محسن حاجی‌سعید، رئیس جامعه انجمن‌های راهنمایان گردشگری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار میراث آریا اظهار داشت: ما ایرانی‌ها یک پیشینه غنی و افتخارآمیز داریم، اما این میراث باید از دل ویترین‌ها و قاب‌ها بیرون بیاید و در قالب روایت، داستان و تجربه زنده شود. اگر این تاریخ را به زبان روز بازگو کنیم، نسل جوان آن را بهتر درک و با آن ارتباط برقرار می‌کند.
وی با اشاره به نقش کلیدی روایت‌گری در انتقال مفاهیم هویتی تصریح کرد: وقتی کودکان و نوجوانان را به موزه‌ها می‌بریم و تنها اشیای تاریخی را نشان می‌دهیم، ممکن است تأثیر آن گذرا باشد. اما اگر با بهره‌گیری از ابزارهای نوین مانند مستندهای تعاملی، روایت‌های نمایشی یا بازی‌های موضوعی، مفاهیم را زنده کنیم، حس تعلق، مسئولیت‌پذیری و اعتماد فرهنگی در مردم شکل می‌گیرد.
رئیس جامعه انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشور بر اهمیت مشارکت مردم در حفاظت از میراث‌فرهنگی تأکید کرد و گفت: حفاظت پایدار تنها با ابزارهای فیزیکی ممکن نیست. زمانی که مردم، به‌ویژه اهالی محلی، در احیای آیین‌ها و بناها نقش‌آفرین باشند، هم علاقه نسل جدید به میراث بیشتر می‌شود و هم هویت منطقه‌ای تقویت می‌گردد.
او افزود: در هر جایی که کسب‌وکارهای کوچک و متوسط حول محور میراث‌فرهنگی شکل گرفته‌اند—از اقامتگاه‌های بوم‌گردی گرفته تا بازارچه‌های صنایع‌دستی—نشانه‌هایی از بازتعریف هویت منطقه‌ای به چشم می‌خورد. اکنون با ابزارهای دیجیتال، می‌توان این هویت را فراتر از مرزها معرفی کرد و تصویر واقعی، پویا و امیدآفرین از ایران امروز ارائه داد.
حاجی‌سعید، صنایع‌دستی را زبان بی‌واسطه هویت ایرانی دانست و گفت: اگر این زبان با نوآوری و خلاقیت همراه شود، می‌تواند در زندگی روزمره جاری باشد. همکاری میان استادکاران کهنه‌کار و هنرمندان جوان می‌تواند به خلق آثاری منجر شود که هم اصالت دارند و هم جذابیت معاصر.
وی با اشاره به نقش کلیدی گردشگری در مسیر توسعه ملی افزود: توسعه پایدار، بدون گردشگری هوشمند و مشارکت‌محور، ناقص می‌ماند. این صنعت نه‌تنها اشتغال‌زا و ارزآور است، بلکه می‌تواند مهاجرت معکوس، حفاظت از محیط زیست و پایداری اجتماعی را به‌همراه داشته باشد، به‌شرطی که مبتنی بر اقتصاد خلاق و ارزش‌آفرینی باشد.
حاجی‌سعید با تأکید بر اهمیت تسهیل مسیر فعالیت استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوآور در گردشگری گفت: اگر موانع در بخش خدمات و تولید، به‌ویژه برای پلتفرم‌های رزرو و صنایع‌دستی برداشته شود، تحول قابل‌توجهی از سوی بخش خصوصی رخ خواهد داد.
او در ادامه افزود: پروژه‌های کوچک و متوسط، به‌ویژه آن‌هایی که با رویکرد گردشگری مسئولانه و بومی طراحی شده‌اند، مزیت‌های فراوانی دارند؛ هم با محیط زیست سازگارند و هم ارزش اجتماعی و اقتصادی بالایی ایجاد می‌کنند. این‌ها جایگزین مناسبی برای پروژه‌های بزرگ اما بی‌هویت هستند.
رئیس انجمن راهنمایان گردشگری همچنین پیشنهاد کرد: برای پیوند عمیق‌تر مردم با هویت تاریخی، می‌توان جشن‌های ملی کهن مانند تیرگان، مهرگان و سده را در سطحی فراگیر احیا کرد. این جشن‌ها ظرفیت بالایی برای تقویت انسجام ملی و رونق گردشگری دارند و می‌توانند در تقویم فرهنگی کشور جایگاه شایسته‌ای بیابند.
او یادآور شد: رویدادهایی مثل سالروز تولد کوروش در پاسارگاد می‌توانند به اجتماعات ملی و رویدادهای نمادین هویتی تبدیل شوند. با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت مردم، این مناسبت‌ها فرصتی برای انسجام، هویت‌سازی مثبت و معرفی ظرفیت‌های فرهنگی ایران خواهند بود.
محسن حاجی‌سعید در پایان با تأکید بر اهمیت واگذاری فرآیندهای گردشگری به مردم گفت: اگر فرآیند تصمیم‌گیری و اجرا در گردشگری به جوامع محلی و فعالان حرفه‌ای سپرده شود، توسعه پایدار از یک شعار فراتر خواهد رفت و به واقعیتی ملموس در زندگی مردم تبدیل می‌شود. احیای گردشگری داخلی نیز از همین مسیر امکان‌پذیر است.
انتهای پیام/