زیر فشار پاندمی کرونا نخستوزیر موقت اسرائیل و رئیس ائتلاف «آبی-سفید» بالاخره شب دوشنبه توافقنامه تشکیل دولت فوقالعاده فراگیر شامل ۳۶ وزیر برای مدت سه سال را امضا کردند؛ دولتی که پست نخستوزیری در آن بین این دو نوبتی خواهد بود و بنیامین نتانیاهو ابتدا نخستوزیر میشود و نخستوزیریاش یک سال و نیم طول میکشد. به گزارش ایسنا، به نقل از سایت شبکه الجزیره، در متن توافق دست یافته شده با تضمین احزاب حریدیم «شاس» و «یهدوت هتوراة» با تشکیل کابینه وزارتی محدود برای مقابله با چالشهای کرونا به ریاست مشترک بنی گانتس، رئیس ائتلاف «آبی-سفید» و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر موقت اسرائیل و با مشارکت وزیران مربوطه موافقت شده است.
جزئیات توافق
براساس ائتلاف دولت فوقالعاده پستها و عضویت در آن بهطور مساوی بین لیکود و ائتلاف «آبی-سفید» در کابینه وزارتی کوچک ویژه امور سیاسی و امنیتی و کابینه وزارتی کوچک ویژه مسائل اجتماعی و اقتصادی تقسیم خواهد شد. این توافق که با مخالفت لیست راستگرای جدید به ریاست نفتالی بنت وزیر جنگ اسرائیل روبهرو شده اجرای توافق نوبتی بودن قدرت را براساس بندی در این توافق تضمین میکند. در این بند به این موضوع اشاره شده که در جریان رأیگیری کنست (پارلمان اسرائیل) درباره دولت فوقالعاده فراگیر به نتانیاهو اجازه داده خواهد شد اول نخستوزیر باشد، رأیگیری درباره نخستوزیری گانتس هم انجام میگیرد و براساس این توافق گانتس اکتبر ۲۰۲۱ ریاست کابینه را به دست میگیرد.
حمایت پارلمان
این توافق همچنین یک شبکه امنیتی و ثبات برای دولت فوقالعاده به مدت دستکم شش ماه تا زمانی که ائتلاف احزاب راستگرا (شش کرسی) به آن نپیوندند، ایجاد میکند و دولت نتانیاهو دستکم از حمایت ۶۸ عضو کنست و نهایتاً حمایت ۷۴ عضو برخوردار خواهد شد. در توافق مذکور درعینحال تأکید شده در صورت انحلال کنست قبل از چرخش قدرت، گانتس نخستوزیر خواهد شد و اگر دادگاه عالی نتانیاهو را از منصبش عزل کند توافقنامه چرخش قدرت اجرا نخواهد شد و در آن زمان انتخابات دیگری برگزار خواهد شد.
تقسیم پستها
براساس این توافق، ائتلاف «آبی-سفید» ۱۶ پست وزارتی را به دست میآورد. به گزارش شبکه هفت اسرائیل، ارتش، دادگستری، مهاجرت، فرهنگ و ورزش، رفاه، اقتصاد، ارتباطات، کشاورزی، امور استراتژیک، گردشگری، برابری اجتماعی در اختیار این ائتلاف خواهد و در مقابل پستهای امنیت داخلی، دارایی، حملونقل، مسکن، آموزش، محیطزیست، انرژی، پرونده قدس و دیگر پستهای کوچک در اختیار لیکود خواهد بود.
حفظ دموکراسی
بهمحض امضای توافق گانتس در توییتر نوشت: «جلوی انتخابات چهارم را گرفتیم. ما دموکراسی را حفظ خواهیم کرد، با کرونا خواهیم جنگید و اکنون دولت فوقالعاده فراگیر شکل گرفت.» نتانیاهو نیز فوراً با رهبران ائتلاف احزاب راستگرا تماس گرفت و این توافق را به آنها اطلاع داد. اسرائیل بیش از یک سال در پی بینتیجه ماندن دو دور انتخابات سراسری آوریل و سپتامبر گذشته و عدم دستیابی به توافق بین احزاب برای تشکیل دولت و نیز برگزاری انتخابات سوم در دوم مارس شاهد بحران سیاسی خفقانآوری بوده است.
واکنش گروههای فلسطینی
محمد اشتیه، نخستوزیر فلسطین در واکنش به تشکیل دولت جدید اسرائیل گفت که این توافق امیدها به تحقق صلح را از بین میبرد. وی در توئیتی نوشت: «تشکیل دولتی که الحاق شهرکها به اراضی اشغالی را تأیید میکند به معنای از بین بردن راهکار تشکیل دو کشور و پایمال کردن حقوق مردم فلسطین است.» عزام الاحمد، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح گفت: «این توافق قابل پیشبینی بود چراکه نتانیاهو هر کاری برای ماندنش در پست نخستوزیری میکرد و یکی از مهمترین سلاحهایش دراینباره مقابله با کرونا بود. در رابطه با مسئله فلسطین، بنی گانتس با نتانیاهو فرقی ندارد. فلسطینیها باید در برابر این دولت تحرکات سیاسی خود را تقویت کنند.» حماس نیز در واکنش به تشکیل دولت رژیم صهیونیستی در بیانیهای اعلام کرد: «فراکسیونهای اسرائیلی که با دستورکارهای افراطی خود با حذف حقوق مردم فلسطین و الحاق اراضیاش و تشکیل کشور یهود توافق کردند هرگز موجب ترس و وحشت فلسطینیها نمیشوند.» فوزی برهوم، سخنگوی حماس گفت: «حساب باز کردن روی صلح با اسرائیل کاملاً اشتباه و توهم است. اسرائیل دشمن مردم فلسطین و بزرگترین خطر علیه منطقه است.» همچنین رئیس لیست مشترک در توییتی نوشت: «دولت تسلیمی که نتانیاهو و گانتس تشکیل دادهاند سیلی بهصورت مردمی است که بارها برای سرنگون کردن نتانیاهو پای صندوق رأی رفتند. گانتس بهاندازه کافی شجاع نبود که بتواند پیروز شده و برای الحاق و نژادپرستی و فساد آماده شود.»