گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، الهام خداجو؛ روند شعارهای مردمی از اعتراض به قتل شهروند سیاه‌پوست 46 ساله در حال گذار به سمت تحولات و تغییرات ساختاری است. روز گذشته در دوازدهمین روز از تظاهرات علیه نژادپرستی سیستماتیک و نقض حقوق بشر در ایالات متحده، شهرهای مهم آمریکا صحنه تظاهرات چندصد هزارنفری مردم معترض به وضع موجود بود. این اعتراضات در ایالت‌های نیویورک، کالیفرنیا، پنسیلوانیا، اورگان، شیکاگو و پایتخت آمریکا گسترده‌تر بود. در واشنگتن دی‌سی بالغ بر 5 هزار نیروی گارد ملی برای محافظت از کاخ سفید مستقر شدند.
به گفته کارشناسان، اعتراضات دیروز یکی از بزرگ‌ترین اعتراضات ضدنژادپرستی در تاریخ آمریکا بود. نکته جالب توجه اینکه به‌رغم اعتراضات گسترده و چشمگیر، دونالد ترامپ بار دیگر با انتشار توئیت‌هایی بر کم اثر بودن اعتراضات تاکید داشته و عملا باعث خشمگین‌تر شدن معترضان شد. به نظر می‌رسد رشته‌توئیت‌های کنایه‌آمیز ترامپ ارتباط مستقیمی با واقعیت سیاست و حکومت در آمریکا دارد و او با اطمینان کامل از اینکه تظاهرات مردمی تحولی در ساختار کلی تبعیض‌آمیز حکومت آمریکا علیه رنگین‌پوستان ایجاد نمی‌کند، به دنبال این است صرفا نژادپرستان سفیدپوست را برای انتخابات بسیج کند.
دو هفته پس از قتل شهروند سیاه‌پوست آمریکایی از سوی پلیس مینیاپولیس، تظاهرات علیه رفتار خشن و تبعیض‌آمیز پلیس و نژادپرستی سیستماتیک علیه سیاه‌پوستان با جمعیت بیشتری برگزار می‌شود. شبکه راشاتودی در توصیف اعتراضات سراسری در ایالات متحده آمریکا نوشت، ده‌ها هزار نفر از مردم آمریکا با حضور در خیابان‌های اصلی، میدان‌ها و پل‌های سراسر این کشور اعتراض کردند. حجم اعتراضات روز شنبه آنقدر بود که پیتر نیوشم، رئیس پلیس واشنگتن دی‌سی تظاهرات روز شنبه را یکی از بزرگ‌ترین اعتراضات علیه نژادپرستی در این شهر عنوان کرد. روز شنبه صدها هزار معترض در تفاوتی بنیادین با شعارهای روزهای نخستین اعتراضات، نسبت به ساختار تبعیض‌آمیز حاکم بر آمریکا که منجر به نقض حقوق بشر و ظلم علیه سیاه‌پوستان این کشور شده است اعتراض کردند.
در همین حال نیروهای گارد ملی نیز اطراف کاخ سفید را تحت کنترل خود درآوردند و این عمارت را با حصارهای مشکی‌رنگ با ارتفاع بیش از دو متر به دژ نظامی تبدیل کردند. گارد ملی آمریکا در واشنگتن دی‌سی اطراف بناهای مهم را بست و گشت‌زنی انجام شد. پیش از آغاز اعتراضات، خودروهای نظامی و افسرانی با لباس‌های جنگی بیشتر فضای محوطه را بسته بودند. همزمان برخی خبرها از ادامه حضور ترامپ در پناهگاه کاخ سفید حکایت دارد. علاوه بر واشنگتن دی‌سی اعتراضات دیگری در نیویورک، شیکاگو، لس‌آنجلس، سانفرانسیسکو و دیگر شهرهای سراسر این کشور برگزار شد.
در تصاویر منتشر شده از نیویورک پل بروکلین با سیلی از جمعیت پر شده بود و آنطور که رسانه‌ها گزارش کرده‌اند، با گذشت چند ساعت، همچنان به جمعیت معترضان در این منطقه افزوده شده است. مردم در فیلادلفیا مرکز ایالت پنسیلوانیا یکی از بزرگ‌ترین تظاهرات در روزهای اخیر را رقم زدند. تصاویر و فیلم‌های منتشرشده از این ایالت حاکی از حضور چندصد هزار نفر از مردم در تظاهرات است. معترضان آمریکایی خواستار اصلاح پلیس و خاتمه نژادپرستی سیستماتیک شدند. تد ویلر، شهردار پورتلند در ایالت اورگان هم نیروهای پلیس در بزرگ‌ترین شهر اورگان را موظف کرد از گاز اشک‌آور استفاده کنند. حدود ۳۰ هزار معترض هم در خیابان‌های شیکاگو حضور داشتند تا به خشونت پلیس و نژادپرستی اعتراض کرده و بر لزوم اصلاح سیستم پلیس در ایالات متحده تاکید کنند. تصاویری که از این اعتراضات منتشر شده، حاکی از آن است که این اعتراضات تا پاسی از شب ادامه داشته است و برخی تصاویر نشان می‌دهد معترضان در اقدامی اعتراضی روی زمین دراز کشیدند.
کنایه‌های تمام‌نشدنی ترامپ
برخلاف تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های غربی از حضور گسترده معترضان در اعتراضات سراسری آمریکا منتشر شده است، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که دستور سرکوب اعتراضات را صادر کرده بود، در پیامی در توئیتر نوشت تظاهرات روز شنبه به بزرگی آنچه انتظار می‌رفت، نبود. این سخنان ترامپ یادآور توئیت‌های او درباره کم اهمیت بودن تلفات 110 هزار نفری کرونا در آمریکاست. وی همچنین از اقدامات گارد ملی حمایت کرده بود. ترامپ در توئیت دیگری شبکه‌های سیانان و ام‌اس‌ان‌بی‌سی را به تحریک و برافروختن اعتراضات سراسری در این کشور متهم کرد و همچنین با تغییر نام شبکه ام‌اس‌ان‌بی‌سی به ام‌اس‌دی‌ان‌سی، این شبکه را به جانبداری از کمیته ملی حزب دموکرات متهم کرد. رئیس‌جمهور آمریکا در این توئیت حروف ان‌بی‌سی را از نام ام‌اس‌ان‌بی‌سی حذف و دی‌ان‌سی را جایگزین آن کرد. دی‌ان‌سی معادل حروف اول کمیته ملی حزب دموکرات است. او نوشت: «سیانان و ام‌اس‌دی‌ان‌سی هر کاری ممکن است برای برافروختن جمعیت انجام می‌دهند. خوشبختانه آنها مخاطبان خیلی کمی دارند.»
توئیت‌های ترامپ و تلاش او برای کم اهمیت جلوه دادن اعتراضات در شرایطی انجام شده که روز به روز به تعداد معترضان افزوده می‌شود. در این مدت بسیاری از تحلیلگران و همچنین برخی مقامات سیاسی و نظامی آمریکایی به اشکال مختلف مخالفت خود را با نحوه مواجهه ترامپ با اعتراضات ابراز کرده‌اند. به زعم این افراد ترامپ به دنبال این است با تشدید رفتارهای نژادپرستانه در جامعه داخلی آمریکا علاوه بر شعله‌ور کردن آتش خشم معترضان، نژادپرستان سفیدپوست را برای افزایش خشونت‌ها و تظاهرات به خیابان‌ها بکشاند و در این بین از این دو‌قطبی سیاه‌پوست / سفیدپوست به نفع کمپین انتخاباتی خود استفاده کند.
ساختار سیاسی مانع تحولات ساختاری
اعتراضات به فاجعه قتل شهروند سیاه‌پوست آمریکایی که از مینیاپولیس آغاز شد و در کمتر از ۱۰ روز تمام ایالت‌ها و ۴۵۰ شهر در آمریکا را فرا گرفته است، اکنون ماهیتی فراتر از اعتراض به قتل یک شهروند به خود گرفته و به نمادی برای اعتراض به کل ساختار تبعیض‌آمیز و ناعادلانه حاکم بر جامعه آمریکا تبدیل شده است. انتشار آمار بالای تلفات سیاه‌پوستان غیرمسلح در جریان قتل‌های صورت گرفته از سوی پلیس آمریکا، در کنار ابتلا و فوت درصد بالای سیاه‌پوستان در بحران شیوع ویروس کرونا، ثابت کرد موضوع تبعیض نژادی و بی‌عدالتی ساختاری در ایالات‌متحده اثبات شده و نابرابری‌های مداوم در کسب ثروت، درآمد و مسائل مربوط به خدمات درمانی و بهداشتی در آمریکا غیرقابل انکار است.
در این بین نمی‌توان ادعا کرد صرفا یک دولت یا حزب مشخص مسؤول وقوع چنین شرایطی است. هرچند جو بایدن به عنوان نامزد حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۰ سعی دارد خود و جریان سیاسی دموکرات‌ها را ناجی سیاه‌پوستان و قهرمانی در برابر تبعیض و بی‌عدالتی سازمان‌یافته در این کشور نشان دهد، اما واقعیت این است که ساختار سیاست و حکومت در ایالات‌متحده اجازه نخواهد داد این نوع اعتراضات به سرانجام مورد نظر تظاهرات‌کنندگان برسد. نمونه بارز این مدعا نیز اتفاقات ناگواری از جمله حادثه فرگوسن است که در ۲ دوره ریاست‌جمهوری اوباما و معاون اولی بایدن علیه رنگین‌پوستان رخ داد و عملا جمعیت ۱۳ درصدی سیاه‌پوستان آمریکا را از تحول و تغییر وضعیت‌شان توسط دولت ناامید کرد. شاید تنها تفاوت دولت‌های قبلی با دولت فعلی آمریکا در مواجهه با اعتراضات و تظاهرات علیه بی‌عدالتی و نژادپرستی، ژست بی‌طرفانه آنها در جریان اعتراضات بود، ولی دونالد ترامپ در شرایطی که جامعه آمریکا از فوران سرکوب در بهت است، می‌خواهد اسلحه را جایگزین قانون کند و خود به عنوان یکی از اصلی‌ترین نماد‌های نژادپرستی و تبعیض عمل می‌کند. علاوه بر رفتار دولتمردان، آمار‌های موجود از وضعیت فعلی نیز نشان می‌دهد تبعیض و بی‌عدالتی علیه سیاه‌پوستان آمریکا نهادینه است. والری ویلسون، مدیر برنامه نژادی، قومی و اقتصاد در موسسه اقتصاد سیاسی آمریکا معتقد است این نابرابری‌ها نتیجه سیاست‌های آمریکا در طول تاریخ است که سیاه‌پوستان آمریکایی را محروم و استثمار کرده است.
در این بین نمی‌توان ادعا کرد صرفا یک دولت یا حزب مشخص مسؤول وقوع چنین شرایطی است. هرچند جو بایدن به عنوان نامزد حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۰ سعی دارد خود و جریان سیاسی دموکرات‌ها را ناجی سیاه‌پوستان و قهرمانی در برابر تبعیض و بی‌عدالتی سازمان‌یافته در این کشور نشان دهد، اما واقعیت این است که ساختار سیاست و حکومت در ایالات‌متحده اجازه نخواهد داد این نوع اعتراضات به سرانجام مورد نظر تظاهرات‌کنندگان برسد. نمونه بارز این مدعا نیز اتفاقات ناگواری از جمله حادثه فرگوسن است که در ۲ دوره ریاست‌جمهوری اوباما و معاون اولی بایدن علیه رنگین‌پوستان رخ داد و عملا جمعیت ۱۳ درصدی سیاه‌پوستان آمریکا را از تحول و تغییر وضعیت‌شان توسط دولت ناامید کرد. شاید تنها تفاوت دولت‌های قبلی با دولت فعلی آمریکا در مواجهه با اعتراضات و تظاهرات علیه بی‌عدالتی و نژادپرستی، ژست بی‌طرفانه آنها در جریان اعتراضات بود، ولی دونالد ترامپ در شرایطی که جامعه آمریکا از فوران سرکوب در بهت است، می‌خواهد اسلحه را جایگزین قانون کند و خود به عنوان یکی از اصلی‌ترین نماد‌های نژادپرستی و تبعیض عمل می‌کند. علاوه بر رفتار دولتمردان، آمار‌های موجود از وضعیت فعلی نیز نشان می‌دهد تبعیض و بی‌عدالتی علیه سیاه‌پوستان آمریکا نهادینه است. والری ویلسون، مدیر برنامه نژادی، قومی و اقتصاد در موسسه اقتصاد سیاسی آمریکا معتقد است این نابرابری‌ها نتیجه سیاست‌های آمریکا در طول تاریخ است که سیاه‌پوستان آمریکایی را محروم و استثمار کرده است.
الهام خداجو - فعال دانشجویی
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.