به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بلاغ، در تاکیدهای مکرر و فراگیر معصومین علیهم‌السلام، وقف از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. صدقه جاریه‌ای است که تا باقی‌ماندن آن و آثارش، وقف‌کننده از صواب و آثار مثبت آن برخوردار می‌شود.
وقف در تاریخ اسلام، ضمن به نمایش گذاردن اخلاص و ارادت و ایثار مال از سوی واقفان، پشتوانه قدرتمندی برای نشر اسلام و رفع محرومیت از جامعه اسلامی را بوجود می‌آورد.
مهم‌ترین کارکرد وقف
اصلی‌ترین هدف وقف در جامعه اسلامی، آموزشی و فرهنگی است.
بُعد اجتماعی وقف، نوع‌دوستی، غیرخواهی و مردم‌گرایی است و بهترین روابط انسانی حاکم می‌شود.
بسیاری از معضلاتی، که در زمینه‌های مختلف گریبانگیر مردم یک جامعه است، تنها به وسیله دولت و دستگاه‌های اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت خود مردم است که معضلات را از سر راه رشد و توسعه آن جامعه برمی‌دارد.
وقف، نهادی است که از طریق آن می‌توان بخش قابل توجهی از مشکلات و تنگناهای جامعه را شناخت و اموال و دارایی‌های افراد نیکوکار را داوطلبانه برای رفع آنها مورد استفاده قرار داد.
این نهاد با وجود برخورداری از قدمت زیاد آنطور که شایسته است فراگیر نشده و نقش آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. امید آنکه این نوشتار بتواند به بخشی از ثمرات و اثرات این حرکت خداپسندانه و مردم گرایانه در عرصه‌های مختلف بپردازد و نقش آن را در جامعه تبیین کند.
هدف اساسی و اصلی نظام اسلامی، از جمله نظام اقتصادی اسلام، کمال ابدی یعنی تقرب الی‌الله است. از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین(ع) انفاق‌های مالی چه واجب و چه مستحب، برای نیل به این هدف نهایی نقشی بس عظیم و اساسی دارند.
وقف، ظرفیتی برای حل مشکلات
احمد ولی‌پور کارشناس علوم دینی در گفت و گو با خبرنگار ما، درباره وقف با بیان اینکه وقتی سخن از تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه مطرح می‌شود، هرگز به این معنا نیست که وقف به تنهایی می‌تواند همه ابعاد و زوایای گوناگون اقتصاد یک ملت را در برگیرد، گفت: می‌توان سرمایه‌های عظیم وقف را نیز همانند دیگر سرمایه‌ها با رعایت همه جوانب وقف و موازین شرعی، در جریان فعالیت‌های تولیدی و خدماتی قرار داد و آنها را از حالت رکود به حالت تحرک و پویایی هدایت کرد تا به این وسیله به رشد و توسعه و استقلال اقتصادی و سیاسی کشور کمک شایان و قابل توجهی کرد، همچنین بر سرمایه‌های اوقاف افزود که این امر یقیناً در راستای اهداف واقف است.
ولی‌پور متداول‌ترین نقش وقف را در رویکرد اقتصادی آن دانست و افزود: اگر چه این رویکرد با دیگر رویکردها بی‌ارتباط نیست، اما نمونه موقوفاتی که در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) نیز وجود داشته بیشتر در این قالب قرار می‌گیرد.
این کارشناس یادآور شد: سیاست اسلام بر کنترل و تعدیل و حفاظت ثروت جامعه است، به این ترتیب تمام راه‌هایی را که منجر به سرمایه‌داری شود، کنترل کرده و با گرفتن خمس و زکات از ثروتمندان و تشویق افراد به وقف و تقویت افراد ضعیف در برابر آنها، فاصله را بسیار کم کرده و در جامعه تعدیل ایجاد می‌کند، براین اساس وقف در جامعه اسلامی ثروت مادی جامعه را تعدیل می‌کند.
لزوم اعتمادسازی برای ترویج وقف در کشور
وی تصریح کرد: وقف تبدیل مالکیت خصوصی به نوعی از مالکیت عمومی است که بسط آن از ابزار مهم دستیابی به تعادل اجتماعی است.
ولی‌پور با بیان اینکه مهم‌ترین کارکرد وقف در جامعه اسلامی از گذشته‌های دور تا‌کنون کارکرد آموزشی و فرهنگی است، گفت: دولت اسلامی می‌تواند موقوفات عمومی را به‌گونه‌ای سازماندهی و جهت‌دهی کند که به عنوان یک منبع مالی بتوان از آنها برای از بین بردن فقر و محرومیت، تأمین بهداشت و درمان، آموزش‌و‌پرورش و ده‌ها مورد دیگر استفاده و زمینه توسعه اقتصادی همراه با عدالت اجتماعی را فراهم کرد.
زهرا غلامی کارشناس علوم قرآنی در گفت و گو با خبرنگارما گفت: چیزی که وقف را از سایر نهادهای مالی اسلام متمایز می‌سازد، ماندگاری اصل موقوفه است که حتی از معنای لغوی وقف نیز برداشت می‌شود.
غلامی افزود: از لحاظ فقهی هم، وقف به مالی گفته شود که تا مدت مشخصی صرف شود آنگاه به خود شخص باز گردد اگر چه صحیح است اما دیگر وقف نیست.
وقف یعنی غیرگزینی و ایثار مالی
وی تصریح کرد: بُعد اجتماعی نهاد وقف که از زیبایی بیشتری برخوردار بوده، نوع‌دوستی، غیرخواهی و مردم‌گرایی است.
این کارشناس یادآور شد: در بعد اجتماعی، وقف بهترین روابط انسانی را حاکم می‌کند و دیوارهای تنگ فردپرستی و بی‌تفاوتی نسبت به زندگی دیگران را فرو می‌پاشاند و این بعد وقف به قدری اهمیت دارد که تنها به مسلمانان محدود نمی‌شود.
به گزارش خبرنگار ما، هر کس به وقف اقدام کند احساس نورانیت و معنویت غیرقابل وصف در وجودش متبلور می‌شود و این احساس را افراد باید تجربه کنند و کسانی که این معنویت را تجربه کردند صداقت کلامشان در جان انسان تأثیرگذار خواهد بود.
انتهای پیام/