روز گذشته دو فروند جنگنده اف 16 ترکیه، جنگنده سوخو24 روسیه را که در داخل سوریه و در نزدیکی مرز با ترکیه در حال انجام عملیات ضدتروریستی بود، هدف موشک های خود قرار دادند و آن را ساقط کردند.
به دنبال وقوع این حادثه، اتفاقات بسیاری در این رابطه رخ داد؛ از اظهارنظرهای قاطعانه «ولادیمیر پوتین» که این اقدام ترکیه را «خنجری از پشت» خواند و متعهد شد ترکیه شاهد پاسخ مقتضی روسیه خواهد بود تا احضار سفیر روسیه در آنکارا و نیز احضار کاردار نظامی ترکیه در مسکو.
اما امروز چهارشنبه نیز باوجود گذشت بیش از 12 ساعت از این حادثه، همچنان واکنش‌ها به این اقدام ترکیه ادامه داشت. در ادامه به طور مختصر رویدادهای امروز در رابطه با سقوط این جنگنده روسی را به صورت خلاصه از نظر می‌گذرانیم.
- ساعات اولیه بامداد امروز، «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا با «رجب طیب اردوغان» همتای ترک خود تماس گرفت و درباره سرنگونی این جنگنده با وی گفت‌وگو کرد.
- برخی منابع خبری در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تصریح کرده‌اند اوباما در این گفت‌وگوی تلفنی خواستار اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از حوادث مشابه شده است.
- یک مقام آمریکایی بامداد چهارشنبه به خبرگزاری رویترز گفت که واشنگتن معتقد است که جنگنده روسیه در حالی توسط اف 16 ترکیه ساقط شده که داخل حریم هوایی سوریه بوده است.
- این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود گفت که جنگنده سوخو 24 روسیه بعد از ورود مختصر به حریم هوایی ترکیه، وارد حریم هوایی سوریه شد که در همان لحظه هدف قرار گرفت.
- وی اضافه کرد واشنگتن بر اساس ردیابی آثار گرمایی جت به این ارزیابی رسیده است.
- ساعاتی بعد، شبکه خبری «المیادین» در خبری اعلام کرد که «یک تیم ویژه از کماندوهای نیروی هوایی ارتش سوریه خلبان روسی را که پس از اقدام ترکیه در سرنگون کردن هواپیمای روسیه به دست تروریست‌های مسلح اسیر شده بود، آزاد کرد».
- المیادین نوشت: این خلبان به پایگاه نظامی «الحمیمیم» در نزدیکی شهر لاذقیه منتقل شده است.
- «دیمیتری مدودیف» نخست وزیر روسیه تقریبا اولین مقام روسی بود که امروز به ساقط شدن جنگنده روسی توسط ترکیه واکنش نشان داد و گفت که ترکیه از داعش دفاع می‌کند و ما اطلاعاتی داریم که آنکارا از فروش نفت توسط داعش منفعت مالی می‌برد.
- وی همچنین تاکید کرد که اقدامات جنایتکارانه ترکیه باعث افزایش خطرناک تنش در روابط میان ناتو و روسیه خواهد شد.
- دقایقی بعد منابعی اعلام کردند، دولت روسیه تایید کرد که نیروهای ویژه ارتش سوریه خلبان دوم جنگنده ساقط شده این کشور را از دست معارضان سوری نجات داده‌اند.
- «الکساندر اورلوف» سفیر روسیه در فرانسه نیز از آمادگی مسکو برای تشکیل مرکز فرماندهی مشترک با مشارکت آمریکا، فرانسه و دیگر کشورها برای مقابله با داعش خبر داد. وی تأکید کرد حتی اگر ترکیه نیز تمایل به مشارکت در این طرح داشته باشد، مسکو استقبال می‌کند.
- همزمان وزارت خارجه روسیه نیز با انتشار بیانیه‌ای از ابلاغ اعتراض شدید مسکو به سفیر ترکیه در روسیه خبر داد.
- «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان هم در سخنانی در پارلمان این کشور درباره وقایع دیروز گفت: «شرایط پس از اقدام ترکیه در سرنگونی هواپیمای روسی پیچیده شده است. هر کسی حق دفاع از خود در برابر تجاوز را دارد اما ترکیه باید از هر اقدامی که به وخامت اوضاع منجر می‌شود، خودداری کند.»
- مرکل همچنین گفت: «من روز گذشته با نخست‌وزیر ترکیه صحبت کردم و از وی خواستم تا تمام تلاش خود را به کار گیرد تا شرایط را آرام کند.»
- «فرانک والتر اشتاین‌مایر» وزیر خارجه آلمان هم ابراز امیدواری کرد که هم روسیه و هم ترکیه عملکردی مسئولانه داشته باشند تا به این ترتیب مذاکرات صورت گرفته در وین درباره سوریه دچار مشکل نشود.
- «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه امروز چهارشنبه در اظهاراتی درباره سرنگون شدن هواپیمای سوخو 24 روسیه موضع‌گیری کرد. وی که در آلمان و درجلسه کمیته دائمی همکاری های اقتصادی و تجاری سازمان همکاری های اسلامی (COMCEC) صحبت می‌کرد، افزود: «برخی می‌گویند که داعش در این مناطق بوده است اما داعش در مناطق مرزی لاذقیه نیست بلکه در جرابلس است. تکه‌هایی از هواپیمای سرنگون شده در خاک ترکیه افتاد و 2 تن از شهروندان را زخمی کرد.»
- «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه نیز امروز گفت که این کشور سامانه اس-400 در پایگاه هوایی «حمیمیم» سوریه مستقر می‌کند. وی تأکید کرد این تصمیم توسط «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری اتخاذ شده است.
- وزیر دفاع روسیه همچنین با اعلام اینکه عملیات نجات و امداد پس از سقوط این جنگنده با موفقیت انجام شده، تأیید کرد که یکی از دو خلبان این جنگنده سالم است و به پایگاه الحمیمیم منتقل شده و در سلامت کامل به سر می‌برد.
- وی ادامه داد: این عملیات تمام شب گذشته ادامه داشته و به مدت 12 ساعت به طول انجامیده است. من گزارش این عملیات موفقیت‌آمیز را به فرمانده کل قوای روسیه ارائه کرده‌ام.
- همزمان با انتشار اظهارات وزیر دفاع روسیه، یک منبع نظامی روسی نیز از استقرار یک فروند ناوشکن روسیه مجهز به سامانه اس-300 و موشک‌های کروز هدایت شونده در سواحل لاذقیه به منظور تأمین پوشش هوایی برای عملیات هوایی جنگنده‌های روس خبر داد.
- روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست نیز در شماره امروز خود به این اقدام ترکیه اشاره کرد و نوشت، حمله آنکارا به جنگنده روسیه بحران جدیدی را برای ناتو به وجود می‌آورد و نه تنها روابط ناتو و روسیه را تیره‌تر می‌کند بلکه تلاش‌ها برای تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی بزرگتر ضدداعش را با مشکل روبرو می‌سازد.
- همزمان با وزیر دفاع روسیه، «ولادیمیر پوتین» نیز در این رابطه مجددا موضع‌گیری کرد و با هشدار به ترکیه تاکید کرد که بعد از سقوط جنگنده سوخو-24 نمی‌توانیم امکان وقوع حوادث دیگر را رد کنیم.
- پوتین ادامه داد: «بعد از آنچه که دیروز رخ داد، ما نمی‌توانیم احتمال وقوع حوادث دیگر را نادیده بگیریم. اگر این مسئله رخ دهد، ما به نوعی مجبور به واکنش هستیم. شهروندان ما با خطر روبرو هستند و این مسئله‌ای است که وزارت خارجه باید به آن رسیدگی کند».
- «احمد داوود اوغلو» نخست‌وزیر ترکیه در حالی که روسیه را «کشور دوست و همسایه» خواند، تاکید کرد که کشورش کانالهای ارتباطی با روسیه را باز نگه خواهد داشت.
- نخست‌وزیر ترکیه افزود: ما از زمان نخستین نقض حریم هوایی کشورمان از سوی جنگنده‌های روسیه، بارها به روسیه به طور شفاف اصول درگیری را گوشزد کرده بودیم. ما تمام تلاش خود را وقف حفظ حاکمیتمان می‌کنیم و به دنبال چیزی جز دفاع از سرزمین خود نیستیم.
- «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین نیز امروز چهارشنبه اعلام کرد، روسیه به حملات هوایی خود علیه مواضع داعش در سوریه در نزدیکی مرز با ترکیه ادامه خواهد داد.
- بنا بر گزارش خبرگزاری «رویترز»، وی در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: ما تمایل داریم تروریست‌ها و شبه‌نظامیان مسلح از مرز ترکیه فاصله بگیرند، اما متأسفانه آنها بیشتر مایلند تا در اراضی سوریه نزدیک مرز ترکیه مستقر شوند.
- وی با اشاره به ساقط شدن جنگنده روسی در داخل مرز سوریه توسط جنگنده‌های ترکیه گفت: آنکارا مدعی است که به دنبال مبارزه با تروریسم است، اما با توجه به شواهد موجود، ما به نیات واقعی ترکیه در این رابطه تردید داریم.
- نیروهای نظامی روسیه یک موتور نسل جدید جنگنده را با موفقیت آزمایش کردند. این اتفاق پس از 30 سال رخ داده است. پوتین نیز در واکنش به این رویداد مهم نظامی، ضمن تقدیر از نیروهای نظامی روسیه، اعلام کرد که به خلبانان جنگنده ساقط شده نشان افتخار و شجاعت اعطا خواهد شد.
- «سرگئی لاوروف» زیر خارجه روسیه در واکنش به مسئله ساقط شدن جنگنده سوخو 24 توسط ارتش ترکیه در نشستی خبری حاضر شد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. وی در این رابطه تأکید کرد، شواهد نشان می‌دهد که هدف گرفتن جنگنده روسی توسط ترکیه از قبل برنامه‌ریزی شده بود.
- وی با اشاره به اینکه «مسکو به دنبال جنگ با آنکارا نیست» گفت: دولت ترکیه باید مسئولیت پذیر باشد و مسئولیت این حادثه را بپذیرد. درباره این حادثه باید حقایق روشن شود. درباره حقایق این مسئله باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد. گزارشی را در این زمینه به رئیس جمهور روسیه ارائه خواهیم داد.
- منابع رسانه‌ای از تماس تلفنی وزیر خارجه ترکیه با همتای روسش خبر دادند.
- به نوشته روزنامه حریت ترکیه، «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه در تماس تلفنی با «سرگئی لاوروف» از ساقط شدن جنگنده روسیه ابراز تاسف و ناراحتی کرد.
- لاوروف نیز در نشست مطبوعاتی خود به این گفت‌وگوی تلفنی اشاره کرد اما تأکید داشت: به نظر می‌رسید طرف ترک بیشتر در حال توجیه این اقدام است.
- ساعاتی بعد وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، سرگئی لاوروف با درخواست آنکارا برای دیدار وزرای خارجه روسیه و ترکیه مخالفت کرده است.
- مردم روسیه نیز امروز (چهارشنبه) بار دیگر با تجمع در برابر سفارت ترکیه در مسکو خشم خود را از حمله آنکارا به یک فروند جنگنده روس، نشان دادند.
- روز سه‌شنبه بلافاصله پس از این حمله، روس‌ها در برابر سفارت ترکیه دست به تظاهرات زدند. تجمع امروز اما گسترده‌تر بود و با حمله معترضان با سنگ، تخم مرغ، گوجه و گلوله‌های رنگی به سفارت همراه شد.
- کمیته دفاعی پارلمان روسیه نیز امروز عصر تشکیل جلسه داد و به بررسی حادثه حمله جنگنده‌های ترکیه به جنگنده سوخو24 روسیه پرداخت.
- «والنتینا ماتوینکو» رئیس مجلس اعلای روسیه اعلام کرد، مسکو انتظار دارد ترکیه به خاطر هدف قرار دادن جنگنده سوخو24 روسی در داخل سوریه عذرخواهی کند.
- وی تأکید کرد: ما انتظار داریم ترکیه مراتب عذرخواهی خود را اعلام کند، مسئولیت این اقدام غیرقانونی را بپذیرد و بابت خساراتی که به روسیه وارد کرده، به مسکو و خانواده های قربانیان،غرامت پرداخت کند.
- دقایقی پیش اظهاراتی از خلبان نجات یافته جنگنده سوخو24 منتشر شد. خلبان جنگنده «سوخو 24» روسیه که مورد هدف جنگنده‌های (اف 16) ترکیه قرار گرفت تأکید کرد که نه تنها حریم هوایی ترکیه نقض نشده بود بلکه آنکارا به جنگنده روس هشدار نداده بود.