شناسهٔ خبر: 42130822 - سرویس سیاسی
منبع: روزنامه حمایت | لینک خبر

ماشه انزوا!

مهدی خورسند

صاحب‌خبر - دولت ترامپ چند روز پیش در رأی‌گیری شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، ناکام ماند. واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد از یکی از بندهای برجام که با نام‌هایی مانند «مکانیسم ماشه»، «سازوکار حل و فصل اختلاف» یا «سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها» شناخته می‌شود برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند. منابع خبری، پنجشنبه گذشته خبر دادند که دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد. به نوشته خبرگزاری رویترز، آمریکا نامه‌ای را تقدیم اعضای شورای امنیت سازمان ملل کرده که ایران را به عدم پایبندی به توافق هسته‌ای برجام متهم می‌کند. این نامه، روند ۳۰روزه‌ای را آغاز می‌کند که از لحاظ تئوریک می‌تواند به «بازگشت خودکار» تحریم‌ سازمان ملل علیه ایران منجر شود. با این حال، کارشناسان گفته‌اند دولت آمریکا مسیر پرپیچ و خم و دشواری پیش رو دارد. دنیا در مقابل آمریکا ایستاد بلافاصله پس از این درخواست بود که دنیا به آن واکنش نشان داد. در همین رابطه، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به درخواست آمریکا از سازمان ملل برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه تاکید کرد که آمریکا نمی‌تواند از این سازوکار استفاده کند. وی افزود: برجام همچنان یک عامل اصلی در جلوگیری از تکثیر جهانی سلاح‌های هسته‌ای و برقراری ثبات منطقه‌ای است. «هلگاه اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا هم تاکید کرد: آمریکا سال۲۰۱۸ از برجام خارج شده و نمی‌تواند از مکانیزم ماشه استفاده کند. وی افزود: اتحادیه اروپا براى حفظ و اجراى کامل برجام از هیچ کوششى فروگذار نخواهد کرد. همچنین سه کشور اروپایی که طرف ایران در توافق هسته‌ای برجام هستند هم بلافاصله با صدور بیانیه مشترکی با اقدام آمریکا مخالفت کردند. در متن این بیانیه آمده است: فرانسه، آلمان و انگلیس یادآور می‌شوند که آمریکا بعد از خروج خود از توافق هسته‌ای در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸، به مشارکت خود در برجام خاتمه داده است. در این بیانیه آمده است: موضع ما درباره کارآمدی اطلاعیه آمریکا ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ به صراحت به رئیس شورا و تمامی اعضای شورای امنیت ابراز شده است. بنابراین، ما نمی‌توانیم از این اقدام که با تلاش‌های فعلی ما برای حمایت از برجام سازگاری ندارد حمایت کنیم. نمایندگی بلژیک در سازمان ملل هم با تاکید بر اینکه آمریکا به دلیل خروج از برجام نمی‌تواند تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را برگرداند، خواستار حفظ توافق هسته‌ای شد. «لری جانسون» استاد مدعو در مدرسه حقوق دانشگاه کلمبیا که سابقه کار به عنوان دستیار دبیرکل سازمان ملل در امور حقوقی را دارد نیز ادعای واشنگتن مبنی بر داشتن حق برای توسل به مکانیسم ماشه را زیر سوال برد. وی تأکید کرد: آمریکا هیچ جایگاهی برای کلید زدن این مفاد(مکانیسم ماشه) یا اعلام «هشدار» درباره عدم اجرای پایبندی جدی برجام توسط ایران ندارد. حمایت تمام‌قد روسیه و چین از ایران همچنین وزارت خارجه چین با محکوم کردن تصمیم آمریکا برای توسل به مکانیسم موسوم به ماشه، تأکید کرد: واشنگتن به دلیل خروج از برجام هیچ حقی برای درخواست بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را ندارد. «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه هم گفت: تهدیدهای تحریمی آمریکا موجب قطع همکاری‌های تهران و مسکو نخواهد شد. ریابکوف افزود: ما به‌طور اخص، در راستای منافع خود، تعهدات و قوانین بین‌المللی حرکت می‌کنیم. این دیپلمات روس، بیانیه آمریکا درخصوص بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را مضحک توصیف کرد و گفت: چنین اقدامی هیچ پایه و اساس قانونی یا سیاسی ندارد. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز تصریح کرد طرح آمریکا برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شکست خواهد خورد. «واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، هم مخالفت این کشور را با طرح آمریکا برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را رد کرد. آمریکا منزوی‌تر خواهد شد واکنش جامعه جهانی به درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران از سوی آمریکا، بازتاب وسیعی در رسانه‌ها و شخصیت‌های آمریکایی داشت. در همین رابطه، شبکه آمریکایی سی.ان.ان با اشاره به مخالفت کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان با درخواست واشنگتن برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، نوشت که این نشانه انزوای جهانی آمریکا است. وبگاه شبکه خبری «سی‌بی‌اس» آمریکا هم به نقل از «ریچارد گوان» مسئول بخش سازمان ملل در سازمان بین‌المللی بحران تصریح کرده تلاش آمریکا در شورای امنیت از حمایت چندانی برخوردار نخواهد شد. «کالین کاهل» مشاور امنیت ملی پیشین جو بایدن هم طی پیامی در فضای مجازی در پی فعال شدن مکانیسم ماشه اعلام کرد که آمریکا به جای منزوی کردن ایران، خود را به انزوا کشانده است. «وندی شرمن» مذاکره‌کننده اصلی آمریکا در توافق هسته‌ای نیز تصریح کرد که تنها طرفین مشارکت‌کننده در برجام قادر به فعال‌سازی مکانیسم ماشه خواهند بود. همچنین «سوزان رایس» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دولت سابق آمریکا اقدام واشنگتن در توسل به «مکانیسم ماشه» به منظور بازگردان تحریم‌های ایران را «خنگ‌بازی» توصیف کرد و درباره تضعیف حق وتوی آمریکا در نتیجه این اقدام هشدار داد. وی در این باره نوشت: به راه انداختن «اسنپ‌بک» وقتی که آمریکا خودش ابتدائا با خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران آن را نقض کرد، حق وتوی آمریکا و رژیم‌های تحریم‌های جهانی را تضعیف خواهد کرد. خنگ‌ و خنگ‌تر. این در حالی است که مقامات آمریکا پس از دریافت سیلی چندباره همچنان بر مواضع احمقانه خود استوار هستند. «مورگان اورتاگوس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز گذشته بدون توجه به مخالفت‌های عمومی به درخواست ضدایرانی امریکا، طی پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی، مدعی شد: آمریکا فرایند بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را آغاز کرد. ما باید ایران را مسئول تمامی اقداماتش بدانیم. رسوای جهان تهران هم به تقلای بیهوده واشنگتن واکنش نشان داد. در همین رابطه، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مخالفت‌های صورت گرفته در پی فعال کردن سازوکار ماشه از سوی آمریکا، عنوان کرد: یک بار دیگر دولت ترامپ منزوی و رسوا در صحنه جهانی خواهد شد. وزیر امور خارجه همچنین در نامه به رییس شورای امنیت تصریح کرد که آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم‌ها ندارد و گفت: مردم ایران از شورا انتظار دارند حقوق آن‌ها را تضمین کرده و آمریکا را به خاطر آسیب‌هایی که به این ملت وارد کرده، پاسخگو کند. سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه هم طی پیامی در صفحه شخضی خود در فضای مجازی، در واکنش به تلاش غیرقانونی آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، نوشت: اعلانیه آمریکا به لحاظ حقوقی فاقد هرگونه صلاحیت برای موثر واقع شدن است. عراقچی این اعلانیه را «بی‌اعتبار و بی‌ارزش» خواند و افزود: هیچ یک از اعضای باقی مانده در برجام به این موضوع قائل نیستند که این اعلانیه می‌تواند موثر واقع شود. وی تصریح کرد: اطمینان داریم که شورای امنیت سازمان ملل به آمریکا اجازه نخواهد داد که از قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سوءاستفاده کند تا به هدف اعلام شده خود یعنی از بین بردن خود این قطعنامه دست یابد. مجید تخت‌روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز عنوان کرد:‌ آمریکا در تلاش به منظور احیای قطعنامه‌های خاتمه یافته ناکام مانده و فقط خودش را بیشتر منزوی می‌‎کند. همچنین عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به اقدام آمریکا در به کارگیری «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در حساب کاربری خود در فضای مجازی ، نوشت: به کارگیری مکانیسم ماشه در شرایط حاضر توسط آمریکا، یعنی نقض قطعنامه۲۲۳۱ و عدم اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت توسط یک عضو دائم، یعنی از بین رفتن مشروعیت شورای امنیت و سازمان ملل متحد! فراگیری و همه‌گیری این حجم از ایستادگی در مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکا، شاید برای اولین بار است که رخ می‌دهد و دلیل اصلی آنهم لجبازی واشنگتن است. لجبازی بچه‌گانه‌ای که دولت ترامپ علیه ایران اتخاذ کرده، لطمات بسیاری بر آبروی آمریکا وارد کرده که عملا ماشه رسوایی و انزوا را علیه این کشور می‌چکاند.