماشه علیه ایران حمایت نمی‌کنند. «جوسپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه به صراحت اعلام کرد که واشنگتن حق استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ را ندارد. وی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: بارها اعلام کرده‌ام که چون آمریکا به یکطرفه در تاریخ ۸ می۲۰۱۸ از برجام خارج شد و در هیچ‌یک از فعالیت‌های مرتبط با این توافق شرکت نکرد، نمی‌تواند به عنوان یکی از برجام، از مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده کند.
پس از آن دولت بلژیک که نقش هماهنگ‌کننده قطعنامه ۲۲۳۱ را در شورای امنیت دارد، اعلام کرد آمریکا حق فعال کردن مکانیسم ماشه را علیه ایران ندارد.
نمایندگی بلژیک در سازمان ملل بامداد در پیامی‌در صفحه رسمی توییتر خود نوشت: از نظر بلژیک موضوع کاملا روشن است: ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند [مکانیسم] بازگشت تحریم‌ها را از طریق برجام فعال کند، چراکه در ماه مه ۲۰۱۸ به مشارکت خود در برجام پایان داده است.
همچنین دوازدهم شهریور کمیسیون مشترک توافق اتمی (برجام) بین ایران از یک سو و از سوی دیگر بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین و روسیه در وین برگزار شده و طرف‌ها از عزم خود برای حفظ این توافق هسته‌ای سخن گفته‌اند. حاضران در این نشست با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ متفق‌القول گفته‌اند: آمریکا پس از خروج در هیچ فعالیت مربوط به برجام مشارکت نکرد... و اکنون نمی‌تواند خواستار بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت شود.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نامه‌ای به رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام غیرقانونی ایالات متحده آمریکا برای سوء استفاده از ساز و کارهای مندرج در توافق هسته‌ای برای احیای تحریمهای ایران را مردود دانسته و تاکید کرد که آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم‌ها ندارد و از همین رو این اقدام آمریکا باید از سوی شورا و جامعه بین‌المللی رد شود.
حال با توجه به جمیع این اظهارنظرها، باید از بعضی نمایندگان مجلس پرسید چرا با ارائه طرحهایی این چنینی، ناخواسته به عادی‌سازی و امکان سوء استفاده آمریکا از یک اقدام غیرقانونی دامن بزنند؟! آیا چنین حرفها و طرحهایی این پیام را به آمریکاییها منتقل نمی‌کند که علی رغم همه اظهارنظرها ، بعضیها در ایران اعتقادی ندارند که واشنگتن حق استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ و فعال سازی مکانیسم ماشه را ندارد؟! خوب است که نمایندگان مجلس به این نکته توجه کنند و به دور از بازیهای سیاسی و منافع جناحی و با درنظر گرفتن منافع ملی، در نظر و عمل نشان دهند که همگی باور داریم که آمریکا نمی‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند.
∎