زهره نوروزپور: اتفاقات خاورمیانه به طور غیر منتظره و سریع در حال وقوع است. پس از اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه ، قطع حمایت آمریکا از کردها، اتفاقات جالب تری در شمال سوریه در حال رقم خوردن است.
از آمد و رفت مقامات عربی (اینجا) تا بازگشایی سفارت امارات و آغاز تجارت دریایی میان دو کشور (اینجا)، از سر گیری پروازها میان سوریه و بحرین، (اینجا) تاخیر حمله ترکیه به شرق فرات (اینجا) همچنین بازگشت اسد به آغوش عرب ها (اینجا) و در نهایت چرخش ۱۸۰ درجه ای کردها به سمت روسیه و سوریه اسد.(اینجا) از مهمترین اتفاقات یک هفته اخیر در این کشور بحران زده بوده است. این چرخش موضع به شدت خشم سیاسیون آمریکایی را برانگیخته؛ تا جایی که برخی کارشناسان آمریکایی می گویند، ترامپ رسما و علنی سوریه را به دست روسها سپارد. آمریکا که طی سالیان سال از کردهای سوریه برای فشار به محور مقاومت و ترکها استفاده می کرد با قطع حمایت از این گروه دیگر وزنه ای برای اعمال فشار به مخالفان خود ندارد و این مساله یکی دیگر از تصمیم های غیرمنتظره رئیس جمهوری جنجالی آمریکا در آخرین روزهای سال ۲۰۱۸ بود؛ تا جایی که لیندسی گراهام این اقدام را یک فاجعه برا ایالات متحده آمریکا تلقی کرد.
گراهام درتوئیتی نوشت: در صورتی که گزارشها درباره هم پیمان شدن کردها با بشار اسد درست باشد "یک فاجعه بزرگ" در حال شکل گیری است.
او در ادامه نوشت: این یک "کابوس" برای ترکیه و احتمالا اسرائیل است و برندگان اصلی روسیه، ایران و اسد و داعش هستند.
لیندسی گراهام در توئیتی دومی خاطر نشان کرد: درگیری‌های جدید بین قدرت های منطقه‌ای فشارها را از روی داعش برمی‌دارد.
اما مهمتر از آن این بود که روز گذشته فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه از ورود ارتش به منبج و برافراشتن پرچم سوریه در این منطقه خبر داد. (اینجا)
با این حال دونالد ترامپ از تصمیمش دفاع کرده و به اعلام پیروزی بر داعش پرداخته و گفته که آمریکا پلیس دنیا نیست بنابراین دیگرانی هستند که می‌توانند با باقی مانده‌های گروه‌های تروریستی بجنگند.(اینجا)
همچنین جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا روز جمعه اعلام کرد که قصد دارد به زودی ضمن سفر به ترکیه و اسرائیل هماهنگی‌های لازم را با این دو کشور در خصوص آینده سوریه انجام دهد.(اینجا)
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز قصد دارد تا در جریان سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به برزیل با او در خصوص نقش آتی دو کشور در سوریه مذاکره کند.(اینجا)
پیشتر نتانیاهو اعلام کرده بود که پس از خروج آمریکا از سوریه نه تنها اتحاد امنیتی اسرائیل و آمریکا همچون گذشته مستحکم خواهد ماند بلکه برای جلوگیری از ادامه استقرار ایران در سوریه در صورت لزوم حملات بیشتری علیه نیروهای این کشور انجام خواهد داد.(اینجا)
رابرت پولادینو، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز جمعه ضمن حمایت از حملات اخیر اسرائیل به مواضع نیروهای حزب الله بر ادامه حمایت نظامی کشورش از اسرائیل تاکید کرد.(اینجا)
گزارشی از آخرین وضعیت سیاسی و امنیتی سوریه را از نظر می گذرانید:
ورود ارتش سوریه به منبج
دولتمردان امریکایی در حالی که در تکاپوی حل و فصل تصمیم خام ترامپ بودند، روز گذشته ارتش سوریه با اقتدار و در میان شادی مردم سوریه وارد منبج شد. منطقه ای که تا این لحاظه مورد اختلاف ترکیه و آمریکا بوده است.
به گزارش خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) ، فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه روز گذشته با انتشار بیانیه ای، از ورود نیروهای ارتش این کشور به منبج و برافراشتن پرچم سوریه در این منطقه خبر داد.(اینجا)
فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه اعلام کرد با توجه به پایبندی کامل ارتش و نیروهای مسلح به مسئولیت های ملی خود برای اعمال حاکمیت کشور بر همه مناطق جمهوری عربی سوریه و در پاسخ به خواسته ساکنان منطقه منبج، فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح ورود یگان های ارتش سوریه به این منطقه و به اهتزاز درآمدن پرچم جمهوری عربی سوریه در آن را اعلام می کند.
پس از ورود ارتش سوریه به شهر منبج، پرچم سوریه و همچنین روسیه در این شهر به اهتزاز درآمده است. این کار بر اساس هماهنگی بین نیروهای روسی و ارتش سوریه پس از عقب نشینی نیروهای سوریه دمکراتیک از این شهر انجام شده است.
واکنش ها
در این باره آسوشیتدپرس گزارش داد: کرملین از ورود ارتش سوریه به شهر منبج که تحت اشغال کردها بود استقبال کرد.دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت این تحول به مثابه "گامی مثبت" در جهت تثبیت اوضاع است.(اینجا)
همچنین بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به ورود نیروهای سوری به شهر منبج اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر لزوم احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه، برافراشته شدن پرچم ملی سوریه در شهر منبج را گامی مهم در تثبیت حاکمیت دولت قانونی سوریه بر سراسر خاک این کشور و قدمی تازه برای حل بحران در این کشور می داند و از آن استقبال می کند.(اینجا)
ترکیه در واکنشی جالب اعلام کرد که نیروهای کرد " حق نداشتند " کمک نظامی حکومت سوریه را در منبج درخواست کنند.(اینجا)
در عین حال وزارت دفاع ترکیه نیز گفته که یگان مدافع خلق کرد هیچ قدرتی برای دعوت از دیگران برای حضور در منبج ندارند. این وزارتخانه همچنین به تمام احزاب هشدار داده که در پی ناآرامی در این منطقه نباشند. (اینجا)
به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه ملیت چاپ ترکیه، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیروز در گفتگو با خبرنگاران تاکید کرد، مسئله موجود فقط مسئله منبج نیست. وی با تاکید بر خواست ترکیه برای پاکسازی منبج از گروه‌های تروریستی، افزود: هدف ما آنست که گروه «ی پ گ» درس عبرت بگیرد. ما در این باره کاملا مصمم هستیم. رئیس جمهور ترکیه گفت: ما تدابیر لازم را اتخاذ کرده ایم و نیروهای مسلح ما نیز به فعالیت هایشان در منطقه ادامه می‌دهند.
اردوغان گفت: وارد جزییات نخواهم شد، اما ما هرگونه گام لازم را در منطقه برداشته ایم.
رئیس جمهور ترکیه با اشاره به گفتگوی تلفنی اخیر خود با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد، روابط و گفتگوهای ما با آمریکا و روسیه ادامه دارد.
اردوغان با بیان اینکه در خصوص منبج روندی وجود دارد که از زمان ریاست جمهوری باراک اوباما آغاز شده است، گفت: متاسفانه باراک اوباما در این روند هیچگاه به وعده‌هایی که به ما داده بود، پایبند نماند.
رئیس جمهور ترکیه گفت: اوباما به ما وعده داده بود که «پی د-ی پ گ» را از منبج خارج کند.
وی گفت: ۹۰ درصد اهالی منبج را عرب‌ها تشکیل می‌دهند. ما به رغم همه مسائل صبر کردیم و ترامپ نیز به ما گفت که ما می‌توانیم در منبج اقدامات مشترکی انجام دهیم.
اردوغان گفت: با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز درباره مسائلی مانند کمک‌های بشردوستانه به منبج بارها گفتگو کردیم. رئیس جمهور ترکیه گفت: این مناطق بی تردید متعلق به سوریه است.
وی با تاکید بر مخالفت ترکیه با تجزیه سوریه گفت: هدف ما خروج گروه‌های تروریستی از منبج است.
اردوغان گفت: پس از اخراج گروه‌های تروریستی از منبج کاری که ما انجام دهیم باقی نخواهد ماند.
همچنین سخنگوی گروه موسوم به « نیروهای سوریه دموکراتیک » این گروه از ورود ارتش سوریه به منبج به منظور حفاظت از سرزمین های سوریه در برابر حمله احتمالی ترکیه حمایت می کند.
جهان احمد در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک افزود : ما از ورود ارتش سوریه به منبج به منظور حفاظت از سوریه حمایت می کنیم زیرا اگر ترکیه به محلی وارد شود در آنجا خواهد ماند. کردها و دولت سوریه یک خانواده هستند.(اینجا)
همچنین با وجود اعلام مقام‌های سوریه مبنی برای ورود قوای نظامی این کشور به شهر منبج و برافراشتن پرچم سوریه در این شهر، ارتش آمریکا تاکید کرد، ارتش سوریه وارد منبج نشده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، سرهنگ ارل براون، سخنگوی فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا گفت: به رغم اطلاعات نادرست در خصوص تغییرات در صفوف نیروهای نظامی در شهر منبج، ائتلاف تحت رهبری آمریکا شاهد هیچ نشانه‌ای دال بر درست بودن این ادعاها نبوده است. این در حالی است که وزارت خارجه آمریکا هنوز واکنشی به اظهارات ائتلاف آمریکایی و ورود ارتش سوریه به این منطقه استراتژیک نشان نداده است. (اینجا)
این در حالی است که شبکه تلویزیونی المیادین همزمان با استقرار نیروهای ارتش سوریه در شهر منبج گزارش داد: جنگنده های ائتلاف آمریکایی به طور گسترده در آسمان این شهر به پرواز درآمدند.
کرکرس ها به پرواز درآمدند
همچنین خبرگزاری آناتولی گزارش داد، هلی‌کوپترهای آمریکایی در اطراف منبج در ماموریتی جاسوسی همزمان با اعلام دمشق درباره ورود ارتش سوریه به شهر راهبردی منبج به پرواز درآمدند، این در حالی است که نیروهای آمریکایی به سمت پایگاه‌های ارتش سوریه در العریمه و مراکز استقرار آنها در ساحل رودخانه الساجور در غرب شهر مذکور بمب‌های نوری شلیک کردند.
نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه السعیدیه به سمت منطقه العریمه و ساحل رودخانه الساجور که محل استقرار نیروهای ارتش سوریه هستند، بمب‌های نوری شلیک کردند.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه به نقل از برخی منابع میدانی گزارش داد، همزمان با شلیک این بمب‌های نوری، گشت‌زنی خودروهای زرهی آمریکا آغاز شدند و هدف از این گشت‌ها نیز اعلام آغاز دور جدیدی از گشت‌زنی‌های مشترک آمریکا و ترکیه در ساحل دیگر رودخانه الساجور و جلوگیری از هر گونه برداشت اشتباه درباره آغاز تحرکات نظامی یا حمله‌ای احتمالی و چیزهای مشابه آن بود.
طبق گزارش اسپوتنیک، از زمان ورود نیروهای ارتش سوریه به منطقه العرمیه، این سومین باری است که نیروهای آمریکایی از بمب‌های نوری استفاده می‌کنند.
همچنین این شبکه از ورود تانک های ترکیه ای به سوریه همزمان با ورود نیروهای ارتش سوریه به منبج خبر داد.
خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از آنکارا گزارش داد، تعداد دیگری از تانکهای ترکیه صبح امروز جمعه وارد سوریه شدند.
این تانکها که از نوع لئوپار و از مدرنترین تانکهای ترکیه هستند و از مرز کیلیس جابجا شده بودند، صبح امروز با حفاظت خودروهای زرهی از مرز کارکامیش (نقطه مقابل جرابلس سوریه) وارد خاک سوریه شدند.
اخبار رسانه های ترکیه حاکی از آن است که تقویت مواضع ارتش این کشور در مرزهای سوریه همچنان ادامه دارد. در همین چارچوب ۱۰ واگن مهمات و جنگ افزار به همراه یگانی از نیروهای کماندو این کشور که از پادگان های چانکری و بولو اعزام شده بودند پس از ورود به ایستگاه قطار غازی انتب دیروز عازم مرزهای اونجوپینار و البیلی از توابع شهر مرزی کیلیس شدند.
همچنین یگان کماندو دیگری از مرکز فرماندهی نهم "ساری کامیش" برای مشارکت در عملیات برون مرزی ارتش ترکیه در سوریه روز گذشته با یک فروند هواپیمای نظامی از فرودگاه استان کارص عازم استان شانلی اورفا شدند.
هیئتی از ترکیه به ریاست مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، حلوصی آکار وزیر دفاع، هاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعات(میت) و ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری این کشور فردا شنبه در مسکو با مقامات روسیه دیدار و پیرامون عملیات نظامی ترکیه در شرق فرات و منبج مذاکره خواهند کرد.
همچنین برخی منابع کرد در منبج اعلام کردند، نیروهای آمریکایی برای اطلاع به ارتش سوریه درباره اینکه گشت‌زنی را در منطقه آغاز می‌کنند و نیز برای جلوگیری از وقوع هرگونه برخوردی میان دو طرف، از بمب‌های نوری استفاده کردند.
این منابع با اشاره به نشست‌های نمایندگان دمشق و گروه‌های کرد برای تدوین توافقی نهایی جهت ورود ارتش سوریه به منبج و شرق فرات به اسپوتنیک مدعی شدند: نیروهای ارتش سوریه تا این لحظه وارد مرکز شهر منبج نشده‌اند.
به گفته برخی منابع میدانی، بندهای توافقنامه یاد شده شامل استقرار نیروهای گارد مرزی سوریه در طول منطقه مرزی سوریه-ترکیه در شمال و شمال شرق سوریه است؛ جایی که گروه‌های کرد تحت حمایت ائتلاف ضد داعش حضور دارند.
منابع مذکور تاکید کردند، نیروهای ارتش سوریه در طول ساحل رودخانه الساجور در حدفاصل مناطق تحت کنترل نیروهای "سپر فرات" وابسته به ترکیه و مناطق تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک تحت حمایت آمریکا مستقر شده‌اند.
خبرگزاری آناتولی نیز گزارش داد، هلی‌کوپترهای آمریکایی در اطراف منبج در ماموریتی جاسوسی همزمان با اعلام دمشق درباره ورود ارتش سوریه به شهر راهبردی منبج به پرواز درآمدند.
این خبرگزاری گزارش داد، هلی‌کوپترهای آمریکایی بر فراز خط ارتباطی منبج و طرابلس روئیت شدند. این خبرگزاری افزود، این هلی‌کوپترها در ماموریت جمع‌آوری اطلاعات و جاسوسی در حدود ساعت ۱۳ به وقت محلی همزمان با خبر ورود ارتش سوریه به منبج مشاهده شدند. این در حالی است که نمایندگان وزارت دفاع آمریکا اطلاعات درباره ورود ارتش سوریه به منبج را رد کردها
آتش ترامپ در خرمن خاورمیانه
تصمیم مستاجر کاخ سفید در اعلام خروج نیروهای آمریکا از پر مناقشه ترین منطقه خاورمیانه بازیگران در زمین بازی سوریه را با نوعی شوک مواجه کرده است مساله ای که خواسته یا ناخواسته این میهمانان ناخوانده را بیش از پیش درگیر بحران خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، سال میلادی را در شرایطی به پایان می بریم که با یک غافلگیری جدید از سوی سلبریتی مستاجر در کاخ سفید مواجه بودیم و همچون دیگرتصمیم هایی که با واکنش و مقاومت روبرو بود اما همچون سایر تجربه ها با لجبازی و یکدندگی اجرایی شد هر چند که این تصمیم برخلاف سایر آنها که با اقبال از سوی برخی شرکا مواجه شده بود کام همپیمانان واشنگتن را با تلخی همراه کرد تا سال نوی میلادی را با اضطراب به سال جدید گره بزنند.
هفته گذشته بودکه دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اعلام کردکه دیگر قرارنیست نیروهای آمریکایی در خاک سوریه حضور داشته باشند و با وجود برخی مخالفت ها در درون آمریکا این گونه تصمیم خود را توجیه کرد که داعش در سوریه شکست خورده پس دیگر نیازی برای حضور آمریکا نیست. برخی رسانه ها پس از اعلام این خبر گزارش دادند که تصمیم ترامپ پس از گفت وگوی تلفنی اخیر وی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گرفته شد و آنچه که از این گفت وگوی تلفنی به بیرون درز کرد حاکی از آن بود که ترامپ در جریان این گفت وگو سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را تغییر داده و یک چهارم از خاک سوریه را ترک کرده و این کار را به آنکارا واگذار کرد تا کار داعش را تمام کند.(اینجا)
اما این تصمیم ترامپ بیش از همه ترکیه، رژیم صهیونیستی و گروه های تروریستی را که تحت حمایت آمریکا بودند تحت تاثیر قرار داده است. ترکیه حالا دیگر باید تصمیم مهمی بگیرد و آن هم این است که یا بایستی پس از خروج نیروهای آمریکایی به صورت گسترده به داخل خاک سوریه تجاوز کند و با عبور از سد نیروهای کُرد به بخش هایی که داعش حضور دارد حمله و این مناطق را پاکسازی کند و این یعنی عبور از ۲۵۰ کلیومتر قلمروی که تحت کنترل «نیروهای دموکراتیک سوریه» است و تقابل مستقیم با ارتش سوریه که قطعا به این سادگی نیست و یا اینکه منتظر بماند تا نیروهای سوری وارد مناطق تحت کنترل کُردها شوند و سپس این مناطق از سوی دولت سوریه اداره شود و این یعنی منتظر نتایج مذاکرات گروه های کُرد و دولت سوریه ماندن.(اینجا)
شاید اظهارات روز جمعه اردوغان پس از ورود ارتش سوریه به شهر منبج در استان حلب و اعلام حمایت نیروهای دمکراتیک سوریه (قسد) از ورود ارتش سوریه به این شهر، نشان از تمایل دولت ترکیه برای دنبال کردن مذاکرات احتمالی آینده میان دولت سوریه و کُردها درباره سرنوشت مناطق شمالی سوریه باشد. اردوغان گفته بود که در وضعیت کنونی، ما همچنان از تمامیت ارضی سوریه حمایت می کنیم. این مناطق به سوریه تعلق دارند. اگر سازمان های تروریستی (یگان های مدافع خلق) منطقه را ترک کنند، ما دیگر کاری در آنجا نداریم.(اینجا)
موضوع دیگر سرنوشت گروه های تروریستی است که در مناطق جنوب شرقی سوریه حضور دارند گروه های تروریستی که مورد حمایت نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه التنف قرار داشتند و خروج آمریکایی ها از این پایگاه سرنوشت آن ها را بیش از پیش مبهم می کند.
التنف که نام منطقه ای در صحرای سوریه (البادیه) در منطقه مثلث مرزی میان سوریه، عراق و اردن است، برای مدت ها مامن گروه های تروریستی مانند گروه موسوم به 'مغاویر الثوره' بود و تصمیم خروج آمریکا از این منطقه باعث دو دستگی در میان گروه های تروریستی شده است.
رسانه های سوری پیش تر گزارش کرده بودند شماری از گروه های تروریستی مستقر در اطراف پایگاه التنف آماده این هستند تا خود را تسلیم ارتش سوریه کنند، گروه هایی که عناصر آن ها سوری ها و عراقی هایی هستند که به عضویت گروه های تروریستی درآمدند.
از سوی دیگر گروه های تروریستی دیگری از جمله 'مغاویر الثوره' نیز هستند که همچنان حاضر به تسلیم شدن نیستند و خواستار ایجاد گذرگاهی برای عبور عناصر این گروه به شمال سوریه هستند. اعضای این گروه ها بیشتر عناصر خارجی هستند که به سوریه منتقل شدند.
به نظر می رسد که این گروه های تروریستی دو راه پیش روی خود خواهند داشت و آن هم این است که خود را تسلیم ارتش سوریه کنند و سلاح های خود را به دولت سوریه تحویل دهند یا درگیری با نیروهای سوری و در پایان نابودی خود.
اما شاید خروج آمریکا از سوریه بیش از همه به مذاق متحد اصلی این کشور در منطقه یعنی رژیم صهیونیستی خوش نیامده باشد، رژیمی که از آغاز بحران سوریه به شکل های مختلفی از تروریست ها حمایت کرده و می کند. (اینجا)
تنها ساعاتی پس از اعلام تصمیم دولت آمریکا برای خروج از سوریه، شبکه ۱۰ تلویزیونی رژیم صهیونیستی در گزارشی اعلام کرد که این اقدام آمریکا سیلی محکمی به اسرائیل است. به نظر می رسد که صهیونیست ها انتظار نداشتند که واشنگتن از سوریه خارج شود و در این رابطه کارشناس امور نظامی شبکه ۱۰ تلویزیونی رژیم صهیونیستی گفت: آمریکا سوریه را ترک می کند و تنها برگه چانه زنی برای خروج ایرانی ها از سوریه را می گیرد. (اینجا)
براساس گزارش این رسانه صهیونیستی، خروج آمریکا از سوریه به تلاش های این رژیم برای برخورد هدفمند با حزب الله لبنان آسیب خواهد زد.
این شبکه صهیونیستی افزود: خروج آمریکا از سوریه و خالی کردن عرصه برای روسیه و ایران خبر بدی برای اسرائیل است. هرچند که نتانیاهو در واکنش به تصمیم دولت آمریکا برای خروج نیروهایش از سوریه گفته بود: پیامدهای خروج آمریکا و تاثیر آن بر امنیت اسرائیل را بررسی می کنیم.
حملات هوایی هفته گذشته رژیم صهیونیستی به اطراف دمشق، شایدحکایت از تشدید حمایت این رژیم از تروریستهای مستقر در سوریه دارد و همچنین نشان از تداوم این سیاست خصمانه رژیم صهیونیستی در کوتاه مدت است، اما به نظر نمی رسد که با توجه به تحولات اخیر در سوریه صهیونیست ها در نهایت راه به جایی برده و این تحولات باعث خشنودی آن ها شود.
به نظر می رسد که آغاز سال جدید میلادی همراه با تحولات بیشتری در موضوع سوریه باشد و چراغ سبز کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله امارات متحده بحرین برای آغاز مناسبات دیپلماتیک خود با دولت سوریه حکایت از پر رنگ تر شدن مواضع دولت سوریه دارد.
خبر برگزاری اجلاس سران تروییکای آستانه (سه کشور حامی روند صلح آستانه) شامل ایران، روسیه و ترکیه در نیمه نخست ماه ژانویه سال ۲۰۱۹ در روسیه و اعلام سفر جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید به ترکیه و سرزمین های اشغالی در همین ماه، نشان از روزهای حساس پیش رو دارد.
۵۲۳۱۰