ترکیه تصاویر و اسامی 15 مأمور سعودی مظنون پرونده قتل خاشقجی را منتشر کرد
کشتارگاه دیپلماتیک
صاحبخبر - گروه بینالملل: ابعاد ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار و فعال سیاسی سعودی از زمان مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه همچنان مبهم است. روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی تکاندهنده مدعی شده است یک تیم ۱۵ نفره از سوی مقامهای ارشد عربستان سعودی از سوی دربار ماموریت داشتند در کنسولگری این کشور در ترکیه منتظر ورود جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی شده و وی را به قتل برسانند. جمال خاشقجی، روزنامهنگار سرشناس منتقد حکومت، پس از آنکه روز ۱۰ مهر وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد، ناپدید شده و از سرنوشت وی هیچ اطلاعی در دست نیست. خاشقجی که برای بخش دیدگاههای «واشنگتنپست» مقاله مینوشت، به منظور دریافت یک مدرک رسمی برای ازدواج وارد ساختمان کنسولگری عربستانسعودی در ترکیه شد و نامزد وی ساعتها مقابل ساختمان منتظر وی ایستاد اما او هرگز از آنجا خارج نشد. روزنامه نیویورکتایمز نوشته در میان این تیم ۱۵ نفره، «یک پزشک متخصص بریدن استخوان که ماموریت وی تکهتکه کردن استخوانهای خاشقجی پس از مرگ او بوده» هم حضور داشته است. نیویورکتایمز به نقل از مقامهای ارشد ترکیه نوشته «این تیم ضربت، عملیات قتل و تکهتکه کردن خاشقجی را 2 ساعته به اتمام رسانده و پس از آن ترکیه را به مقصد کشورهای مختلفی ترک کردهاند». یکی از مقامهای آمریکایی نیز این اتفاق را همچون برخی صحنههای فیلمهای کوئنتین تارانتینو، کارگردان مشهور هالیوود از جمله «داستان عامهپسند» توصیف کرده است. الجزیره نوشته در صورت شکست دولت ریاض در شفافسازی در این زمینه، این اتفاق میتواند به روابط عربستانسعودی و متحدانش لطمه جدی وارد کند. در حالیکه مقامهای عربستان سعودی هرگونه دخالت خود در این ماجرا را انکار میکنند و مدعی شدهاند این روزنامهنگار روز دوم اکتبر بهسرعت کنسولگری این کشور در ترکیه را ترک کرده، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه از آنها خواسته این ادعای خود را ثابت کنند. روزنامه دولتی «صباح» ترکیه روز سهشنبه اسامی این تیم ۱۵ نفره و تاریخ تولد آنها را منتشر کرده و نوشته آنها در روزی که روزنامهنگار منتقد عربستانی ناپدید شده، وارد فرودگاه آتاتورک استانبول شده بودند. این روزنامه نوشته اسامی آنها را بر اساس تصاویری که هنگام کنترل گذرنامه در فرودگاه از آنها گرفته شده، به دست آورده است. صباح با انتشار این تصاویر، اضافه کرده که آنها در چهار زمان مختلف، استانبول را به مقاصد گوناگون ترک کردهاند. شبکه انتیوی ترکیه نیز تصاویری از ورود این مردان به هتلی نزدیک کنسولگری عربستان در استانبول و نیز ورود خودروی ون به این ساختمان، 2 ساعت پس از ورود خاشقجی به آن را پخش کرده است. بر اساس گزارش این شبکه خصوصی که نزدیک به اردوغان است، این ون سیاهرنگ به سمت منزل سفیر عربستانسعودی حرکت کرده و در گاراژ آن پارک میکند. رویترز نیز نوشته که مقامهای اطلاعاتی ترکیه به این خبرگزاری گفتهاند در میان این تیم ۱۵ نفره، چند مقام رسمی اطلاعاتی عربستان نیز وجود داشتهاند. خبرگزاری آناتولی ترکیه از این موضوع خبر داد که بامداد چهارشنبه 3 نفر وارد ساختمان کنسولگری عربستانسعودی در استانبول شده و پس از یک ساعت از این ساختمان خارج شدهاند. یکی از این افراد یک ساک بزرگ و نامتعارف در دست داشته که به احتمال قوی مرتبط با تجهیزات ویژه پلیسی است. جمال خاشقجی از منتقدان سرسخت محمد بنسلمان، ولیعهد کشورش و سیاستهای او بود. او اصلاحات محمد بنسلمان را «توخالی» توصیف و او را متهم کرده بود عربستان را به عصر «هراس، ارعاب، بازداشت و شرم عمومی» وارد میکند. مشاور بنسلمان، مامور شکنجه خاشقجی کاربران شبکههای اجتماعی در عربستان اعلام کردند سعود القحطانی، مشاور دربار سعودی یکی از توئیتهای خود را که در آن فعالان سیاسی و حقوقی را تهدید به ترور کرده بود، حذف کرد. القحطانی که رئیس فدراسیون امنیت سایبری عربستان است، مخالفان نظام سعودی را به «مرگ» تهدید کرده بود و پس از اینکه کاربران شبکههای اجتماعی توئیت وی را به طور گسترده منتشر کردند، توئیت تهدیدآمیز خود را حذف کرد. القحطانی در زیر توئیت خود عبارت «لیست سیاه» را نوشته بود که منظورش تهدید به مرگ مخالفان نظام سعودی بود. کاربران شبکههای اجتماعی در عربستان، القحطانی را به دست داشتن در ناپدید شدن و ترور خاشقجی متهم میکنند و خواستار پیگرد و محاکمه وی هستند. در واقع، سرنوشت نامعلوم جمال خاشقجی به این معنی است که منتقدان حتی در خارج از عربستان نیز امنیت جانی ندارند. هر چند نقض حقوقبشر و نقض آزادی مطبوعات در عربستان قدمت طولانی دارد اما این اقدامات در سالهای اخیر تشدید شده است. جمال خاشقجی نخستین مخالف عربستانی نیست که ربوده میشود، بلکه در سالهای گذشته 3 تن از شاهزادههای مخالف سعودی نیز که در اروپا زندگی میکردند و منتقد رژیم آلسعود بودند، ربوده شدهاند و شواهدی در دست است که نشان میدهد برخی مخالفان سعودی در خارج از کشور به قتل رسیدهاند که ناصر السعید از جمله آنها به شمار میرود. شاهزاده سلطان بنترکی نخستین شاهزاده از این دسته به شمار میرود که به سبب انتقادات شدید از خاندان حاکم بر عربستان شهرت داشت. وی یک بار در سال 2003 در ژنو و بار دیگر در سال 2016 هنگام عزیمت به قاهره ربوده شد و اکنون در عربستان بازداشت است. شاهزاده ترکی بن بندر آلسعود از مسؤولان امنیتی سابق عربستان سعودی است که به اطلاعات بسیار حساس دسترسی داشت و در ژوئن سال 2012 درخواستهای خود را برای اجرای اصلاحات در عربستان سعودی مطرح کرد. وی نیز سال 2015 هنگام عزیمت به مغرب بازداشت و به ریاض بازگردانده شد. شاهزاده سعود بنسیف النصر آلسعود، نیز یکی دیگر از شاهزادههای وابسته به خاندان حاکم بر عربستان است که شهرت و فعالیت سیاسی چندانی ندارد اما در سال 2014 با انتشار مطالبی به انتقاد از خاندان حاکم بر عربستان پرداخت و از آن زمان تاکنون هیچ خبری از وی در دست نیست. ردپای آمریکا در پرونده قتل جمال خاشقجی از زمان به قدرت رسیدن محمد بنسلمان، اقدامات جنایتکارانه مقامات عربستان بسیار زیاد شده است که در همه زمینهها مورد تایید دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکاست. این در حالی است که انتشار برخی اخبار مبنی بر اینکه جمال خاشقجی پیش از سفر به ترکیه قرار بود به آمریکا سفر کند بر ابهامات موجود در این پرونده و این احتمال که برخی مقامات آمریکایی در پشت صحنه این پرونده قرار داشته یا از آن مطلع بودند و اساسا «با چراغ سبز آنان انجام شده باشد» را تقویت کرده است. بویژه اینکه جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی، یک روز پیش از ناپدید شدن خود از اظهارات رئیسجمهور آمریکا مبنی بر اینکه ریاض بدون حمایت واشنگتن 2 هفته بیشتر دوام نخواهد آورد، انتقاد کرده بود. ضمن آنکه خاشقجی از منتقدان «معامله قرن» ترامپ نیز محسوب میشد. در همین رابطه، اندیشکده چتم هاوس، برخورد عربستان با جمال خاشقجی را مصداق برنتافتن مخالفان، آزادی عمل و مصونیت ولیعهد عربستان با پشتوانه چراغ سبز آمریکا خواند و نوشت تشکیلات حاکم بر عربستان، ناراضیان – در داخل و خارج- را برنمیتابد. آزادی عمل بیحد و حصر ناشی از سیاست واشنگتن در قبال ریاض موجب ایجاد مصونیت برای عربستان شده است. شرکای بینالمللی این پادشاهی فشار چندانی بر سیاستهای داخلی یا خارجی ریاض اعمال نمیکنند.∎