به گزارش ایسنا، ارتقای اثرگذاری فناوری نانو در بهبود کیفیت زندگی، دستیابی کشور به جایگاه پنجم در تولید علم نانو و جایگاه پانزدهم در ثبت اختراعات نانو در دفاتر معتبر و کسب یک تا دو درصدی از بازار جهانی فناوری نانو و ایجاد جایگاه شغلی برای ۸۰ هزار نفر از اهداف تعیین شده سند گسترش فناوری نانو در افق ۱۴۰۴ است.
بر این اساس در این سند حوزه‌های اولویت‌دار فناوری نانو در ۱۰ سال آینده، بر اساس معیارهای کلی اولویت‌های کلان علم و فناوری کشور (اولویت‌های علم و فناوری در نقشه جامع علمی کشور)، نیازها، معضلات و مزیت‌های کشــور و فرصت‌های خوش آتیــه در فناوری نانو در ۶ بخش "سلامت و بهداشت"، "انرژی"، "آب و محیط زیست"، "ساخت و ساز"، "ماشین آلات" و "نانو مواد" انتخاب شدند.
با سیاستگذاری‌هایی که در این زمینه انجام شد، شرکت‌های فناوری محصولات متنوعی در این حوزه عرضه کردند که برخی از آنها موفق به صادرات کالاهای دانش‌بنیان خود شدند، به گونه‌ای که به گفته دکتر سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو شرکت‌های ایرانی محصولات خود را به ۴۰ کشور دنیا صادر می‌کنند و در حال حاضر برنامه‌ریزی برای صادرات این محصولات به کشورهایی با جمعیت بالا هدف‌گذاری شده است که از آن جمله می‌توان به کشورهای اندونزی، هند، مکزیک و برزیل اشاره کرد.
دبیر ستاد فناوری نانو با بیان این که به منظور توسعه بازار محصولات این عرصه به ایجاد دفاتری در برخی از کشورها اقدام کردیم، اظهار کرد: در کشور چین ۴ دفتر و نمایشگاه ایجاد کردیم و از این طریق علاوه بر فروش محصولات در این کشور، درصدد هستیم تا با جذب سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های مشارکتی فناوری نانو را در این کشور به تولید برسانیم.
سرکار با بیان اینکه در کشور ترکیه و اندونزی نیز دفتری اجاره کردیم، گفت: در کشور عراق نیز در شرف تاسیس دفتری هستیم.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با تاکید بر این که با این اقدامات در تلاش هستیم که شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی را در کلاس جهانی قرار دهیم، اضافه کرد: شرکت‌هایی که موفق به توسعه فناوری در تولید نمونه اولیه شده‌اند و توانسته‌اند فناوری را اثبات کنند، به منظور جذب سرمایه‌گذار، بخشی را به آنها اختصاص داده‌ایم.
مهمترین اقلام نانویی صادراتی ایران در سال گذشته
شیشه‌های مورد استفاده در ساختمان، لوازم الکترونیک، لوازم جانبی تجهیزات، فرش ماشینی و انواع پوشاک از مهمترین اقلام صادراتی محصولات نانویی ایرانی در سال ۹۶ است. عراق، ترکیه و افغانستان نیز مهمترین مقصدهای صادراتی شرکت‌های نانویی ایرانی بوده است.
صادرات محصولات نانویی ایران در سال ۹۶ بیش از ۶۲.۴ میلیون دلار بوده که این میزان در سال ۹۵ حدود ۳۶.۵ میلیون دلار گزارش شده است.
| ردیف | عنوان محصول | میزان صادرات به میلیون دلار |
| ۱ | شیشه‌های ساختمانی | ۳۴.۸ |
| ۲ | لوازم الکترونیک | ۸.۸ |
| ۳ | لوازم جانبی تجهیزات | ۸.۵ |
| ۴ | فرش ماشینی | ۳.۶ |
| ۵ | انواع پوشاک | ۱.۹ |
بر اساس آمار فوق رتبه اول صادرات محصولات نانویی مربوط به شیشه‌های ساختمانی در سال ۱۳۹۶ بوده است.
کشورهای متقاضی محصول ایرانی
بر اساس داده‌های موجود کشور عراق با ۱۵ میلیون دلار بیشترین سهم را در واردات محصولات مبتنی بر فناوری نانو از ایران را داشته است و پس از آن ترکیه و افغانستان به ترتیب با ۱۲.۹ و ۹.۸ میلیون دلار قرار دارند. در واقع سه کشور همسایه میزبان بیشتر محصولات نانویی ایران هستند.
| رتبه | کشور مقصد | میزان صادرات به میلیون دلار |
| ۱ | عراق | ۱۵ |
| ۲ | ترکیه | ۱۲.۹ |
| ۳ | افغانستان | ۹.۸ |
| ۴ | لهستان | ۳ |
| ۵ | گرجستان | ۳ |
| ۶ | هند | ۲.۵ |
| ۷ | ترکمنستان | ۲.۵ |
| ۸ | آذربایجان | ۱.۹ |
| ۹ | ارمنستان | ۱.۷ |
| ۱۰ | عمان | ۱.۱ |
| ۱۱ | چین | ۱.۱ |
| ۱۲ | بلغارستان | ۱ |
بررسی دقیق‌تر کشورهای مقصد محصولات نانویی ایرانی نشان می‌دهد کشورهای همسایه ایران بیش از کشورهای دیگر میزبان محصولات نانویی بوده‌اند، به‌طوری که ۴۷ میلیون دلار از کل صادرات ایران در سال ۹۶ به کشورهای همسایه بوده‌است که این موضوع اهمیت تعامل با کشورهای همجوار برای توسعه کسب و کار و بازار نانو را نشان می‌دهد.
میزان صادرات محصولات نانویی
نکته قابل توجه، صادرات شیشه‌های ساختمانی به تمام ۸ کشور اول مقصد صادراتی محصولات نانویی است. در واقع این محصول را می‌توان رایج‌ترین محصول صادراتی ایران قلمداد کرد. از منظر تنوع صادرات، عراق و ترکیه با خرید ۶ محصول مختلف از شرکت‌های ایران سبد خرید متنوع‌تری نسبت به دیگر مشتریان محصولات نانویی ایران داشته‌اند و بعد از آن افغانستان با ۴ محصول قرار دارد.
با تفکیک قاره‌ای کشورهای واردکننده محصولات نانویی ایران، آسیا با ۸۸.۳ درصد و اروپا با ۱۰.۲ درصد بالاترین سهم و قاره‌های دیگر، سهمی کمتر از یک درصد دارند. بنابراین بیشترین مشتریان نانومحصولات ایران در آسیا و اروپا قرار دارند.
حجم کل فروش (داخلی و خارجی) محصولات نانو در سال ۱۳۹۶، به رقم ۱۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون ریال رسید. این رقم در سال ۱۳۹۵، در حدود ۷۰۴۴ میلیارد ریال بوده که رشد ۹۵ درصدی را تجربه کرده‌است. در مجموع از ۱۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون ریال فروش در سال ۹۶، حدود ۸۲ درصد فروش داخلی و ۱۸ درصد صادرات به کشورهای دیگر بوده‌است. افزایش کل حجم بازار نانو در سال‌های ۹۳ ، ۹۴ و ۹۵ به ترتیب ۹۷، ۹۸ و ۱۲۸ درصد بوده‌است. از این رو برای پنجمین سال پیاپی در بازه زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ شاهد افزایش دو برابری فروش محصولات نانو هستیم. لازم به ذکر است که حجم فروش هدف‌گذاری شده برای سال ۹۶، رقم ۱۱۰۰۰ میلیارد ریال بود که میزان تحقق یافته بیش از مقدار هدف‌گذاری‌شده بود. از کل فروش انجام شده در سال ۹۶، نزدیک به ۹۵درصد از فروش مربوط به کالا، ۳درصد تجهیزات و ۲درصد خدمات است.
لازم به ذکر است که از سال ۹۴ تا ۹۶، چهل و نه کشور میزبان محصولات نانویی ایرانی بوده‌اند که از جمله این کشورها می‌توان به آلمان، ایتالیا، استرالیا، سوئیس، سوئد، آمریکا، کانادا، چین و کره جنوبی اشاره کرد.
میزان صادرات نانویی ایران
بر اساس آمارهای موجود کل بازار نانوی ایران ۱۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون ریال بوده است و بیشترین میزان اقلام صادرات نانویی کشور مربوط به پوشش‌های سخت صنعتی و ساخت و ساز می‌شود. این اقلام ۷۸ درصد صادرات کالاهای دانش‌بنیان نانویی است.
بعد از آن نساجی و پوشاک، کشاورزی و صنایع غذایی، تجهیزات و ماشین آلات، پلیمر و کامپوزیت و آب و محیط زیست قرار دارند.
