چکیده
زمینه و هدف: این پژوهش در زمینهی کجروی و انحرافات اجتماعی و در وجه سلبی، نظم اجتماعی انجام شده است. هدف و موضوع محوریِ آن، سوءمصرف سیگار توسط جوانان و یافتن علل مؤثر بر این رفتار کجرو است؛ لذا، رویکردهای اصلی در این پژوهش، نظریههای انحرافات اجتماعی و اخلاق اجتماعی است.
روششناسی: روش انجام تحقیق، بنا به امکانات و ماهیت، موردپژوهی چندگانهی مبسوط و اقدامپژوهیِ درونموردی است. زمانهای گردآوری اطلاعات، بهعنوان نقاط محک، چهار سالِ جداگانه بوده است.
یافتهها: یافتههای تحقیق، حاکی از موفقیت نسبیِ اقدامپژوهی و کاهش هفتدرصدی سوءمصرف سیگار میان جوانان حوزهی تحقیق، طی مدت پژوهش است؛ اما الگوهای لجستیکیِ مبتنی بر اخلاق اجتماعی، حاکی از آن است که مسئولیت سوءمصرف سیگار توسط جوانانِ مورد مطالعه، در حال حاضر، بیشتر متوجهِ شرایط توزیع عادلانهی مزایا و موقعیتهای اجتماعی است.
نتیجه گیری: فعالیتهای تربیتی در سطح خُرد و متوسط، این توانایی را دارد که کاهش قابلتوجهی در مصرف سیگار در میان پسران جوانان ایجاد کند؛ اما با توجه به شیوع این نوع کجرفتاری که بیش از 30 درصد از جوانانِ مورد مطالعه را تشکیل میدهد؛ باید انتظار داشت که تمام متغیرها، در سطوح سهگانهی خُرد، متوسط و کلان بتوانند برای مقابله با آن فعال شوند. این در حالی است که شرایطِ سوءمصرف سیگار توسط جوانانِ مورد مطالعه، عمدتاً بهطور ساختاری و از سطح کلان نشئت گرفته است و این مؤید آن است که تغییرِ آن، چندان مبتنی بر شرایطِ سطوح میانه و خرد نیست.
کلیدواژه ها: اقدام پژوهی؛ سوءمصرف سیگار؛ اخلاق اجتماعی؛ شبکه دوستان؛ هنجار انصاف؛ رگرسیون لجستیک
فصلنامه انتظام اجتماعی - دوره 7، شماره 4، زمستان 1394.
∎