جهانگیری: برخی برای قاچاق، بازار ارز را به هم ریختند
سامانه ارزی <نیما> رونمایی شد
صاحبخبر - معاون اول رئیس جمهوری در آیین رونمایی از سامانه الکترونیکی نیما که روز گذشته با هدف تجمیع منابع و مصارف ارزی کشور و تخصیص بموقع ارز به متقاضیان رونمایی شد، گفت: از این پس صادرکنندگان و فعالان اقتصادی میتوانند با اطمینان خاطر بیشتری عملیات ارزی خود را انجام دهند و بر این اساس تلاش بسیاری برای راهاندازی سامانه الکترونیکی نیما انجام شده است. اسحاق جهانگیری افزود: منابع ارزی کشور در سال گذشته حدود ۹۶ میلیارد دلار بوده و مصارف کشور که شامل کالاهای مصرفی و سرمایهای، مواد اولیه کارخانهها و نیازهای ارزی از جمله مسافرتی و بیماران است چیزی حدود همین رقم را تشکیل میدهد. بنابراین آنچه که از ظواهر امر پیداست بر اساس صورتحسابهای بانک مرکزی منابع بیش از مصارف است و مشکلی بابت تأمین ارز نداریم. جهانگیری افزود: ترامپ فکر میکند که فردی بهعنوان رئیس جمهوری امریکا کار بسیار بزرگی انجام میدهد که بخشی از مقررات دنیا را زیر سؤال ببرد. این در شرایطی است که برخی تهدیدات وی و حرفهای ناصحیح وی اقتصاد ایران و سرمایهگذاران را دچار تضعیف کرده، این در شرایطی است که بعد از برجام رئیس جمهوری امریکا مدعی است ۱۵۰ میلیارد دلار پول در اختیار ایران قرار گرفته است. وی گفت: رئیس جمهوری امریکا باید بگوید که این پول کجاست و البته طی ماههای گذشته برخی فضاسازیها علیه اقتصاد ایران تشدید شدهاست که این موضوع توانست بازار را متشنج کند این در شرایطی است که مردم انتظار داشتند دولت این را نشان دهد که قادر است اقتصاد ایران را مدیریت کرده و بر اساس پیشبینی رفتار دیگران به نحوی حرکت کند که ثبات اقتصادی بر هم نخورد و بنابراین کسانی که فشار به بازار ارز وارد کردند محدود هستند و فکر نکنند که از جمعیت ۸۰ میلیونی ایران بخش وسیعی از افراد وارد خرید ارز شدهاند. افرادی که چند میلیون سکه خریدند معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به پیشفروش سکه از سوی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: تمام افرادی که سکه خرید کردهاند تا ۲ اردیبهشت ۶۵ هزار نفر بودهاند که چند میلیون سکه خریدهاند که البته برخی از آنها حتی ۲۶ هزار سکه خرید کردهاند. بنابراین تعداد آنها محدود است و افراد نمیتوانند کاری کنند که اقتصاد ایران به هم بریزد. «نیما »سامانهای برای شفافیت ارزی جهانگیری ادامه داد: بانک مرکزی به دلایلی بهدنبال این بود که سامانه «نیما» را ایجاد کرده و منابع ارزی را مدیریت کند و این کار را از مدتها قبل پیگیری میکرد. در همه کشورها یکی از اصولها آن است که اگر فردی ارز را بهعنوان واردات تحویل میگیرد، تنها واردات انجام دهد این در شرایطی است که برخی در ایران ارز میگیرند اما کالا وارد نمیکنند بنابراین نیازمند سامانهای بودیم که بتوانیم افرادی که کالا خرید میکنند و واردات صورت میدهند، به طور شفاف میزان ارز درخواستی خود را به ثبت رسانده و معادل آن کالا وارد کنند. وی تصریح کرد: هدف اصلی که دولت از این سیاست داشته این بود که بتواند با سیاست جدید ارزی، واردات کالا و خدمات کشور را به کانالهای رسمی هدایت کند چرا که واقعاً نمیدانستیم ارزی که در بازار فروخته میشود و عدهای آن را میخرند، چه هدفی دارند آیا آنها میخواهند ارز را در منزل نگه دارند یا با آن، کالای قاچاق و مواد مخدر وارد کنند. برخی برای قاچاق، بازار ارز را به هم ریختند وی افزود: هیچ کشوری نمیگوید که قاچاق کار درستی است بلکه یکبار باید این سؤال را مطرح کرد که ارز مورد نیاز قاچاق چطور تأمین میشود؟ این در شرایطی است که برخی اقتصاد کشور را به هم میریزند تا بخشی از ارزی را که برای واردات قاچاق نیاز دارند تأمین کنند. جهانگیری تصریح کرد: اکنون همه سازوکارهای متناسب برای مدیریت ارزی فراهم شده و البته بخشی از اشکالاتی که به این دستورالعملها وارد میشود، واقعی است که باید بسرعت این مسائل را حل کرد. بانک مرکزی خوب عمل کرد وی ادامه داد: دولت تصمیم دارد میزان واردات کشور نسبت به سال گذشته درصدی کاهش یابد که اکنون نیز رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که بیش از دو میلیارد دلار در همین روزهای پس از یکسانسازی برای گشایشهای السی، ارز تأمین شده است بنابراین، این اتفاق مهمی است که نشان میدهد بانک مرکزی خوب عمل کرده است؛ در حالی که برخی شبکههای خارجی اصرار دارند که بگویند طرح یکسانسازی شکست خورده است. جهانگیری تصریح کرد: رئیس جمهوری بهصورت تمام وقت روی اجرای این سیاست وقت گذاشته است و حتی اعلام کرده که اگر جلسه دیگری لازم است در رابطه با سیاست یکسانسازی نرخ ارز برگزار شود، حضور یابد و این در مورد تمامی اعضای کابینه نیز صادق است. وی از مذاکره تلفنی خود با تولیدکنندگان و واردکنندگان در روز جاری خبر داد و گفت: تمام تلاش دولت این است که مشکلات را از بخش خصوصی دریافت کرده و در حال حل و فصل آن است؛ لذا این سیاست یک سیاست قطعی بوده و هر کسی که فکر کند دولت از این سیاست عقبنشینی خواهد کرد، دولت را نشناخته است. ما روی سیاستهای اعلامی خود پافشاری داریم و حتی مجلس و نیروهای امنیتی نیز پای کار هستند که بتوانند این سیاست را بخوبی پیادهسازی کنند. معاون اول رئیس جمهوری گفت: منافع ۸۰ میلیون نفری را در نظر خواهیم گرفت و نباید کاری کرد که به خانوادهای که اکنون با مشکلات بسیاری مواجه است، فشار وارد کنیم تا منافع عدهای محدود را در بازار ارز تأمین کنیم. جهانگیری افزود: یکی از سیاستهای دولت این بود که عدهای از ایرانیها در منزل ارز دارند و به جهت امنیتی و مسائل دیگر، بر این باوریم که باید نظام بانکی به آنها اطمینان بیشتری بدهد تا علاوه بر این، سود به سپردههای ارزی آنها پرداخت کند و عین ارز آنها را هر زمان که بخواهند، پس دهد. سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) عصر دیروز با هدف تجمیع منابع و مصارف ارزی کشور و تخصیص بموقع ارز به متقاضیان با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری و مدیران عامل بانکها در بانک مرکزی رونمایی شد. این سامانه با هدف تسهیل تأمین ارز، ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز و امکان ایجاد فضای رقابت صرافان برای تأمین ارز متقاضیان از 28 بهمن ماه 96 فعالیت آزمایشی خود را آغاز کرد و از روزگذشته فعالیت آن به طور رسمی ادامه مییابد. سامانه نیما یک نظام یکپارچه معاملات ارزی با قابلیت تنظیم شوندگی و سیاستگذاری است؛ در نیما همه منابع و مصارف ارزی کشور در یک محل جمع میشود و براساس ترجیحات متقاضی و اولویتهای سیاستگذار، عرضه و تقاضای ارز با هم تلاقی میکنند. در سامانه نیما، چهار بازیگر اصلی شامل واردکنندگان کالا و خدمات بهعنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات بهعنوان عرضهکننده ارز، واسطه گران شامل بانکها و صرافیها که منابع را از سمت عرضهکنندگان به متقاضیان هدایت میکنند و در نهایت سیاستگذار ارزی حضور دارند که براساس پیشبینی منابع و مصارف، نرخ، دامنه آزادی نرخها، اولویتها و سقف مصارف را از طریق سامانه تحت کنترل قرار میدهد. راهاندازی سامانه یادشده، این امکان را به بانک مرکزی میدهد که به صورت لحظهای بازار ارز را رصد کند، در نتیجه امکان سیاستگذاری فوری و مداخلات مؤثر برای حاکمیت فراهم میشود. یکپارچه شدن نظام تجارت خارجی کشور از ثبت سفارش تا ترخیص کالا، از دستاوردهای استقرار سامانه نیما در نظام ارزی کشور است زیرا این امکان را فراهم میکند که اطلاعات کافی و واقعی از تقاضا و عرضه ارز در اختیار تصمیم گیران قرار گیرد و به این ترتیب همه نیازمندیهای کشور در حوزه تجاری در کنار پوشش تقاضاهای خرد مردم به ارز مسافرتی قابل پوشش و پاسخگویی است. براساس اعلام بانک مرکزی نقش صرافیها و بانکها در نیما بهعنوان واسطه بین منابع و مصارف ارزی مطرح است. به این صورت که آنها وظیفه انتقال منابع در حسابهای خارج از کشور به مصارف تعیین شده توسط واردکنندگان را برعهده دارند. نقش شبکه صرافیها در سامانه مکمل نقشی است که بانکها ایفا میکنند و این یک امر اساسی و ضروری است. آنگونه که رئیس کل بانک مرکزی میگوید، نیما ابزاری را برای بانک مرکزی و حاکمیت فراهم میکند که با پیشبینی پیش از وقوع نیازمندیها و منابع ارزی و با توجه به سیاستهای کلان کشور، کنترل مصارف ارزی کشور را به صورت سیستماتیک در دست داشته باشد و در نهایت ضمانت اجرایی نیما در آن است که هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد و تأیید بانک مرکزی در خصوص جنبههای ارزی آن قابل انجام نیست. در آیین رونمایی از این سامانه، علاوه بر رئیس کل بانک مرکزی، هیأت عامل این بانک، مدیران و کارشناسان و دست اندرکاران نظام ارزی کشور نیز حضور دارند. ۹۲۱۰ فقره گشایش اعتبار با دلار ۴۲۰۰ تومانی رئیس کل بانک مرکزی از گشایش ۹ هزار و ۲۱۰ فقره ال سی (گشایش اعتبار) به ارزش ۲ میلیارد و ۳۶۱ میلیون دلار خبر داد و گفت: در مورد ارز مسافرتی، دانشجویی و بیماران تصمیماتی به فراخور اتخاذ خواهد شد. ولیالله سیف در آیین رونمایی از سامانه الکترونیکی نیما که با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در بانک مرکزی برگزار شد، با بیان اینکه با عملیاتی شدن سامانه نیما رویکرد واکنشی سیاستگذار به رویکردی کنشی تبدیل میشود، گفت: با کنترل تقاضای مؤثر و هدایت بهینه منابع نوسانات مقطعی و هیجانی از سوی سیاستگذار کنترل خواهد شد. این در حالی است که این سامانه با سامانه وزارت صنعت و پورتال جامع ارزی ارتباط دارد و نقش صرافیها در آن بهعنوان واسطه ارزی در نظر گرفته میشود. وی تصریح کرد: نقش صرافیها بهعنوان مکمل بانکها در سامانه نیما در نظر گرفته شده این یک امر ضروری و اساسی است که بر اساس نیازهای وارد کنندگان، امکان تخصیص اولویتبندی یا عدم تخصیص ارز از سوی سیاستگذار صورت میگیرد. در واقع این ابزاری برای حاکمیت است که با تخمین پیش از موعد نیازمندیهای ارزی، کنترل مصارف ارزی را به صورت سیستماتیک در اختیار داشته باشد. رئیس کل بانک مرکزی افزود: هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد بانک مرکزی برای تأمین منابع ارزی قابل انجام نیست البته کار سامانه نیما از اوایل بهمن ماه آغاز شده بود و قرار بر این بود که تا آخر خردادماه سالجاری رونمایی صورت گیرد اما بهدلیل شرایط کنونی این سامانه امروز رونمایی شده است. بهگفته سیف، حجم گشایشهای اعتباری انجام شده و تخصیصها بر مبنای دلار ۴۲۰۰ تومانی حکایت از گشایش ۹ هزار و ۲۱۰ فقره به ارزش ۲ میلیارد و ۳۶۲ میلیون دلار بوده است که از ۲۲ فروردین ماه تا ۲ اردیبهشت انجام شده است ضمن اینکه ۶ هزار و ۸۵ فقره ال سی با ارزهای مختلف تأمین اعتبار شده است در عین حال ۵ هزار و ۲۵۰ فقره به ارزش یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون یورو با ارز یورو تأمین اعتبار شده است. وی اظهار داشت: هیچ وقفه ای در تأمین ارز صورت نگرفته و بانک مرکزی کار را بخوبی پیش برده است. ضمن اینکه منعی وجود ندارد که ارز حاصل از صادرات غیرنفتی از سوی تمامی صرافیها پذیرفته شود ضمن اینکه صرافیهای بانکها عموماً اعلام آمادگی کردهاند که ارز را بدون هیچ محدودیتی خریداری کرده و در اختیار واردکنندگان و ثبت سفارشکنندگان قرار دهند.∎