فرارو- احمد محمود یکی از مهم‌ترین رمان‌نویسان ادبیات فارسی است. او آثار ادبی بسیاری مهمی را از خود به یادگار گذاشته که در این بین رمان همسایه‌ها را می‌توان درخشان‌ترین و معروف‌ترین اثر او به شمار آورد.

به گزارش فرارو، رمان‌های محمود به‌سبب ظرافت اجتماعی و داستان و دیالوگ‌های ملموس و دقیقی که دارند، نمونه‌های بسیار مهم و موفقی از داستان‌های موسوم به رئالیسم اجتماعی هستند. او باوجوداینکه خیلی زود در بین علاقه‌مندان به ادبیات شناخته شد، مثل بسیاری دیگر از نویسندگان ایرانی، بیشتر عمرش را در گمنامی به‌سر برد.

زندگی احمد محمود

احمد محمود، با نام اصلی احمد عطا، در 4 دی 1310 در اهواز به‌دنیا آمد. پدرش از کُردهای کرمانشاه و مادرش اهل دزفول بود. محمود بیشتر عمرش را در خوزستان به‌سر برد. او خیلی زود و در سن 17سالگی با دخترعمه‌اش ازدواج کرد و بعد از ازدواج از دبیرستان شبانه فارغ‌التحصیل شد. بعد از پایان دوره دبیرستان، احمد محمود به ارتش پیوست و وارد دانشکده افسری شد. در ادامه و با سرنگونی دولت مصدق، احمد محمود و تعدادی از دوستان او زندانی شدند. زندان تاثیر زیادی بر اندیشه و نگاه محمود به‌جا گذاشت. او پس از آزادی از زندان به بندر لنگه تبعید شد. در مجموع، احمد محمود حدود 5 سال را در تبعید  و زندان به‌سر برد و این مسئله تاثیر بسیار زیادی بر آثار او به‌جا گذاشت. محمود در سال 1333 تصمیم گرفت که به‌شکل حرفه‌ای داستان‌نویسی را آغاز کند. بعد از نوشتن چندین داستان کوتاه، در نهایت اولین مجموعه داستانش را چاپ کرد و رفته‌رفته مسیر نویسندگی برای او بسیار جدی شد.

آثار احمد محمود

رمان همسایه‌ها

همانطورکه گفته شد، همسایه‌ها به‌نوعی معروف‌ترین و بهترین اثر احمد محمود به‌شمار می‌رود. رمان همسایه‌ها باوجوداینکه برای سال‌ها در ایران ممنوع بود، اما همچنان یکی از پرمخاطب‌ترین رمان‌های ادبیات فارسی است.

این رمان، داستان جوانی به نام «خالد» را روایت می‌کند که زندگی او در اهواز، پیش از کودتای ۲۸ مرداد و دوران نهضت ملی شدن نفت جریان دارد. «خالد» در طول داستان، از نوجوانی بی‌تجربه به فردی سیاسی و متفکر تبدیل می‌شود. عشق او به دختر «سیه‌چشم» او را در مواجهه با انتخاب دشوار میان عشق و وظیفه قرار می‌دهد و در نهایت، این مسیر او را به زندان می‌کشاند.

رمان داستان یک شهر

رمان داستان یک شهر، بدون اینکه اشاره‌ای به رمان همسایه‌ها داشته باشد، به‌نوعی ادامه آن به‌حساب می‌رود. شخصیت اصلی این رمان نیز خالد است که حالا بعد از تحمل زندان، در تبعید به‌سر می‌برد.

در این رمان، همانطورکه گفته شد، «خالد» شخصیت اصلی است و روایت داستان از زبان او بیان می‌شود. با این حال، از نظر ساختاری، بخش‌های داستانی به یکدیگر مرتبط نیستند و دنباله‌ای منسجم را تشکیل نمی‌دهند. کتاب ماجراهایی را بازگو می‌کند که پس از رفتن خالد به سربازی رخ داده‌اند. او پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به دلیل عضویت در حزب توده، به بندر لنگه تبعید می‌شود.

رمان زمین سوخته

زمین سوخته، حال‌وهوای دیگری دارد. این رمان که به‌نوعی تجربه شخصی و مستقیم احمد محمود از جنگ را روایت می‌کند، یکی از آثار مهم در مورد جنگ ایران و عراق به‌شمار می‌رود. محمود به‌سبب آشنایی‌ای که با مردم جنوب ایران داشت، در نوشتن این رمان بسیار موفق بود. داستان رمان حول محور تجاوز عراق به استان‌های جنوبی ایران است.

رمان مدار صفر درجه

این رمان که در سه جلد به نگارش درآمده است، یکی دیگر از آثار درخشان محمود و ادبیات داستانی ایران است. داستان این رمان ، حول محور وقایع پیش‌از انقلاب 57 می‌گردد. این رمان نیز مانند اکثر آثار محمود، به زندگی مردم جنوب ایران می‌پردازد.

رمان درخت انجیر معابد

این رمان درواقع آخرین اثر چاپ‌شه احمد محمود حساب می‌شود. محمود در آخرین اثرش نیز چیزی کم نگذاشت و رمانی را خلق کرد که از مناظری می‌تواند در ادبیات داستانی ایران سرآمد به‌حساب برود. یکی از ویژگی‌های مهم این رمان، پرداخت تعداد بسیار زیادی شخصیت است که هرکدام در داستان دارای نقش ویژه‌ای هستند.

شخصیت اصلی این داستان، فرامرز آذرپاد، پسر ارشد خانوادهٔ اشرافی آذرپاد است. این خانواده شامل سه فرزند به همراه پدر، مادر و عمه‌شان است و جمعا شش نفر را تشکیل می‌دهند. فرامرز جوانی رنجور و آسیب‌دیده است که پس از مرگ پدرش، اسفندیار خان آذرپاد، و مشاهدهٔ فروپاشی و درماندگی خانواده، همراه با عمه‌اش تاج‌الملوک در خانه‌ای نزدیک به خانه از دست رفته اشرافی‌شان سکونت می‌کند تا شاهد به یغما رفتن ثروت و موقعیت گذشته خانواده باشد.