سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در گفت و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با سازمان همکاری‌های شانگهای و حضور ایران در عالی‌ترین سطح  در این اجلاس گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد به چند جانبه گرایی و منطقه گرایی است٬ همچنین اعتقاد داریم که همسایگان در درجه اول و کشور‌های پیرامونی ما در درجه دوم قرار دارند.

وی درپاسخ به این سئوال که دستگاه دیپلماسی در قبال کشور‌های آسیایی چه سیاستی را دنبال می کند؟  توضیح داد: به طور کلی کشور‌های قاره آسیا می‌توانند به عنوان محور سیاست خارجی ما تلقی شوند٬ زمانی بحث نگاه به شرق در سیاست‌ها و جهت گیری‌های سیاست خارجی ما مطرح بود، امروز  هم همان  نگاه پابرجا است٬اما جمهوری اسلامی ایران قصد دارد  قدری جزئی‌تر و تعاملی‌تر با کشور‌هایی که به نوعی در برابر یکجانبه گرایی آمریکا ایستاده اند همکاری داشته باشد. سازمان همکاری شانگ‌های هم یکی از این موارد است که در غالب نگاه به آسیا و شرق به آن اعتقاد داشته و مایل هستیم در این بلوک قدرتمند که می‌تواند سیاسی امنیتی و اقتصادی هم باشد در بالاترین سطح حضور داشته باشیم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سئوال اینکه نظر شما در رابطه با اینکه تحلیل شما از همزمانی برگزاری اجلاس همکاری‌های شانگ‌های و دیدار نخست وزیر ژاپن از تهران با انفجار نفتکش‌های ژاپنی چیست؟ گفت: تحولات اخیری که در منطقه رخ داده و تنش‌هایی که به صورت مصنوعی توسط قدرت‌های فرا منطقه‌ای بر ما تحمیل شده است٬  پیام بسیار روشنی برای همه دارد، اینکه کشور‌های مختلف در برابر یکجانبه گرایی برخی کشور‌ها خواهند ایستاد  و صدای واحدی از شرق و آسیا برای آن‌هایی که خارج از منطقه هستند و علیه منافع مردم منطقه کار می‌کنند شنیده خواهد شد.

آمریکایی‌ها دروغی را می‌گویند و خود به دنبال آن می‌روند
موسوی در پاسخ به اینکه  پس از حادثه نفتکش‌ها در دریای عمان٬ واشنگتن اتهاماتی را متوجه تهران کرده است شما در پاسخ به این اتهامات چه صحبتی دارید؟ ٬ افزود:  با توجه به شرایطی که آمریکایی‌ها به وجود آورده  اند برای واشنگتن راحت‌ترین کار نسبت دادن  اتفاقات منطقه به ایران است٬ اما ما فکر می‌کنیم مجموعه حرف‌ها و ادله‌ای که مطرح می‌کنند بیشتر به شوخی شبیه است و خودشان هم می‌دانند که نمی‌توانند برای  موارد اتهامی که متوجه تهران کردند مدارک جدی و محکمه پسندی ارائه  کنند.

وی ادامه داد: گاهی اوقات آمریکایی‌ها  مانند برخی از  داستان‌های فولکلور٬ دروغی را می‌گویند و خود به دنبال آن می‌روند٬، اما باید متوجه باشند که امکان دارد حرکت بر اساس دروغ  کار را  به جا‌های باریک بکشاند و بر همین اساس هم توصیه ما به آن‌ها این است که قدری در مواضعشان محتاط‌تر عمل کنند تا اختیار کارشان به هم نخورد.

پیگری انفجار نفتکش‌های ژاپنی به دست‌های پنهانی خواهد رسید که  تنش در منطقه را دنبال می‌کنند
موسوی تاکید کرد: دور از منطق است که وقتی ایران به دنبال تنش زدایی در منطقه حساس خلیج فارس است و در شرایطی که شخص اول ژاپن با عالی‌ترین مقام ایران دیدار دارد تهران بخواهد نقشی در این ماجراجویی‌ها (انفجار نفتکش‌های ژاپنی) داشته باشد٬ در نتیجه عقل سلیم به هیچ وجه این اتهام زنی‌ها را نمی‌پذیرد و همانطور که گفتم توصیه می‌کنیم موضوع را پیگیری کنند٬ چرا که قطعا به دست‌های پنهانی خواهند رسید که خواستار تنش در منطقه هستند و آرامش و ثبات مردم منطقه را بر نمی‌تابند. به صورت طبیعی انفجار نفتکش‌های ژاپنی می‌تواند کار تیم B باشد آن‌ها این خرابکاری را انجام می‌دهند و البته خود ایالات متحده باید به نقش این تیم واقف باشد.

اروپایی ها در قبال اجرای  قوانین دولتی آمریکا علیه شرکت‌هایشان سکوت کردند
وی در ادمه این گفت وگو در پاسخ به این سئوال که بیانیه سال گذشته اعضا سازمان همکاری‌های شانگهای به بحث یکجانبه گرایی آمریکا مربوط می‌شد و امثال هم اعضای این سازمان بخشی از بیانیه پایانی را به حمایت از برجام اختصاص دادند٬ چطور کشور‌های عضو در این رابطه به اجماع نظر رسیدند؟ خاطرنشان کرد:  یکی از اهداف سازمان همکاری‌های شانگهای نشان دادن استقلال عمل کشور‌های آسیایی در برابر هژمون غربی هاست٬ بنابراین آن‌ها به چندجانبه گرایی معتقد هستند و هرگونه یکجانبه گرایی خوشایند کشور‌های اصیل و تاریخی و متمدن این منطقه نبوده و سیاست‌های آن‌ها در این زمینه کاملا با رویکرد برخی از کشور‌های غربی بوده و جا دارد تا از رویکر برخی کشور‌های غربی ابراز تاسف کنم  چرا که در مقابل یکجانبه گرایی آمریکا و قوانین داخلی این کشور منفعل بوده و  اروپایی ها نه تنها اجازه  می‌دهند قوانین دولتی کشور دیگری علیه شرکت‌هایشان اعمال شود بلکه صدای اعتراضی هم در این زمینه از آنها شنیده نمی شود؛ بنابراین آنچه که برای ما اهمیت دارد و در بیانیه پایانی اجلاس سران شانگهای هم اعلام شد حمایت اعضای این سازمان همکاری های شانگهای  از برجام بود.

موسوی تاکید کرد: کشور‌ها  و قدرت‌های مهم منطقه‌ای عضو سازمان همکاری های شانگهای برجام را به عنوان یک دستاورد چند جانبه گرایانه نظام معاصر بین الملل پذیرفته اند و اهمیتش را برای حفظ ثبات و امنیت منطقه‌ای درک کرده اند از این رو این افراد از برجام به عنوان این دستاورد بزرگ جامعه بین الملل حمایت می‌کنند.

طرف های مذاکره و سایر کشورها  نباید انتظار داشته باشند یک توافق چند جانبه به صورت یکجانبه دنبال شود
وی در رابطه با اجماع اعضای سازمان شانگهای در حمایت از برجام عنوان کرد: کشور‌های عضو شانگهای به ویژه   روسیه و چین   که اعضای غیر اروپایی برجام و عضو دائم شورای امنیت هستند چه در قالب این سازو کار٬ چه در مواضع و بیانیه‌هایی که داشتند. همچنین دو کشور در غالب کمیسیون مشترک پیشین که به زودی دور جدید آن تشکیل خواهد شد هم حمایت خود و لزوم پایبند بودن  به برجام را  اعلام کردند و ما هم به نقطه نظرات آن‌ها گوش داده ایم و نکته‌ای که به اعضای اروپایی و آسیایی برجامی می‌گوییم این است که اگر خواستار حفظ این توافق به عنوان یک دستاورد مهم بین المللی هستند باید انتظاراتشان واقعی‌تر باشد و درخواست‌ها دو طرفه باشد. اگر می خواهند ما در برجام بمانیم باید ملاحظات و مقدورات جمهوری اسلامی ایران را درک کرده و نباید انتظار داشته باشند که یک توافق چند جانبه به صورت یکجانبه دنبال شود، توافق چند جانبه را باید همه‌ی  طرف هااجرایی کنند تا پابرجا بماند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به این سئوال که سازمان همکاری های شانگهای٬ سازمانی غیر آمریکایی است و ایران چطور می تواند از این فرصت استفاده کند؟ خاطرنشان کرد: برجام سال گذشته توسط ایالات متحده یکی از طرف‌های آن به صورت یکجانبه و قلدر مابانه نقض شد و از همان موقع تهران آماده واکنش بود، اما  جامعه بین الملل و اعضای باقیمانده در توافق هسته ای قول دادند که بدون حضور ایالات متحده به تعهدات خود عمل کرده و منافع اقتصادی  ویژه ای که جمهوری اسلامی ایران در این توافق دارد را بدون حضور آمریکا برآورده کنند، در این میان  ما با در پیش گرفتن صبر استراتژیک در توافق ماندیم و این صبر حدود یکسال طول کشید و پس از آن  متوجه شدیم  که باوجود حرف‌های پر تمطراق و ادعاهای شیک سیاسی در حمایت از برجام، در عمل هر هفته شاهد بودیم که تحریم های آمریکا علیه مردم ایران بیشتر شده است و طرف‌هایی که متعهد بودند جلوی این تحریم‌ها  ایستاده و منافع ایران را تامین کنند یا طبق گفته خودشان نتوانستند و یا نخواستند چنین کاری را انجام بدهند.

وی ادامه داد: با وجود این بد عهدی ها٬ تهران  همچنان به این توافق پایبند بوده و برای حمایت از ملت خود  با استفاده از سازوکار‌هایی مانند ماده ۳۶ که درون خود برجام گنجانده شده  شروع به کاهش برخی از تعهداتمان کرد که این مسئله تا پایان فرصت ۶۰ روزه ایی که هم اکنون در حال سپری شدن است ادامه خواهد یافت٬ در همین راستا هم جمهوری اسلامی ایران بخشی از تعهدات خود را به ۵ کشور باقی مانده در برجام اعلام و تصریح کرد که اقدامات اخیر ساز و کاری است که در خود توافق تعبیه شده و در صورتی که طی ۶۰ روز اگر اقدام ملموس و گام قابل توجهی که بی عملی‌ها و ناکارآمدی‌های آن‌ها را جبران کند برداشته نشود جمهوری اسلامی ایران حق خودش می‌داند باز با استفاداه از همین مکانیزم  در درون برجام قدم دوم را محکم‌تر بردارد و باید دید  در نهایت چه خواهد شد، جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام کرده که بیش‌تر از این صبر نخواهد کرد و اگر خواسته‌های ما برآورده نشود قدم‌های بعدی را برخواهند اشت.