شفقنا – کمتر از ۲۴ ساعت پیش، رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ به خبرنگاران در هواپیمای نیروی هوایی ایالات متحده گفت که اگر همتای روساش ولادیمیر پوتین با آتشبس در روز جمعه موافقت نکند، «خوشحال نخواهد شد». اما تا صبح شنبه، موضع او تغییر کرده بود.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از سیانان، در پستی که منتشر شد، آمده بود: همه به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای پایان دادن به جنگ وحشتناک بین روسیه و اوکراین، رفتن مستقیم به سوی یک توافق صلح است که جنگ را پایان دهد، و نه صرفاً یک توافق آتشبس که اغلب دوام نمیآورد.
آنچه ممکن است به نظر یک قطعه کوچک از پازل عظیم پایان دادن به بزرگترین جنگ زمینی اروپا در دهههای اخیر باشد، برای اوکراین مسئلهای حیاتی است.
اوکراین و متحدان اروپاییاش بیشتر هفته گذشته را صرف تلاش برای متقاعد کردن ترامپ کردند که به چه دلیل آتشبس اولیه ضروری است، و هشدار دادند که روسیه میتواند از مذاکرات برای ادامه حمله استفاده کند. اوکراین در هفتههای اخیر هشدار داده است که روسیه در حال جمعآوری نیرو و تجدید قوا و آمادهسازی برای حملات جدید در پاییز است.
بزرگترین ارتش اروپا – ارتش روسیه – قادر است تنها در یک بخش از جبهه شرقی، ۱۱۰ هزار سرباز را مستقر کند؛ نیرویی که از کل ارتش بریتانیا نیز بزرگتر است.
توافق صلح همچنین به معنای پرداختن به اختلافات بر سر موضوعات بهشدت پیچیده و غیرقابل حل است. برای مثال، روسیه به دنبال تصرف تمام مناطق شرقی اوکراین است، در حالی که کییف مخالف واگذاری هرگونه سرزمین به متجاوز خود است.
دمیتری مدودف، رئیسجمهور پیشین روسیه، روز شنبه نوشت: یک واقعیت مهم این است که این دیدار [در آلاسکا] نشان داد مذاکرات بدون پیششرط و در حالی که عملیات ویژه نظامی ادامه دارد، ممکن است.
شبکه خبری سیانان در تحلیل دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا در روز جمعه نوشت اوکراین میتوانست شب بسیار بدتری را تجربه کند؛ اما هیچ توافقی بدون حضور و مشارکت آنها پشت درهای بسته شکل نگرفت.
ترامپ ناراحت و خسته به نظر میرسید. شاید به این دلیل که پوتین همچنان بیاعتنا و محکم ایستاده بود، همچنان از «علل ریشهای» جنگ سخن میگفت و نشانی از تغییر در لحن و دیدگاهش دیده نمیشد. او حتی در سخنانی که بوی تهدید میداد، به کییف و متحدان اروپایی آن هشدار داد که در فرآیندی که به نظر میرسد ترامپ را به درون آن کشانده، مداخله نکنند.
پوتین گفت: ما انتظار داریم که کییف و پایتختهای اروپایی همه این مسائل را به شکلی سازنده درک کنند و هیچ مانعی ایجاد نکنند، و سعی نکنند با تحریکات و دسیسههای پشتپرده، روند پیشرفتی که در حال شکلگیری است را بر هم بزنند.
تماس ترامپ با کییف و متحدانش در ناتو ممکن است نوعی چارچوب را ارائه کند که پوتین آن را «توافق» بنامد، اما در چهره و سخنان رئیس جمهور آمریکا آشکار بود که هیچ توافق مهمی که او فکر کند میتواند مورد پذیرش قرار گیرد، حاصل نشده است. حتی دو طرف با یکدیگر ناهار هم نخوردند و پوتین به سرعت با هواپیمای خود محل اجلاس را ترک کرد.
سختترین بخش مذاکرات معمولاً آن بخشهایی است که به آخر کار موکول میشود. و اینکه ترامپ گفت هنوز «چیزهای بزرگ» حلنشدهای باقی مانده است، نشان میدهد که در موضوعاتی مانند اراضیای که پوتین میخواهد و آتشبس، پیشرفت چندانی حاصل نشده است.
با این حال، پوتین دو دستاورد مهم داشت:
اول، صحنه چشمگیر استقبال با فرش قرمز در ایالات متحده و سوار شدن در خودروی رئیس جمهور آمریکا — که هر دو به منزله نوعی بازسازی اعتبار برای فردی است که متهم به جنایات جنگی است. این صحنه برای بسیاری از اوکراینیها منظرهای وحشتناک بود؛ تلختر از آنکه پوتین، با وجود کشتار غیرنظامیان اوکراینی به مدت سه سال و نیم، این کشور را «ملت برادر» خواند.
دوم، به دست آوردن زمان. پوتین فرصت بیشتری برای پیشروی نیروهای خود در خطوط مقدم خرید. مشخص نیست که آیا ترامپ به اندازهای خشمگین شده که در روزهای آینده تحریمهای ثانویه وضع کند یا خیر. اما رفتار پوتین نشان نمیداد که عجلهای دارد، و حتی از نشستها و کارهای بعدی سخن گفت. زمان برای او اهمیت دارد، زیرا حمله تابستانیاش در آستانه آن است که به مرحلهای برسد که پیشرویهای تدریجی را به پیروزیهای راهبردی تبدیل کند.
در نهایت، اوکراینیها روز بعد را در همان جهان روز قبل آغاز خواهند کرد؛ دنیایی هولناک، اما بدون هیچگونه آشتی ناگهانی بین آمریکا و روسیه یا توافقی که مجبور به پذیرش آن شوند.