
لیلا پایدار- عبدالرضا فرجیراد، استاد ژئوپلیتیک و دیپلمات پیشین، در گفتوگو با خبرنگار اعتماد آنلاین در پاسخ به سوالی درباره احتمال برگزاری مذاکرات میان ایران و آمریکا با توجه به تفاوتهای مواضع طرفین، تحرکات اسرائیل و همزمان فعالسازی مکانیزم ماشه، اظهار داشت: اجازه دهید عرض کنم که تلاشهایی برای انجام مذاکره در حال انجام است. بهویژه از آن جهت که هم آمریکاییها و هم طرف ایرانی علاقهمند به انجام مذاکرات هستند، و وقتی که علاقه از هر دو طرف وجود داشته باشد، آنها سعی میکنند که راهحلی پیدا کنند. البته طرف ایرانی اعلام میکند که ما پیشتر در حال مذاکره با آمریکاییها بودیم، پنج دور مذاکره انجام دادیم و حتی برای دور ششم آماده بودیم، اما در آن زمان حملههایی صورت گرفت و این مسئله باعث بیاعتمادی ما شد. اما مذاکرات غیرمستقیم یا از طریق واسطهها همچنان ادامه دارد و در این مدت، میانجیها تلاش کردهاند که مواضع طرفین را به یکدیگر نزدیک کنند. بنابراین، با توجه به تلاشهایی که از سوی میانجیها صورت گرفته، نباید احتمال آغاز مذاکرات در هفتههای آینده را رد کرد. اگر بخواهم وضعیت کنونی را با دو هفته پیش مقایسه کنم، اکنون شانس آغاز مذاکره بیشتر از آن زمان است.
وی در ادامه گفت: حال اگر مذاکرهای با آمریکا صورت گیرد و بتواند به پیشرفت نسبی برسد، طبیعتاً فعالسازی مکانیزم ماشه که اروپاییها قصد دارند آن را فعال کنند، تأثیر خواهد گذاشت. اما اروپاییها به هیچ عنوان تمایل ندارند مکانیزم ماشه فعال شود، زیرا از این میترسند که در این صورت ایران واکنشی نشان دهد، نظیر خروج از انپیتی یا محدود کردن حضور کارشناسان آژانس در ایران که برای آنها بسیار دشوار خواهد بود.
فرجیراد همچنین به تغییرات در شورای عالی امنیت ملی ایران اشاره کرد و گفت: تغییر دبیر شورای عالی امنیت ملی و حضور آقای دکتر لاریجانی به جای یک فرد نظامی، میتواند موضع مذاکراتی ایران را در مقابل طرفهای غربی تقویت کند. این تغییرات ممکن است زمینهساز یافتن یک راهحل جدید و سومی بین ایران و آمریکا باشد.
وی در ادامه به بررسی امکان پیشبینی نتایج مذاکرات پرداخت و اظهار داشت: واقعیت این است که نمیتوان پیشبینی دقیقی از نتایج مذاکرات داشت. ایران شروطی را مطرح کرده که نمیتوان گفت آمریکاییها آنها را پذیرفتهاند، اما ممکن است طرف مقابل، یعنی آمریکاییها، در برخی موارد نرمشهایی نشان داده باشند یا حتی اعتماد لفظی ایجاد کرده باشند که نشاندهنده آمادگی آنها برای عدم تکرار رفتارهای گذشته باشد. این موارد میتواند آغاز دوباره مذاکرات را تسهیل کند. البته نمیتوان تضمین کرد که مذاکرات حتماً به نتیجه برسد، اما اگر مذاکرات آغاز شود، با توجه به مواضع طرفین درباره غنیسازی و همچنین طرح کنسرسیوم، احتمالاً راهحلی قابل قبول برای هر دو طرف پیدا خواهد شد.