گروه سیاسی
پرونده اسقاط هواپیمای مسافربری که بنا بر اعلام مقامات نظامی به دلیل «خطای سهوی» رخ داده است همچنان مورد توجه رسانههای داخلی و بینالمللی است. حادثه تلخ و غمباری که بر اثر آن خانوادههای بسیاری عزادار شده و مردم ایران یک بهت و اندوه ملی جدی را تجربه کردند. اندوهی که هنوز و همچنان آثار آن هویداست و بعید به نظر میآید که تا سالها نیز برطرف شود.
در ابتدای این حادثه شاهد آن بودیم که سازمان هواپیمایی کشوری احتمالا به دلیل بی اطلاعی از علت سقوط هواپیما رویکردی نسبتا شفاف را در دستور کار قرار داد و از همه کشورهای مرتبط با این پرونده از کانادا و اوکراین تا آمریکا و فرانسه برای بررسی مشترک آنچه رخ داده دعوت کرد. دعوتی که بسیاری را به این یقین رسانده بود که گمانهزنیها در خصوص اصابت موشک با هواپیما نادرست است، زیرا اگر چنین فاجعهای رخ داده بود قاعدتا مسئولان هوایپمایی نمیبایست این چنین همگان را برای بررسی این پرونده به ایران دعوت میکردند.
اما 72ساعت که از حادثه گذشت روی دیگر سکه رخ عیان کرد و پس از انتشار اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح شاهد آن بودیم که مقامات سازمان هواپیمایی کشور به یکباره سکوت و فرار از رسانهها را در دستور کار خود قرار دادهاند. این سکوت ادامه پیدا کرد تا زمانی که موضوع جعبه سیاه جدیتر از قبل مطرح شد. جعبه سیاهی که به دلیل آسیبهای وارده امکان بررسی آن در داخل وجود ندارد اما تمایلی هم در میان تصمیمگیران برای تحویل جعبه سیاه به کشورهایی که توان و امکانات بررسی آن را داشته باشند هم وجود ندارد!
حالا همان مسئولانی که به دلیل بی خبری از علت سقوط هواپیما شعار شفافیت میدادند و کشورهای مختلف را به ایران فرامیخواندند بار دیگر شفافیتگریز شدند و میگویند به هیچ وجه اجازه انتقال جعبه سیاه به خارج از کشور را نخواهند داد. به واقع مشخص نیست اکنون که آنچه نباید رخ میداد، اتفاق افتاده و فاجعهای به معنای واقعی کلمه ایجاد شده است در این جعبه سیاه دیگر قرار است چه راز مگویی باشد که چنین اصرار عجیبی بر عدم تحویل آن به طرفهایی که امکان بررسی جعبه سیاه را داشته باشند به وجود آمده است؟!
همان قدر که شفافیت اولیه مسئولان سازمان هواپیمایی یک اعتماد نسبی را میتوانست ایجاد کند چنین رویکردی تنها سبب پیچیدهتر شدن وضعیت خواهد شد. وضعیتی که علاوه بر آثار مخرب آن در ابعاد داخلی، گردشگری، اقتصاد حملونقل هوایی و... در حوزه سیاست خارجی نیز میتواند کشور را دچار مشکلات جدی کند. از همین رو به نظر میآید ضرورت دارد تا بیشتر از این دیر نشده شاهد پذیرش بررسی جعبه سیاه هواپیمای مسافربری ساقط شده باشیم، زیرا هیچ گاه از شفافیت ضرری نخواهیم کرد.
∎
پرونده اسقاط هواپیمای مسافربری که بنا بر اعلام مقامات نظامی به دلیل «خطای سهوی» رخ داده است همچنان مورد توجه رسانههای داخلی و بینالمللی است. حادثه تلخ و غمباری که بر اثر آن خانوادههای بسیاری عزادار شده و مردم ایران یک بهت و اندوه ملی جدی را تجربه کردند. اندوهی که هنوز و همچنان آثار آن هویداست و بعید به نظر میآید که تا سالها نیز برطرف شود.
در ابتدای این حادثه شاهد آن بودیم که سازمان هواپیمایی کشوری احتمالا به دلیل بی اطلاعی از علت سقوط هواپیما رویکردی نسبتا شفاف را در دستور کار قرار داد و از همه کشورهای مرتبط با این پرونده از کانادا و اوکراین تا آمریکا و فرانسه برای بررسی مشترک آنچه رخ داده دعوت کرد. دعوتی که بسیاری را به این یقین رسانده بود که گمانهزنیها در خصوص اصابت موشک با هواپیما نادرست است، زیرا اگر چنین فاجعهای رخ داده بود قاعدتا مسئولان هوایپمایی نمیبایست این چنین همگان را برای بررسی این پرونده به ایران دعوت میکردند.
اما 72ساعت که از حادثه گذشت روی دیگر سکه رخ عیان کرد و پس از انتشار اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح شاهد آن بودیم که مقامات سازمان هواپیمایی کشور به یکباره سکوت و فرار از رسانهها را در دستور کار خود قرار دادهاند. این سکوت ادامه پیدا کرد تا زمانی که موضوع جعبه سیاه جدیتر از قبل مطرح شد. جعبه سیاهی که به دلیل آسیبهای وارده امکان بررسی آن در داخل وجود ندارد اما تمایلی هم در میان تصمیمگیران برای تحویل جعبه سیاه به کشورهایی که توان و امکانات بررسی آن را داشته باشند هم وجود ندارد!
حالا همان مسئولانی که به دلیل بی خبری از علت سقوط هواپیما شعار شفافیت میدادند و کشورهای مختلف را به ایران فرامیخواندند بار دیگر شفافیتگریز شدند و میگویند به هیچ وجه اجازه انتقال جعبه سیاه به خارج از کشور را نخواهند داد. به واقع مشخص نیست اکنون که آنچه نباید رخ میداد، اتفاق افتاده و فاجعهای به معنای واقعی کلمه ایجاد شده است در این جعبه سیاه دیگر قرار است چه راز مگویی باشد که چنین اصرار عجیبی بر عدم تحویل آن به طرفهایی که امکان بررسی جعبه سیاه را داشته باشند به وجود آمده است؟!
همان قدر که شفافیت اولیه مسئولان سازمان هواپیمایی یک اعتماد نسبی را میتوانست ایجاد کند چنین رویکردی تنها سبب پیچیدهتر شدن وضعیت خواهد شد. وضعیتی که علاوه بر آثار مخرب آن در ابعاد داخلی، گردشگری، اقتصاد حملونقل هوایی و... در حوزه سیاست خارجی نیز میتواند کشور را دچار مشکلات جدی کند. از همین رو به نظر میآید ضرورت دارد تا بیشتر از این دیر نشده شاهد پذیرش بررسی جعبه سیاه هواپیمای مسافربری ساقط شده باشیم، زیرا هیچ گاه از شفافیت ضرری نخواهیم کرد.