سعيد سبحاني

اين روزها اوباما با خيال راحت تري جدال دموکراتها و جمهوريخواهان در سنا را بر سر توافق هسته اي رصد مي کند. او هم اکنون توانسته است حمايت اکثر دموکراتها را به دست آورد. در اين ميان، سناتورهاي باقيمانده از حزب دموکرات نيز فعلا علاقه اي نسبت به دادن راي منفي به برجام ندارند! در چنين شرايطي حداقل خيال اوباما از راي 34 سناتور آمريکايي به سود برجام راحت شده است. همين مسئله سبب شده  اوباما با خيال راحت تري مديريت بازي را دنبال کند.

البته به نظر مي رسد در عالم سياست هيچ چيز مشخص نيست ، خصوصا اينکه لابي آيپک و لابي هاي سعودي و صهيونيستي تلاش زيادي براي بازگرداندن راي سناتورهاي موافق برجام دارند. اعلام حمايت يکي از سناتورهاي سرشناس آمريکايي با برجام تاحدود زيادي بازي را به سود کاخ سفيد برگردانده است.  «جان تستر» سناتور ايالت «مونتانا» در بيانيه اي حمايت خود را از توافق هسته اي اعلام کرده و پيدا کردن هر گونه جايگزيني را براي آن ناممکن دانسته است.اين در حالي است که تا چند روز پيش، بيشتر تحليلگران تصور مي کردند تستر و برخي سناتورهاي ديگر از حزب دموکرات نيز ممکن است مانند «چاک شامر» و «باب منندز» به برجام راي منفي دهند اما اعلام حمايت جان تستر از برجام منجر به خشم و نااميدي لابي «آيپک» شده است.  

نکته بسيار مهم اينکه با اعلام موافقت تستر با برجام، تعداد حاميان توافق نهايي با ايران در سنا به 27 نفر رسيده است. از سويي؛ با توجه به اينکه راي مثبت جان تستر در جلب آراي مثبت حداقل 2 سناتور ديگر ـ که از وي تبعيت مي کنند ـ موثر مي باشد، عملا تاکنون 29 سناتور دموکرات حمايت خود را از برجام اعلام کرده اند.به عبارت بهتر، از آنجا که هري ريد و همراهانش در سنا هنوز راي مثبت خود را به برجام اعلام نکرده اند ( و اين کار را صورت خواهند داد) ، 

عملا اوباما ديگر نسبت به عدم توانايي خود در وتوي راي منفي احتمالي کنگره نگراني ندارد. 

 بر اساس اعلام برخي منابع آمريکايي، راي مثبت «هري ريد» رهبر اکثريت دموکرات هاي 

سنا و 4 تن ديگر از سناتورهاي تابع وي به توافق هسته اي قطعي است. با اين حال هري ريد سعي دارد راي مثبت خود به برجام را پس از سناتورهاي ديگر اعلام کند تا به قول خود، روي روند بررسي برجام توسط سناتورهاي ديگر حزب دموکرات تاثيري نگذاشته باشد. لازم به ذکر است که اوباما جهت استفاده از حق وتوي خود در مقابل مخالفان برجام در سنا، نياز به راي 34 سناتور دموکرات دارد. با اين حال اوباما از اين پس در صدد افزايش تعداد سناتورهاي توافق نهايي به 40 نفر خواهد بود تا حتي کار به وتوي راي سنا نيز کشيده نشود.

در اين ميان، اوباما سعي دارد نظر همه سناتورهاي دموکرات باقيمانده را با برجام همراه سازد تا بتواند در همان مرحله نخست مانع از رد برجام و استفاده از حق وتو شود. براي رد اوليه  توافق هسته اي در سنا، لازم است بيشتر از 60 سناتور ـ اکثريت مطلق سنا ـ با آن مخالفت کنند. با اين حال واقعا مشخص نيست که همه سناتورهاي باقيمانده در حزب دموکرات که راي خود را هنوز مشخص نکرده اند با کاخ سفيد در حمايت از برجام همراه شوند!در اين ميان، فعلا دو سناتور دموکرات از ميان 46 سناتور اين حزب مخالفت خود را با برجام اعلام کرده اند. 

به عبارت بهتر حتي اگر سه سناتور دموکرات ديگر نيز با اين سند مخالفت کنند، اوباما باز توان عبور از سد سنا در همان مرحله نخست را خواهد داشت. 

در حال حاضر اوباما پس از اطمينان نسبي درخصوص راي مثبت 34 سناتور دموکرات به برجام، در حال هدايت بازي به سوي تصويب برجام در همان راي گيري اوليه است. با اين حال به نظر مي رسد اوباما در اين مرحله کار آساني در پيش نداشته باشد!بنابر اين  به نظر مي رسد طي روزهاي آتي و با اعلام حمايت رسمي 34 سناتور از برجام، اوباما به سرعت  روي افزايش تعداد حاميان توافقنامه تا ماه سپتامبر ـ زمان راي گيري کنگره ـ متمرکز شود. اوباما از زمان تصويب برجام تاکنون سعي کرده است بازي کنگره را در سنا مهار کند زيرا مجلس سنا 100 عضو بيشتر ندارد و بازي در آن قابل کنترل تر از مجلس نمايندگان است.  با اين حال کنترل بازي در مجلس نمايندگان چندان آسان به نظر نمي رسد. مجلس نمايندگان آمريکا 435 عضو دارد و مديريت آراي نمايندگان در آن به مراتب سخت تر از سناست. اوباما اميدوار است با مهار و کنترل بازي در سناي آمريکا، راي منفي احتمالي مجلس نمايندگان به برجام را نيز بي اثر سازد.

در صورتي که اوباما بازي را در سنا به سود خود پايان دهد، ديگر راي منفي مجلس نمايندگان به برجام تاثيري نخواهد داشت زيرا براي رد توافق هسته اي با ايران و بي اثر 

شدن وتوي اوباما، لازم است دو سوم اعضاي هر دو مجلس نمايندگان و سنا به برجام راي منفي دهند.