چندی پیش ناسا به دنبال اختلال در ژیروسکوپ فضاپیمای هابل، عملیاتهای علمی این تلسکوپ فضایی را معلق کرده بود.
در این اختلال، یکی از ژیروسکوپهای هابل خراب و وارد "حالت ایمن" شده بود.
هابل سه ژیروسکوپ به عنوان پشتیبان همراه خود دارد که برای همین اوقات روی آن تعبیه شده است، اما مشکلی در این مورد وجود دارد: دو تا از آنها دچار همین سرنوشت شدهاند و کار نمیکنند، دیگری هم هنگامی که ناسا خواست آن را به کار بیاندازد، درست کار نمیکرد. "تلسکوپ فضایی هابل"(HST) در سال ۱۹۹۰ توسط شاتل "دیسکاوری" در مدار گردش قرار گرفت. نام این تلسکوپ از نام کیهانشناسی به نام "ادوین هابل" گرفته شد. اگرچه هابل اولین تلسکوپ فضایی نبود ولی یکی از بزرگترین و پرکاربردترینها بهشمار میآید.
آخرین مأموریت تعمیراتی هابل در سال ۲۰۰۲ میلادی انجام شد.
تمام فعالیتهای تلسکوپ فضایی هابل توسط پایگاههای زمینی کنترل میشوند. نقطه مرکزی تمام عملیاتها تیم عملیات پرواز است که در مرکز پرواز فضایی "گودارد" واقع "درمریلند"، قرار دارد."هابل" یک برنامه مشترک میان "ناسا" و "آژانس فضایی اروپا" است.مقامات ناسا اعلام کرده بودند قرار گرفتن "هابل" در وضعیت ایمن به معنی اتمام فعالیتهای آن نیست و ناسا قصد دارد دوباره آن را فعال کند.
حال قرار است ناسا به این ادعا جامه عمل بپوشاند و این تلسکوپ را بازیابی کند.ناسا برای بازیابی این تلسکوپ، مانورهایی را انجام داد، در این راستا، روز جمعه در تاریخ ۵ اکتبر، یک ژیروسکوپ هابل فعال شد.تیم اجرایی هابل آن را در عرض یک ثانیه خاموش و روشن کردند.
در هر مانور انسدادهای موجود در ژیروسکوپ برطرف شد.پژوهشگران ناسا چند روز پیش در تاریخ ۱۸ اکتبر نیز مانوری برای بازیابی این تلسکوپ انجام دادند.هابل هماکنون در وضعیت مورد انتظار ناسا است. قرار است آزمایشات دیگری نیز انجام شود تا ناسا ازاین موضوع اطمینان حاصل کند که آیا هابل میتواند دوباره به فعالیتهای علمی خود بازگردد یا خیر؟
این در حالی است که اخیرا تلسکوپ فضایی "چاندرا" نیز به حالت تعلیق افتاده بود. مشکل "هابل" و " چاندرا" با هم مشترک بود.تمام فعالیتهای "چاندرا" در زمینه پرتو "ایکس" صورت میگیرد.هر دواین دو تلسکوپها قدیمی هستند. "هابل" ۲۸ ساله و "چاندرا" ۱۹ سال دارند.
چاندرا یکی از چهار تلسکوپ فضایی است که ناسا از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۳ از طریق "برنامه رصدخانههای بزرگ"(Great Observatories program) برای ماموریتهای مدار زمین، هدایت میشد. یکی از این چهار تلسکوپ، "تلسکوپ فضایی هابل" (Hubble space telescope) و دیگری "تلسکوپ فضایی اسپیتزر"(Spitzer space telescopes) و چهارمین تلسکوپ، "رصدخانه پرتوی گامای کامپتون"(Compton Gamma Ray Observatory) است.
اوایل هفته جاری ناسا اعلام کرد که رصدخانه "چاندرا" هفته آینده دوباره فعال خواهد شد.
اعضای تیم چاندرا در توییتر خود اعلام کرده بودند که تیم عملیات پرواز این تلسکوپ، آزمایشها و شبیهسازی لازم برای بروز رسانی نرم افزار را به اتمام رسانده است و یک ژیروسکوپ جدید نصب کردهاند و اوایل هفته آینده این تلسکوب دوباره قابل استفاده خواهد شد.
ناسا انتظار دارد این دو تلسکوپ، تا سال ۲۰۲۰ میلادی به فعالیتهای علمی خود ادامه دهند.
5656