حل و فصل احتمالی پرونده اتمی ایران به سوژه گداخته جنگ داخلی ایالاتمتحده تبدیل شده است. آمریکاییها اگرچه همیشه تلاش کردهاند که از جنگ داخلی ایالات متحده و داستان شکل گیری دو حزب بزرگ شمالیها و جنوبیها فرار کنند اما جنگ تاریخی آنها از سرگرفته شده است.
جمهوریخواهان و دموکراتهای آمریکا که وارثان دارودستههای نیویورکی هستند این روزها اگرچه دیگر هفتتیرکش نیستند اما با واژگانی که بوی باروت میدهد با یکدیگر درگیر شدهاند. فیلها که چندماه پیشتر کنگره،سنا و فرمانداری ایالتهای مختلف را تصرف کردهاند حالا چشم به کاخ سفید دوختهاند. در همین حال براساس سنت نانوشته تقسیم قدرت در آمریکا رئیس جمهوری بعدی ایالات متحده باید از میان جمهوریخواهان انتخاب شود اما این موضوع موجب می شود که واشنگتن به صورت یکدست در اختیار فیلها قرار گیرد.
دموکراتهای آمریکا که میدانند اگر انتخابات الکترال2016 را از پیشباخته فرض کنند برای حداقل 8سال دیگر باید گوشه نشین عرصه سیاست آمریکا باشند و این بزرگترین تحقیر آنان است. در میان بوی باروت گنگسترهای سیاسی آمریکا،اوباما تلاش دارد خود را به عنوان یک چهره تاریخی که سنت آمریکا را میشکند در تاریخ ایالات متحده ثبت نماید. رئیس جمهوری رنگین پوست آمریکا که حمایت اقلیتهای قومی و جامعه سیاهان این کشور را همراه خود میبیند امید زیادی به طرحهای اجتماعی نسبتا سوسیالیستی نظیر «اوباماکر» بسته است.
نومحافظهکاران جمهوریخواه که عمدتا دارای عقاید جنگطلبانه هستند از سال 2009 زیر عنوان «جنبش تی پارتی» علیه دموکراتها موضع گیری میکنند.
اساسا اعضای تیپارتی، محصول سه گروه ناسیونالیستهای افراطی رادیکالیسم نظامی و میلیتاریست قرار دارد؛ این گروه خود را وارث جنگهای بزرگی که ایالاتمتحده آمریکا در آن شرکت کرده، مانند جنگ ویتنام میدانند. آنها معتقدند زحمات زیادی کشیدهاند و هماکنون جایگاه متناسب با زحماتشان ندارند. میلیتاریستها در دهه 1990 و اواخر دهه هشتاد ظهور و بروز پیدا کردند. اولین نماینده آنها در حوزه تحرک دولتی را میتوان تاحدودی ریگان دانست. بعدها نیز بوش اول و دوم اندیشه آنها را نمایندگی میکردند. در نهایت نیز بخشی از رادیکالیسم مذهبی در ایالاتمتحده آمریکا وجود دارد که میتوان بنیادگرایان مسیحی- یهودی را در این گروه جای داد.میتوان گفت نقطه اتحاد اعضای تیپارتی بنیادگرایی مذهبی مسیحی- یهودی است و در میان آنها ساراپیلین و خانواده بوشها نقشی مهم ایفا میکند.
کابویهای آمریکایی که علنا خواهان انقلاب در آمریکا هستند معتقدند که حضور دموکراتها و طرحهایی که اوباما دنبال میکند این کشور را به ورطه نابودی کشانیده است. گفتنی است که تی پارتی برگرفته از یک واقعه تاریخی است ؛ در سال ۱۷۷۳، جمعی از مستعمره نشینان بریتانیایی در شهر بوستون، صندوقهای چای را که قرار بود راهی بریتانیا شود، در اعتراض به مالیاتی که لندن به آنها بسته بود، به دریا ریختند، رخدادی که به مهمانی چای بوستون یا بوستون تی پارتی معروف شد و یکی از اولین جرقههای انقلاب آمریکا و استقلال این کشور بود.
قدرت اعضای تیپارتی در جریان انتخابات اخیر کنگره و سنای آمریکا به شدت افزایش پیدا کرد. امروز میتوان گفت که رویکرد رادیکال تیپارتی در میان جمهوریخواهان ایالات متحده به عنوان موضع غالب پذیرفته شدهاست ولی به صورت علنی تا انتخابات الکترال 2016 ریاست جمهوری بیان نخواهد شد. «جپبوش» که برادر کوچکتر جورج بوش پسر میباشد کاندیدای اصلی تیپارتی محسوب میشود ، البته آنها نیم نگاهیهم به «پلرایان» معاون اول «میت رامنی» در انتخابات 2012 دارند.
جمهوریخواهان میدانند که دوسال باقی مانده تا انتخابات بعدی ریاست جمهوریآمریکا به سرعت برق و باد میگذرد و اگر برنامههای باراک اوباما عملیاتی شود ، فیلها عملا هیچ کاری انجام ندادهاند. این موضوع زمینه به توپ بسته شدن کاخ سفید را توسط تیپارتی فراهم میکند،آنها هراقدامی که اوباما انجام دهد را به چالش میکشانند.
اوباما در عرصه داخلی و خارجی برنامه های متفاوتی را طراحی کرده است ، سوپراستار دموکراتها توجه اصلی خود را روی طرح بیمه خدماتی اوباماکر گذاشته است. دموکراتها باکاهش نرخ بیکاری و رونق اقتصادی به جمهوری خواهان فخر میفروشند. در همین حال دموکراتها روی لاتینتبارهای آمریکا نیز حساب ویژهای باز کردهاند. از سوی دیگر،موضوع نژادپرستی جمهوریخواهان و قتلهایی که پلیس آمریکا مرتکب شدهاست سوژهای داغ برای تخریب آنها محسوب میشود. سخنان چند روز گذشته اوباما در «راهپیمایی تاریخی سلنا موسوم به یکشنبه سیاه» این موضوع را محرز کرد.
تاثیر ایران بر معادلات آمریکا
ایالات متحده مدعی رهبری جهان است و به همین دلیل موضوعات دیپلماتیک در رقابتهای سیاسی آمریکایی ها جایگاهویژهای دارد. در میان موضوعات متنوعی که آمریکا درگیر آنها هستند ، ایران تاثیر گذارترین مساله واشنگتن محسوب میشود. اگرچه اوباما تلاش میکند ژست سیاسی خود را در مقابل ایرانیها حفظ کند اما در واقع دموکراتها به شدت محتاج تفاهم با ایران هستند. اوباما حل و فصل پرونده اتمی ایران و ازسرگیری روابط با کوبا را به عنوان میراث ارزشمند دوران ریاستجمهوری خود میداند. رئیسجمهوری دموکرات آمریکا میخواهد هزینه سنتی جدال خصمانه ایالات متحده با جمهوریاسلامی را کاهش دهد؛واشنگتن که در پس پرده به شورای همکاری خلیج فارس و حامیان اصلی داعش اعتماد ندارد برای حل بحران خاورمیانه به شدت نیازمند همراهی تهران است .
البته دولت اوباما به خصلت سیاستمداران آمریکایی مبنی بر فشار آوردن به تهران و حمایت از منافع تلآویو همچنان وفادار مانده است و این موضوع که «دست چدنی زیر روکش مخملی» پنهان شده است را جمهوری اسلامی به خوبی میداند.
براساس موضع گیریهای صورت گرفته،علی رقم وجود اختلافات اساسی تفاهم محتمل ترین گزینه مذاکرات هستهای ایران و گروه 5+1 است.
رژیم صهیونیستی همراه شورایهمکاری خلیج فارس و برخی شاهزادههای جنگطلب سعودی به شدت نگران تثبیت حق فعالیتهای صلح آمیز هستهای جمهوریاسلامی و برداشته شدن دیوار تحریمهای خصمانه علیه منافع ملت ایران هستند. در طول مذاکرات هستهای با موفقیتهای دیپلماتیک تهران، تندترین پیام های دیپلماتیک میان کاخ سفید و شرکای استراتژیک آمریکا در خاورمیانه رد و بدل شده است. البته «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا هم تمام تلاش خود را برای به دست آوردن دل آنها انجام دادهاست.
جمهوریخواهان که به دلیل نقطه مشترک مذهبی مسیحی- یهودی و مراودات مالی گسترده با لابی های صهیونیستی خود را بیش از گذشته در کنار نتانیاهو حس میکنند ، زمینه سخنرانی وقیحانه بنیامین نتانیاهو را در کنگره فراهم کردند. جمهوریخواهان در جریان سخنرانی نخست وزیر رژیم صهیونیستی همانند یانکیها جیغ و فریاد کشیدند تا کنگره آمریکا به استادیوم فوتبال آمریکایی تبدیل شود. دموکراتها در روزی که برای تحقیر واشنگتن توسط تلآویو اشک ریختند تا جایی برای تفاهم با ایران متحد شدند که ماجرای فساد مالی «بابمنندز» به عنوان یک چهره مخالف در میان خود را فاش کردند.
میتوان گفت که شکاف بین جمهوریخواهان و دموکراتها تحت تاثیر عوامل متعددی که بیان شد ایالات متحده را تا آستانه جنگ داخلی کشانده است و در این میان یانکیهای تیپارتی تلاش میکنند پیروز جنگ سیاسی آغاز شدهباشند. این نکته را باید مدنظر داشت که اگر اوباما بتواند این موفقیت نسبی را در حل مشکلات اقتصادی کشورش در دو سال آینده ادامه دهد و مسائل سیاست خارجی به ویژه پرونده هستهای ایران را به یک مطلوبیت مدیریت حل آن نزدیک کند، بیتردید دموکراتها چه در صحنه سیاست داخلی و چه در صحنه سیاستخارجی دست بالا را پیدا کرده و جنبش تیپارتی برای حزب جمهوریخواه یک وصله ناجور خواهد بود.
تحقیر گروه5+1 توسط جمهوریخواهان
جمهوریخواهان که با همراهی تلآویو به نوعی اقتدار اوباما را به عنوان رئیس جمهوریایالات متحده به چالش کشیده بودند ، روز گذشته با عبور از کاخ سفید اعضای گروه 5+1 که در حال مذاکره با ایران هستند را همراه اوباما تحقیر کردند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری خانه ملت به نقل از شبکه تلویزیونی سیبیاس ، ۴۷ سناتور جمهوریخواه آمریکا در نامهای سرگشاده به سران ایران هشدار دادهاند که هر توافقی با باراک اوباما امضا کنند، فقط تا پایان دوره ریاست جمهوری او دوام خواهد داشت. آنها مدعی شدهاند که «رئیس جمهوری بعدی آمریکا و نمایندگان کنگره با حرکت یک قلم می توانند هر تفاهمی را لغو کنند»
سرنوشت پرونده اتمی ایران ، سرنوشت کاخ سفید را تغییر خواهد دارد و این موضوع را میتوان ریشه اقدامات نامتعارف جمهوریخواهان طلقی کرد. یانکیهای تیپارتی در انتهای نامه خود مدعی شدهاند «رسیدن به درک مشترک در مورد بی نتیجه بودن مذاکراتهستهای» دلیل نگارش این نامه بودهاست.
این نامه توسط «تام کاتن» نوشته شده که چند ماه پیش با پیروزی در انتخابات از ایالت آرکانزاس وارد مجلس سنا شد. «مارکو روبیو»، «تد کروز»و «رند پال» از نامزدهای احتمالی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا هم نامه به ایران را امضا کردهاند.
باراک اوباما در لحنی تمسخر آمیز گفت نامه سناتورهای جمهوریخواه طعنه آمیز بود چرا که به نظر می رسید در پیامشان می خواهند با «تندروها» در ایران در یک صف قرار بگیرند. وی گفت: «این یک ائتلاف غیرمعمول است». معاون اول رئیس جمهوری آمریکا،«جوبایدن» در بیانیه ای اعلام کرد: «این نامه با امضای 47 سناتور جمهوریخواه خطاب به جمهوری اسلامی که به روشنی با هدف ضربه زدن به رئیس جمهور کنونی آن هم در بحبوحه مذاکرات حساس بین المللی، تهیه و ارسال شده است، دون شأن و منزلت نهادی است که من برای آن احترام قائلم.»
«داین فاینستاین» سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا نیز نامه همتایان خود به رهبران ایران را «حملهای بسیار بیسابقه و نامناسب به حق رئیس جمهور در اداره سیاست خارجی» توصیف کرده است.نیکلاس برنز، معاون سابق وزارت امور خارجه آمریکا که مسئولیت سیاستگذاری درباره ایران را بر عهده داشت نیز این نامه را «غیر عاقلانه و نامناسب» ارزیابی کرده است.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید، از اینکه بعضی سناتورهای جمهوری خواه به منظور مقابله با توافق هسته ای به دنبال «دور زدن دولت آمریکا» و همدستی با تندروهای ایران هستند ابراز شگفتی کرد.
رد استدلال نامه کنگره
استدلال اعضای حزب جمهوری خواه علاوه بر نادیده گرفتن جامعه جهانی از لحاظ حقوقی نیز دچار چالش است. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران هم در واکنش به این اقدام سناتورهای جمهوریخواه گفت:«به اعتقاد ما این نامه هیچ ارزش حقوقی ندارد و صرفاً یک ترفند تبلیغاتی است. جالب تر اینکه در حالی که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و توافقی حاصل نشده، گروه های فشار در آمریکا آن چنان نگران شده اند که با توسل به شیوه های غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان می دهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالفند.»
ظریف به سناتورهای امضاء کننده نامه یادآور شد که «بیشترین توافقات بین المللی ایالات متحده در دهه های اخیر از نوع توافقات اجرایی ونه معاهدات تصویب شده توسط سنا بوده و نامه این سناتورها به معنی بی اعتماد کردن دنیا به اعتبار هزاران توافق اجرایی گذشته، حال و آینده ایالات متحده است.»
بر اساس نظام بین الملل و مسائل حقوقی جامعه جهانی، دولت ها در یک کشور پیرو هم هستند و تمام تعهدات هردولت به دولت بعدی منتقل خواهد شد، مگر آنکه در کشوری انقلاب یا کودتا صورت گیرد. هیچ دولتی نمیتواند از تعهدات دولت قبل خود اعلام برائت کرده یا سلب مسئولیت کند.
براساس گفتههای وزیر امورخارجه ایران، توافقنامه جامعهستهای احتمالا برای تصویب به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد تا آنچه را به عنوان تعهدات میان ایران و گروه 1+5 مطرح است، در قالب قطعنامه ای ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد تعریف شود.
از نگاه حقوق بینالملل ، قطعنامه تفاهم جامع هستهای ایران، زمانی که ذیل فصل هفتم به تصویب هیچ کشوری در جهان نمیتواند ناقض آن باشد و هرگونه تخطی تبعات سنگین برای خاطی درپی دارد. بنابراین کنگره نمی تواند آن را نادیده گرفته و بر تحریم های خود اصرار ورزد یا مفاد توافق را تغییر دهد.بر هم زدن یکطرفه توافقى که گروه ۱+۵ پاى آن را امضا کرده، موجب تنش میان واشنگتن و پایتختهاى اروپایى و چین و روسیه خواهد شد. ناگفته نماند که قطع دوباره دسترسی اروپایی ها به منافع مشترک اقتصادی با ایران عصبانیت بروکسل را تشدید خواهد کرد.
در بعد داخلی و ناتوانی سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه باید گفت که کنگره توان تصویب لایحه ای که دولت را موظف کند برای اجرای توافق با ایران آن را به تصویب کنگره برساند، ندارد. چرا که برای تصویب چنین لایحه ای نیاز به تصویب دو سوم آرای کنگره دارد که در حال حاضر با وجود اینکه جمهوری خواهان اکثریت را در اختیار دارند، اما همچنان فاقد این تعداد آرا هستند. در صورت تصویب این لایحه، بر اساس قانون اساسی آمریکا، رییس جمهور حق وتو کردن آن را دارد. این موضوع در جریان وتوی لایحه خط لوله نفتی «کیاستون اکس ال» مشاهده شد. کاخ سفید گفته که اوباما طرح «بازبینی توافق اتمی ایران» و همینطور «تحریمهای جدید» علیه این کشور را وتو خواهد کرد.
جمهوری خواهان علی رقم آگاهی به موانع قانونی که گفته شد اقدام به نگارش نامهای کردند که راه به جایی نخواهد برد،آنها با این اقدام عملا وابستگی به لابیهای رژیم صهیونیستی محرز کردند. نامه سناتور های جمهوری خواه آمریکا در واقع مکمل شوی تبلغاتی بنیامین نتانیاهو در کنگره آمریکا است.
در میان مجادله جمهوریخواهان و دموکراتها واقعیت خشن تعامل و منفعت طلبی حاکم بر جامعه سیاسی آمریکا محرز شد. در جمهوریاسلامی ایران احدی اجازه منفعتطلبی از مسائل حیثیتی نظام و ملت ایران را ندارد. تهران علی رقم آن که به شدت خواهان تفاهم با جامعه جهانی است اما گزینه های متعددی برای مواجه با هر نتیجه احتمالی مذاکرات روی میز قرار دارد. تحریم های خصمانه غرب اگرچه تاکنون برای ملت ایران هزینه هایی درپی داشته است اما تاکنون لطمه ای به حرکت رو به رشد جمهوری اسلامی وارد نکرده است. تهران آماده مواجه با هرنوع تهاجم نظامی است ولی جمهوری اسلامی همواره خواهان صلح و آرامش پایدار در خاورمیانه و منطقه است. آنچه که در جریان مذاکرات هستهای می گذرد با مشارکت یک دست نهادهای جمهوری اسلامی تحت نظر مقام معظم رهبری است و تهران موضعی واحد در مقابل تفاهم جامع هسته ای اتخاذ خواهد کرد و بار حقوقی هرگونه تخطی از تعهدات طرف غربی متوجه آنها خواهد شد.
شاید باروت یانکی ها در معادلات داخلی آمریکا تاثیرگذار باشد ولی در مواجه با جمهوری اسلامی و ملت ایران هیچ تاثیری نخواهد گذاشت.
∎
جمهوریخواهان و دموکراتهای آمریکا که وارثان دارودستههای نیویورکی هستند این روزها اگرچه دیگر هفتتیرکش نیستند اما با واژگانی که بوی باروت میدهد با یکدیگر درگیر شدهاند. فیلها که چندماه پیشتر کنگره،سنا و فرمانداری ایالتهای مختلف را تصرف کردهاند حالا چشم به کاخ سفید دوختهاند. در همین حال براساس سنت نانوشته تقسیم قدرت در آمریکا رئیس جمهوری بعدی ایالات متحده باید از میان جمهوریخواهان انتخاب شود اما این موضوع موجب می شود که واشنگتن به صورت یکدست در اختیار فیلها قرار گیرد.
دموکراتهای آمریکا که میدانند اگر انتخابات الکترال2016 را از پیشباخته فرض کنند برای حداقل 8سال دیگر باید گوشه نشین عرصه سیاست آمریکا باشند و این بزرگترین تحقیر آنان است. در میان بوی باروت گنگسترهای سیاسی آمریکا،اوباما تلاش دارد خود را به عنوان یک چهره تاریخی که سنت آمریکا را میشکند در تاریخ ایالات متحده ثبت نماید. رئیس جمهوری رنگین پوست آمریکا که حمایت اقلیتهای قومی و جامعه سیاهان این کشور را همراه خود میبیند امید زیادی به طرحهای اجتماعی نسبتا سوسیالیستی نظیر «اوباماکر» بسته است.
نومحافظهکاران جمهوریخواه که عمدتا دارای عقاید جنگطلبانه هستند از سال 2009 زیر عنوان «جنبش تی پارتی» علیه دموکراتها موضع گیری میکنند.
اساسا اعضای تیپارتی، محصول سه گروه ناسیونالیستهای افراطی رادیکالیسم نظامی و میلیتاریست قرار دارد؛ این گروه خود را وارث جنگهای بزرگی که ایالاتمتحده آمریکا در آن شرکت کرده، مانند جنگ ویتنام میدانند. آنها معتقدند زحمات زیادی کشیدهاند و هماکنون جایگاه متناسب با زحماتشان ندارند. میلیتاریستها در دهه 1990 و اواخر دهه هشتاد ظهور و بروز پیدا کردند. اولین نماینده آنها در حوزه تحرک دولتی را میتوان تاحدودی ریگان دانست. بعدها نیز بوش اول و دوم اندیشه آنها را نمایندگی میکردند. در نهایت نیز بخشی از رادیکالیسم مذهبی در ایالاتمتحده آمریکا وجود دارد که میتوان بنیادگرایان مسیحی- یهودی را در این گروه جای داد.میتوان گفت نقطه اتحاد اعضای تیپارتی بنیادگرایی مذهبی مسیحی- یهودی است و در میان آنها ساراپیلین و خانواده بوشها نقشی مهم ایفا میکند.
کابویهای آمریکایی که علنا خواهان انقلاب در آمریکا هستند معتقدند که حضور دموکراتها و طرحهایی که اوباما دنبال میکند این کشور را به ورطه نابودی کشانیده است. گفتنی است که تی پارتی برگرفته از یک واقعه تاریخی است ؛ در سال ۱۷۷۳، جمعی از مستعمره نشینان بریتانیایی در شهر بوستون، صندوقهای چای را که قرار بود راهی بریتانیا شود، در اعتراض به مالیاتی که لندن به آنها بسته بود، به دریا ریختند، رخدادی که به مهمانی چای بوستون یا بوستون تی پارتی معروف شد و یکی از اولین جرقههای انقلاب آمریکا و استقلال این کشور بود.
قدرت اعضای تیپارتی در جریان انتخابات اخیر کنگره و سنای آمریکا به شدت افزایش پیدا کرد. امروز میتوان گفت که رویکرد رادیکال تیپارتی در میان جمهوریخواهان ایالات متحده به عنوان موضع غالب پذیرفته شدهاست ولی به صورت علنی تا انتخابات الکترال 2016 ریاست جمهوری بیان نخواهد شد. «جپبوش» که برادر کوچکتر جورج بوش پسر میباشد کاندیدای اصلی تیپارتی محسوب میشود ، البته آنها نیم نگاهیهم به «پلرایان» معاون اول «میت رامنی» در انتخابات 2012 دارند.
جمهوریخواهان میدانند که دوسال باقی مانده تا انتخابات بعدی ریاست جمهوریآمریکا به سرعت برق و باد میگذرد و اگر برنامههای باراک اوباما عملیاتی شود ، فیلها عملا هیچ کاری انجام ندادهاند. این موضوع زمینه به توپ بسته شدن کاخ سفید را توسط تیپارتی فراهم میکند،آنها هراقدامی که اوباما انجام دهد را به چالش میکشانند.
اوباما در عرصه داخلی و خارجی برنامه های متفاوتی را طراحی کرده است ، سوپراستار دموکراتها توجه اصلی خود را روی طرح بیمه خدماتی اوباماکر گذاشته است. دموکراتها باکاهش نرخ بیکاری و رونق اقتصادی به جمهوری خواهان فخر میفروشند. در همین حال دموکراتها روی لاتینتبارهای آمریکا نیز حساب ویژهای باز کردهاند. از سوی دیگر،موضوع نژادپرستی جمهوریخواهان و قتلهایی که پلیس آمریکا مرتکب شدهاست سوژهای داغ برای تخریب آنها محسوب میشود. سخنان چند روز گذشته اوباما در «راهپیمایی تاریخی سلنا موسوم به یکشنبه سیاه» این موضوع را محرز کرد.
تاثیر ایران بر معادلات آمریکا
ایالات متحده مدعی رهبری جهان است و به همین دلیل موضوعات دیپلماتیک در رقابتهای سیاسی آمریکایی ها جایگاهویژهای دارد. در میان موضوعات متنوعی که آمریکا درگیر آنها هستند ، ایران تاثیر گذارترین مساله واشنگتن محسوب میشود. اگرچه اوباما تلاش میکند ژست سیاسی خود را در مقابل ایرانیها حفظ کند اما در واقع دموکراتها به شدت محتاج تفاهم با ایران هستند. اوباما حل و فصل پرونده اتمی ایران و ازسرگیری روابط با کوبا را به عنوان میراث ارزشمند دوران ریاستجمهوری خود میداند. رئیسجمهوری دموکرات آمریکا میخواهد هزینه سنتی جدال خصمانه ایالات متحده با جمهوریاسلامی را کاهش دهد؛واشنگتن که در پس پرده به شورای همکاری خلیج فارس و حامیان اصلی داعش اعتماد ندارد برای حل بحران خاورمیانه به شدت نیازمند همراهی تهران است .
البته دولت اوباما به خصلت سیاستمداران آمریکایی مبنی بر فشار آوردن به تهران و حمایت از منافع تلآویو همچنان وفادار مانده است و این موضوع که «دست چدنی زیر روکش مخملی» پنهان شده است را جمهوری اسلامی به خوبی میداند.
براساس موضع گیریهای صورت گرفته،علی رقم وجود اختلافات اساسی تفاهم محتمل ترین گزینه مذاکرات هستهای ایران و گروه 5+1 است.
رژیم صهیونیستی همراه شورایهمکاری خلیج فارس و برخی شاهزادههای جنگطلب سعودی به شدت نگران تثبیت حق فعالیتهای صلح آمیز هستهای جمهوریاسلامی و برداشته شدن دیوار تحریمهای خصمانه علیه منافع ملت ایران هستند. در طول مذاکرات هستهای با موفقیتهای دیپلماتیک تهران، تندترین پیام های دیپلماتیک میان کاخ سفید و شرکای استراتژیک آمریکا در خاورمیانه رد و بدل شده است. البته «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا هم تمام تلاش خود را برای به دست آوردن دل آنها انجام دادهاست.
جمهوریخواهان که به دلیل نقطه مشترک مذهبی مسیحی- یهودی و مراودات مالی گسترده با لابی های صهیونیستی خود را بیش از گذشته در کنار نتانیاهو حس میکنند ، زمینه سخنرانی وقیحانه بنیامین نتانیاهو را در کنگره فراهم کردند. جمهوریخواهان در جریان سخنرانی نخست وزیر رژیم صهیونیستی همانند یانکیها جیغ و فریاد کشیدند تا کنگره آمریکا به استادیوم فوتبال آمریکایی تبدیل شود. دموکراتها در روزی که برای تحقیر واشنگتن توسط تلآویو اشک ریختند تا جایی برای تفاهم با ایران متحد شدند که ماجرای فساد مالی «بابمنندز» به عنوان یک چهره مخالف در میان خود را فاش کردند.
میتوان گفت که شکاف بین جمهوریخواهان و دموکراتها تحت تاثیر عوامل متعددی که بیان شد ایالات متحده را تا آستانه جنگ داخلی کشانده است و در این میان یانکیهای تیپارتی تلاش میکنند پیروز جنگ سیاسی آغاز شدهباشند. این نکته را باید مدنظر داشت که اگر اوباما بتواند این موفقیت نسبی را در حل مشکلات اقتصادی کشورش در دو سال آینده ادامه دهد و مسائل سیاست خارجی به ویژه پرونده هستهای ایران را به یک مطلوبیت مدیریت حل آن نزدیک کند، بیتردید دموکراتها چه در صحنه سیاست داخلی و چه در صحنه سیاستخارجی دست بالا را پیدا کرده و جنبش تیپارتی برای حزب جمهوریخواه یک وصله ناجور خواهد بود.
تحقیر گروه5+1 توسط جمهوریخواهان
جمهوریخواهان که با همراهی تلآویو به نوعی اقتدار اوباما را به عنوان رئیس جمهوریایالات متحده به چالش کشیده بودند ، روز گذشته با عبور از کاخ سفید اعضای گروه 5+1 که در حال مذاکره با ایران هستند را همراه اوباما تحقیر کردند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری خانه ملت به نقل از شبکه تلویزیونی سیبیاس ، ۴۷ سناتور جمهوریخواه آمریکا در نامهای سرگشاده به سران ایران هشدار دادهاند که هر توافقی با باراک اوباما امضا کنند، فقط تا پایان دوره ریاست جمهوری او دوام خواهد داشت. آنها مدعی شدهاند که «رئیس جمهوری بعدی آمریکا و نمایندگان کنگره با حرکت یک قلم می توانند هر تفاهمی را لغو کنند»
سرنوشت پرونده اتمی ایران ، سرنوشت کاخ سفید را تغییر خواهد دارد و این موضوع را میتوان ریشه اقدامات نامتعارف جمهوریخواهان طلقی کرد. یانکیهای تیپارتی در انتهای نامه خود مدعی شدهاند «رسیدن به درک مشترک در مورد بی نتیجه بودن مذاکراتهستهای» دلیل نگارش این نامه بودهاست.
این نامه توسط «تام کاتن» نوشته شده که چند ماه پیش با پیروزی در انتخابات از ایالت آرکانزاس وارد مجلس سنا شد. «مارکو روبیو»، «تد کروز»و «رند پال» از نامزدهای احتمالی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا هم نامه به ایران را امضا کردهاند.
باراک اوباما در لحنی تمسخر آمیز گفت نامه سناتورهای جمهوریخواه طعنه آمیز بود چرا که به نظر می رسید در پیامشان می خواهند با «تندروها» در ایران در یک صف قرار بگیرند. وی گفت: «این یک ائتلاف غیرمعمول است». معاون اول رئیس جمهوری آمریکا،«جوبایدن» در بیانیه ای اعلام کرد: «این نامه با امضای 47 سناتور جمهوریخواه خطاب به جمهوری اسلامی که به روشنی با هدف ضربه زدن به رئیس جمهور کنونی آن هم در بحبوحه مذاکرات حساس بین المللی، تهیه و ارسال شده است، دون شأن و منزلت نهادی است که من برای آن احترام قائلم.»
«داین فاینستاین» سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا نیز نامه همتایان خود به رهبران ایران را «حملهای بسیار بیسابقه و نامناسب به حق رئیس جمهور در اداره سیاست خارجی» توصیف کرده است.نیکلاس برنز، معاون سابق وزارت امور خارجه آمریکا که مسئولیت سیاستگذاری درباره ایران را بر عهده داشت نیز این نامه را «غیر عاقلانه و نامناسب» ارزیابی کرده است.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید، از اینکه بعضی سناتورهای جمهوری خواه به منظور مقابله با توافق هسته ای به دنبال «دور زدن دولت آمریکا» و همدستی با تندروهای ایران هستند ابراز شگفتی کرد.
رد استدلال نامه کنگره
استدلال اعضای حزب جمهوری خواه علاوه بر نادیده گرفتن جامعه جهانی از لحاظ حقوقی نیز دچار چالش است. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران هم در واکنش به این اقدام سناتورهای جمهوریخواه گفت:«به اعتقاد ما این نامه هیچ ارزش حقوقی ندارد و صرفاً یک ترفند تبلیغاتی است. جالب تر اینکه در حالی که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و توافقی حاصل نشده، گروه های فشار در آمریکا آن چنان نگران شده اند که با توسل به شیوه های غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان می دهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالفند.»
ظریف به سناتورهای امضاء کننده نامه یادآور شد که «بیشترین توافقات بین المللی ایالات متحده در دهه های اخیر از نوع توافقات اجرایی ونه معاهدات تصویب شده توسط سنا بوده و نامه این سناتورها به معنی بی اعتماد کردن دنیا به اعتبار هزاران توافق اجرایی گذشته، حال و آینده ایالات متحده است.»
بر اساس نظام بین الملل و مسائل حقوقی جامعه جهانی، دولت ها در یک کشور پیرو هم هستند و تمام تعهدات هردولت به دولت بعدی منتقل خواهد شد، مگر آنکه در کشوری انقلاب یا کودتا صورت گیرد. هیچ دولتی نمیتواند از تعهدات دولت قبل خود اعلام برائت کرده یا سلب مسئولیت کند.
براساس گفتههای وزیر امورخارجه ایران، توافقنامه جامعهستهای احتمالا برای تصویب به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد تا آنچه را به عنوان تعهدات میان ایران و گروه 1+5 مطرح است، در قالب قطعنامه ای ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد تعریف شود.
از نگاه حقوق بینالملل ، قطعنامه تفاهم جامع هستهای ایران، زمانی که ذیل فصل هفتم به تصویب هیچ کشوری در جهان نمیتواند ناقض آن باشد و هرگونه تخطی تبعات سنگین برای خاطی درپی دارد. بنابراین کنگره نمی تواند آن را نادیده گرفته و بر تحریم های خود اصرار ورزد یا مفاد توافق را تغییر دهد.بر هم زدن یکطرفه توافقى که گروه ۱+۵ پاى آن را امضا کرده، موجب تنش میان واشنگتن و پایتختهاى اروپایى و چین و روسیه خواهد شد. ناگفته نماند که قطع دوباره دسترسی اروپایی ها به منافع مشترک اقتصادی با ایران عصبانیت بروکسل را تشدید خواهد کرد.
در بعد داخلی و ناتوانی سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه باید گفت که کنگره توان تصویب لایحه ای که دولت را موظف کند برای اجرای توافق با ایران آن را به تصویب کنگره برساند، ندارد. چرا که برای تصویب چنین لایحه ای نیاز به تصویب دو سوم آرای کنگره دارد که در حال حاضر با وجود اینکه جمهوری خواهان اکثریت را در اختیار دارند، اما همچنان فاقد این تعداد آرا هستند. در صورت تصویب این لایحه، بر اساس قانون اساسی آمریکا، رییس جمهور حق وتو کردن آن را دارد. این موضوع در جریان وتوی لایحه خط لوله نفتی «کیاستون اکس ال» مشاهده شد. کاخ سفید گفته که اوباما طرح «بازبینی توافق اتمی ایران» و همینطور «تحریمهای جدید» علیه این کشور را وتو خواهد کرد.
جمهوری خواهان علی رقم آگاهی به موانع قانونی که گفته شد اقدام به نگارش نامهای کردند که راه به جایی نخواهد برد،آنها با این اقدام عملا وابستگی به لابیهای رژیم صهیونیستی محرز کردند. نامه سناتور های جمهوری خواه آمریکا در واقع مکمل شوی تبلغاتی بنیامین نتانیاهو در کنگره آمریکا است.
در میان مجادله جمهوریخواهان و دموکراتها واقعیت خشن تعامل و منفعت طلبی حاکم بر جامعه سیاسی آمریکا محرز شد. در جمهوریاسلامی ایران احدی اجازه منفعتطلبی از مسائل حیثیتی نظام و ملت ایران را ندارد. تهران علی رقم آن که به شدت خواهان تفاهم با جامعه جهانی است اما گزینه های متعددی برای مواجه با هر نتیجه احتمالی مذاکرات روی میز قرار دارد. تحریم های خصمانه غرب اگرچه تاکنون برای ملت ایران هزینه هایی درپی داشته است اما تاکنون لطمه ای به حرکت رو به رشد جمهوری اسلامی وارد نکرده است. تهران آماده مواجه با هرنوع تهاجم نظامی است ولی جمهوری اسلامی همواره خواهان صلح و آرامش پایدار در خاورمیانه و منطقه است. آنچه که در جریان مذاکرات هستهای می گذرد با مشارکت یک دست نهادهای جمهوری اسلامی تحت نظر مقام معظم رهبری است و تهران موضعی واحد در مقابل تفاهم جامع هسته ای اتخاذ خواهد کرد و بار حقوقی هرگونه تخطی از تعهدات طرف غربی متوجه آنها خواهد شد.
شاید باروت یانکی ها در معادلات داخلی آمریکا تاثیرگذار باشد ولی در مواجه با جمهوری اسلامی و ملت ایران هیچ تاثیری نخواهد گذاشت.