نهم شهریورماه یادآور اتفاق تلخی از سال ۱۳۷۳ است، روزی که یک ماده یوزپلنگ به همراه فرزندانش در اثر ناآگاهی مردم بومی در نخلستان‌های اطراف شهر بافق مورد محاصره و حمله قرار گرفتند. در این حادثه تنها یک یوزپلنگ نجات یافت که ماریتا نام گرفت و تا ۹ سال بعد به زندگی ادامه داد، اما بازمانده‌ای بود که به دلیل تنهایی و نبود جفت، هرگز نتوانست کمکی به رفع انقراض یوزپلنگ‌ها کند. این اتفاق باعث شد تا به پیشنهاد انجمن یوزپلنگ ایرانی، نهم شهریورماه را به مناسبت نجات ماریتا به عنوان "روز ملی حفاظت از یوزپلنگ" نام‌گذاری کنند و در واقع این روز نمادی برای حفظ این گونه در حال انقراض باشد.
به گزارش جماران، «مرتضی عزیزی» رئیس محیط زیست شهرستان اردکان به همین مناسبت در گفت‌وگو با ایسنا، از پناهگاه «دره انجیر» در این شهرستان به‌عنوان بزرگترین زیستگاه یوز آسیایی در کشور یاد کرد که بیشترین مشاهدات مستقیم و تصاویر ثبت شده را از گونه‌های مختلف حیوانات را به خود اختصاص داده است .
وی با بیان این‌که پناهگاه دره انجیر اردکان امروز در سخت‌ترین شرایط خشکسالی بسر می‌برد، خاطرنشان کرد: طبق آمارهای ثبت شده و مشاهدات صورت گرفته توسط دوربین‌های تله‌ای و محیط‌بانان محیط زیست اردکان، بیشرین یوز آسیایی کشور در حوزه منطقه حفاظت شده اردکان است، اما متأسفانه این روزها خبرهایی مبنی بر در حال انقراض بودن آن‌ها، دل هر انسانی را می‌رنجاند.
عزیزی افزود: هر چند متأسفانه طی سه سال گذشته، هیچ یوز ماده و توله‌ای در این منطقه مشاهده نشده استف اما این دلیلی بر نبودن یا انقراض یوز ماده در این منطقه نیست.
وی اظهار کرد: وسعت زیاد منطقه‌ی حفاظت شده سیاه کوه و دره انجیر در شهرستان اردکان و کمبود نیروی انسانی برای محیط‌بانی، قابلیت پوشش و رصد تمام یوزهای زنده این منطقه را بسیار کم می‌کند که به توجه و ارائه راهکار نیاز دارد.
این فعال محیط‌زیستی از رصد مستمر تعداد شش قلاده یوز آسیایی در محدوده منطقه حفاظت شده دره انجیر اردکان خبر داد و گفت: آخرین مشاهده این حیوان در حال انقراض در این منطقه به 50 روز پیش برمیگردد که دو قلاده نر بوسیله دوربین تله‌ای شکار شده‌اند.
عزیزی در پایان با اشاره به این‌که هنوز نمی‌توان گفت به یقین انقراض یوزپلنگ آسیایی در این سال‌ها اتفاق خواهد افتاد، خاطرنشان کرد: تخریب زیستگاه‌ها، جاده‌های ایجاد شده در مسیر معادن، عبور و مرور وسایل نقلیه و خشکسالی از جمله عواملی است که این حیوان را در خطر انقراض قرار داده و اگر کار مطالعاتی در این رابطه انجام شود می‌توان یوزآسیایی را از معرض انقراض نجات داد.