مهران حسنی پژوهشگر و تحلیلگر سیاست‌های توسعه گردشگری، کارشناس ارشد و عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران در یادداشتی نوشت: موفقیت ثبت جهانی سه روستای ایران، به ویژه مردم سرزمین شگفتی‌های طبیعت یعنی مازندران، نقطه عطفی در مسیر سیاست‌گذاری و مدیریت علمی گردشگری روستایی به شمار می‌آید.
روستای تاریخی و فرهنگی کندلوس پس از سه سال پیاپی نامزدی در فهرست روستاهای جهانی، با تلاش خستگی ناپذیر جامعه محلی، همراهی دستگاه‌های استانی و پیگیری‌های ملی (که همچنین مرحون زحمات دوره‌های مدیریتی سه سال قبل نیز است) سرانجام موفق به کسب این افتخار بین‌المللی شد. این روستا با پیشینه‌ای کهن، معماری چوبی و سنگی هماهنگ با طبیعت، موزه مردم شناسی بی‌نظیر، آیین‌ها و موسیقی بومی، گیاهان دارویی و صنایع‌دستی اصیل، گواهی زنده بر تعامل سازنده انسان و طبیعت است.
کندلوس، امروز نه تنها یک مقصد گردشگری، بلکه یک الگوی توسعه پایدار روستایی است، لوگویی که نشان می‌دهد حفظ هویت بومی، مشارکت مردمی و نگاه علمی به گردشگری، کلید جهانی شدن است.
در کنار کندلوس، دو روستای سهیلی در هرمزگان و شفیع آباد در کرمان نیز با ویژگی‌های خاص اقلیمی و فرهنگی خود به فهرست جهانی پیوستند. پیش از این نیز روستاهای کندوان آذربایجان شرقی و اصفهک خراسان جنوبی در این فهرست قرار گرفتند و اکنون ایران با پنج روستای جهانی، جایگاه خود را در نقشه گردشگری پایدار جهان تثبیت کرده است. اما ثبت جهانی نقطه پایان نیست؛ بلکه آغاز مسئولیتی تازه برای حفاظت، صیانت و پویایی فرهنگی این مناطق است. تجربه‌های بین‌المللی نشان داده است، که در صورت نبود مدیریت علمی و نظام مند، خطر فرسایش فرهنگی، ساخت و سازهای بی‌ضابطه، غیر اصولی و غیر بومی، تخریب چشم اندازهای طبیعی و از میان رفتن اصالت بومی وجود دارد. بنابراین، ثبت جهانی باید با برنامه‌ریزی دقیق، آموزش تخصصی جوامع محلی، ایجاد زیرساخت‌های سازگار با محیط زیست و پایش مستمر شاخص‌های جهانی همراه باشد، تا پایداری این افتخار تضمین شود.
گردشگری روستایی در جهان امروز، ابزاری برای تحقق توسعه پایدار، جلوگیری از مهاجرت، تنوع بخشی به اقتصاد و حفظ میراث‌فرهنگی محسوب می‌شود، در همین راستا، ثبت جهانی روستاهای ایرانی، فرصتی برای باز تعریف نقش روستاها به عنوان مراکز تولید فرهنگی و اقتصادی است. به ویژه در کندولوس مازندران، می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در حوزه قامتگاه‌های بوم‌گردی، تولیدات گیاهی، صنایع‌دستی و برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی و فصلی، گردشگری را به محرک اصلی توسعه محلی تبدیل کرد.
در این چارچوب نقش دهیاری‌ها، شوراهای اسلامی، انجمن‌های بومی و زنان و جوانان روستا و سازمان‌های مردم نهاد (سمن‌ها ) باید پررنگ‌تر شود. توسعه زمانی پایدار است، که مردم احساس کنند گردشگری متعلق به آن‌هاست، نه تحمیل شده از بیرون.
از این رو، توانمندسازی جامعه محلی در حوزه‌های مهماننوازی، بازاریابی دیجیتال، حفظ میراث‌فرهنگی و مدیریت محیط زیست باید در دستور کار قرار گیرد.
یکی از طرح‌های راهبردی آینده نگر در سطح ملی، ایجاد مسیر گردشگری روستاهای جهانی ایران است. این مسیر می‌تواند شمال تا جنوب کشور را در قالب شبکه‌ای فرهنگی و موضوعی به هم متصل کند.
گردشگری در این مسیر می‌تواند از کندوان آذربایجان شرقی آغاز شود، در کندلوس مازندران جلوه فرهنگ و طبیعت شمال را تجربه کند، سپس از اصفهک خراسان جنوبی و شفیع آباد کرمان به عنوان نماد حیات در دل کویر عبور کرده و در نهایت به سهیلی هرمزگان در ساحل نیلگون خلیج فارس برسد. چنین طرحی، ضمن تقویت برند ملی گردشگری روستایی ایران، موجب توزیع متوازن سفر، کاهش فشار زیست محیطی بر مناطق پرردد و ایجاد رونق اقتصادی در پهنه‌های کمتر شناخته شده کشور خواهد شد.
پایان سخن اینکه، ثبت جهانی روستای کندلوس، سهیلی و شفیع آباد، فرصتی برای بازآفرینی سیاست‌های توسعه گردشگری روستایی ایران است. این دستاورد بزرگ می‌تواند محور برنامه‌ریزی آینده برای پایداری فرهنگی، تقویت دیپلماسی گردشگری و ارتقای جایگاه ایران در گردشگری جهانی قرار گیرد.
اکنون زمان آن است که با مدیریت علمی،، سیاست گذاری هوشمند، سرمایه‌گذاری هدفمند و مشارکت واقعی مردم، این روستاها نه تنها مقصدی برای گردشگران، بلکه الگویی برای توسعه متوازن و هویت محور در سراسر کشور باشند. بی‌تردید، اگر این مسیر با تدبیر و انسجام دنبال شود، نام کندلوس و دیگر روستاهای جهانی ایران، نه تنها در فهرست جهانی گردشگری، بلکه در حافظه فرهنگی بشریت ماندگار خواهد شد.
انتهای پیام/