خبرگزاری مهر؛ گروه مجله_ زهرا افسر: جوانان می‌توانند چاره‌ساز بسیاری از مشکلات کشور باشند. اگر چه مسئولان و دولتمردان هر از چندی این دست جملات را تکرار می‌کنند، اما اگر نگاهی به دستاوردهای جوانان و انگیزه‌ها و توانایی‌های آنان بیندازیم، متوجه خواهیم شد که این فقط یک جمله کلیشه‌ای نیست. برای اینکه بیشتر و بهتر از کار جوانان و به خصوص سازمان‌های مردم‌نهاد جوانان که با مجوز معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان فعالیت می‌کنند، سر در بیاورم، سری به نمایشگاه و جشنواره‌ای زدم که تمام سازمان‌های مردم‌نهاد برتر را از سراسر کشور دور هم جمع کرده بود. روزهایی که جشنواره اتفاق در تبریز برگزار شد، روزهایی بود که می‌شد جوانان برتر کشور را از آنها که اهل سیستان و بلوچستان بودند گرفته تا اهالی کردستان، همه را در یک شهر و مکان دید و پای صحبت‌هایشان نشست. جایی که خبرنگار مجله مهر می‌توانست با چند گفت‌وگو دیدی کلی نسبت به فعالیت‌های جوانان در مناطق مختلف کشور به دست بیاورد و روایت‌هایی خاص از فعالیت‌های آنان را ثبت کند.
سازمان مردم نهاد، «Non_ governmental organization» یا سَمَن نام‌هایی هستند که در دنیا به گروه‌هایی اطلاق می‌شوند که فعالیت‌های غیر انتفاعی، غیر دولتی، مردم‌نهاد و در خدمت مردم را انجام می‌دهند. در دنیای امروز، سازمان‌های مردم نهاد نقشی کلیدی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایفا می‌کنند. در این میان، سازمان‌های مردم نهاد جوانان به عنوان بسترهایی برای توانمندسازی، آموزش و مشارکت اجتماعی نسل جدید اهمیت ویژه‌ای دارند. این سازمان‌ها در سراسر جهان در حوزه‌های مختلفی همچون حقوق بشر، محیط زیست، آموزش، اشتغال، و مشارکت سیاسی فعال هستند. با رشد جهانی شدن و فناوری‌های ارتباطی، این سازمان‌ها فرصت‌های بیشتری برای همکاری‌های بین المللی و تأثیرگذاری دارند.
گفت‌وگوی رو در رو با مسئولان
دبیران و مسئولان سازمان‌های مردم‌نهاد جوانان در حاشیه جشنواره گرم گفت‌وگوی رو در رو با مسئولان دولتی بودند و هر کسی از مشکلات شهر و استانش می‌گفت و فعالیت‌هایی که در مسیر حل این مشکلات انجام داده است. شاید این گفت‌وگو از معدود گفت‌وگوهایی بود که مردم با مسئولان انجام می‌دهند اما در آن به جای آنکه صرفاً گلایه کنند، از فعالیت‌هایی که در جهت رفع مشکلات انجام داده‌اند هم سخن می‌گویند. وزیر ورزش و جوانان، معاون امور جوانان وزیر، سخنگوی دولت، معاون زنان و خانواده رئیس جمهور، دستیار ویژه رئیس جمهور و دیگر مسئولان رده بالای دولتی با دقت به حرف‌ها و گزارش کارهای جوانان گوش می‌کردند و گاهی نکاتی را تذکر می‌دادند.
در این بین، گفت‌وگویی با فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت انجام دادم و نظرش را درباره جوانان و فعالیت‌هایشان در کشور پرسیدم. سخنگوی دولت در خلال صحبت‌هایش در این باره گفت: «جذاب‌ترین روایت همان کنار هم قرار گرفتن تمام آدم‌هاست برای ایران، برای حل مسائل ایران، برای ارتقای وضعیت جوانان، کودکان کار، کودکان بازمانده از تحصیل، زنان سرپرست خانوار و حل مسائل محیط زیست و دیگر مشکلات.»
مهاجرانی تاکید کرد: «چه روایتی از این قشنگ‌تر که همه جوان‌ها آمدند پای این کار که بتوانند مسائل کشور را حل کنند. وقتی کشور چنین ظرفیتی از جوانان را دارد، اگر که قوت جوانی، نشاط جوانی و جسارت جوانی با دوراندیشی و خرد میانسالی ترکیب شود، حتماً کشور می‌تواند راه خودش را به درستی پیدا کند.»
بعضی از این سازمان‌های مردم نهاد جوانان، روایت خودشان را از نوع فعالیتی که تا امروز انجام دادند برای خبرنگار مجله مهر روایت کردند. در ادامه این گزارش خرده روایت‌هایی از برخی فعالیت‌های این سازمان‌ها و جوانانی که پای کار آنها هستند را مرور می‌کنیم:
از کرمانشاه به تمام دنیا
محمد حسن جوهری دبیر یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد کرمانشاه روایت می‌کند:
«عمده فعالیت ما در حوزه فرهنگ و رسانه است. اما بیشتر تمرکز ما روی کارآفرینی، اشتغال، صنعت و موارد مرتبط است. به طور مثال ما در حوزه گردشگری هم کار می‌کنیم، اما زیر نظر همان حوزه صنعت. حساسیت و تمرکز ویژه‌ای روی بحث «توسعه پایدار» داریم. به این صورت که تمام فعالیت‌هایی که انجام می‌شود، چه از نظر زیست محیطی و چه بحث مرتبط با فرهنگی و صنایع سعی می‌کنیم به توسعه پایدار کمک کند. همچنین ما پادکستی داریم که در آن سعی‌مان بر فرهنگ‌سازی عمومی در این حوزه است. عمده فعالیت ما به تولید محتوا اختصاص دارد، اما رویدادهایی هم برای انتقال تجربه برگزار می‌کنیم.
کرمانشاه جزو شهرهای خلاق یونسکو است. همین امر باعث شده ما در حوزه تولید محتوا و فرهنگ‌سازی گردشگری تعاملاتی با این سازمان داشه باشیم و همین آشنایی باعث شد که در موضوع بسته بندی سوغاتی که از کرمانشاه به خارج از ایران صادر می‌شود همکاری کنند. الان به طور مستمر به وسیله سمن ما، محصولات یک شرکت داخلی به خارج صادر می‌شود. حتی در یک مورد دیگر یکی از هنرمندان صنایع دستی به وسیله رویدادهای ما شناخته شد و کار هنری که انجام می‌دهد را به عنوان هدایا به خارج از کشور می‌برند.
در خدمت محرومان
ایمان محمدی نرگسی دبیر یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد خوزستان:
ما از سال ۱۳۸۶ در سازمان ملی جوانان سابق کارمان را شروع کردیم و حالا همان مسیر را در معاونت امور جوانان پی می‌گیریم. مسیری که با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بود. اما همواره دیدن نتیجه کار و نقش بستن لبخند بر لب مردم مناطق کم برخوردار که به آنها کمک رسانی می‌کنیم، چراغ راه و امیدی است که در دل‌مان زنده می‌ماند و باعث می‌شود که بتوانیم این مسیر را پر قدرت‌تر و مصمم‌تر از گذشته ادامه دهیم.
سازمان مردم نهاد ما اصل کار خود را بر محرومیت زدایی و فعالیت در روستاهای دور افتاده و مناطق محروم قرار داده است. ما در پنج محور فعالیت‌های خود را پی می‌گیریم از جمله: بهداشت و درمان، عمران و سازندگی، کارآفرینی و اشتغال‌زایی، آموزشی و فرهنگی و کشاورزی و دامپروری که با سازماندهی تیم‌های تخصصی در هر حوزه این فعالیت‌ها را پیش می‌بریم.
ما در این گروه اصل حوزه فعالیت خود را بر مناطق محروم قرار داده‌ایم اما باز در بین این مناطق می‌توان گفت که تمرکز ما بر مناطق محروم استان خوزستان بیشتر است. چرا که بسیاری از مناطق محروم این استان ضریب محرومیت بسیار بالاتری نسبت به دیگر مناطق محروم کشور دارند.
گروه ما نزدیک به ۵ هزار نفر عضو فعال دارد که با خوداظهاری در حوزه‌های تخصصی خودشان اعلام آمادگی کرده‌اند که در مناطقی که مؤسسه ما احصاء کرده است مشغول به فعالیت جهادی و محرومیت زدایی شوند.
برای اصفهان بدون محرومیت
منصوره صادقی دبیر یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد اصفهان:
ما از اواخر سال ۹۶ در حوزه علوم و فناوری‌های زیستی فعالیت خود را شروع کردیم. ابتدا تشکل ما دانشجویی بود اما بعد حوزه کودک و نوجوان هم اضافه شد. اختصاصاً برنامه‌هایی را برگزار می‌کردیم که به طور خاص مربوط به دانشجویان علوم زیستی بود.
با توجه به اینکه دانشجوهای این رشته‌ها فضای کار چندانی ندارند ما سمن خود را ثبت کردیم اما بعدها یک دپارتمان علوم و فناوری زیستی دانش آموزی ایجاد کردیم که با آموزش و پرورش استان اصفهان تفاهم نامه امضا کرد و بعد از آن شروع کردیم به برگزاری اردوهای گروه‌مان در مناطق محروم. اردوهایی که می‌توان گفت به نوعی یک جور آزمایشگاه سیار بودند. ما به عنوان یک آزمایشگاه سیار می‌رفتیم در مدارس مناطق محروم و برای بچه‌های این مدارس برنامه اجرا می‌کردیم.
در حین این موضوعات دپارتمان دیگری ایجاد کردیم تحت عنوان «فعالیت‌های داوطلبانه» که این دپارتمان بر موضوع بسته‌های لوازم‌التحریر بسته‌های معیشتی و دیگر کمک‌ها برای دانش آموزان محروم و خانواده‌هایشان فعالیت می‌کرد. ضمن اینکه برنامه‌های مشترکی را با شهرداری و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر برگزار کردیم.
از دیگر فعالیت‌هایی که به تنهایی یا با مشارکت دیگر سازمان‌های استان انجام دادیم می‌توان به این موارد اشاره کرد: برگزاری سلسله کارگاه‌های دانش‌افزایی پیرامون مسائل جمعیتی ایران برای دانش آموزان مقطع متوسطه، برگزاری سلسله کارگاه‌های آزمایشی در مدارس مناطق محروم، برگزاری سلسله کارگاه‌های غنی سازی اوقات فراغت سالمندان و دیگر کارهایی که همه در راستای آموزش عمومی به طور عام، و به طور خاص آموزش دانش‌آموزان مناطق محروم استان‌مان صورت گرفته است.
به امید جامعه بدون مواد مخدر
علی برمه دبیر یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد هرمزگان:
ما بر کرانه خلیج فارس بیش از هر چیز به ایرانی آباد و فردایی بهتر فکر می‌کنیم. برای احقاق همین آرزوها هم است که شبانه‌روز تلاش می‌کنیم و فعالیت‌های گروه‌مان را تحت عنوان یک سازمان مردم نهاد پیش می‌بریم. برای داشتن فردایی بهتر و ایرانی آبادتر از جامعه اطراف خودمان شروع کردیم و با تمرکز بیشتر بر شهرستان قشم، استان هرمزگان و همچنین برخی مناطق دیگر فعالیت‌های داوطلبانه خود را پی می‌گیریم.
ما به انجام برنامه‌ها و پروژه‌هایی با تمرکز بر آموزش، بهبود سلامت، اشتغال‌زایی و حمایت از افراد آسیب پذیر و عموم جامعه می‌پردازیم. هدف ما ایجاد جامعه‌ای بهتر، پایدار و پر از امید و انگیزه است که به برقراری تعادل اجتماعی کمک کند. چشم‌انداز سمن ما جامعه‌ای عاری از آسیب‌های اجتماعی از جمله مواد مخدر است.
برای رسیدن به این چشم انداز کارگاه‌های آموزشی در زمینه پیشگیری، آگاه سازی و ارتقای مهارت‌های فردی و اجتماعی و بهبود عدالت آموزشی برگزار کرده‌ایم.
مشت نمونه خروار
چند خرده‌روایتی که در این گزارش ذکر شد، حاصل گفت‌وگو با چند جوان فعال از شهرهای مختلف کشور بود. طبیعتاً این گزارش نمی‌توانست صدای تمام جوانان فعال و سازمان‌های مردم‌نهاد جوانان که مشغول فعالیت‌های عام‌المنفعه در کشور هستند را به گوش مخاطب برساند. این روایت‌ها یک مشت نمونه از خروار سمن‌های جوانان و فعالیت‌های داوطلبانه و عام‌المنفعه آنان است که قدم به قدم کشور را به سمت محرومیت‌زدایی و فردایی بهتر پیش می‌برد.