«آدام راسگون»، «لارا جیکز» و «آرون باکسرمن» در گزارش ۱۳فوریه در نیویورکتایمز نوشتند، مصر و قطر، در کنار ایالاتمتحده، میانجیگری آتشبسی را برای پایان دادن به بیش از یک سال جنگ ویرانگر بر عهده داشتهاند. در ۶هفته اول آتشبس، حماس موافقت کرد که حداقل ۳۳گروگان را در ازای بیش از ۱۵۰۰فلسطینی زندانی توسط اسرائیل آزاد کند. حداقل ۲۱گروگان و ۷۶۶اسیر فلسطینی از زمان اجرایی شدن توافق در اواخر ژانویه آزاد شدهاند.
اما هفته گذشته، حماس اعلام کرد که آزادی گروگانهای دیگر را در اعتراض به «نقض شروط آتشبس توسط اسرائیل» به حالت نامحدود تعلیق میکند. سپس نتانیاهو تهدید کرد که اگر گروگانها تا ظهر شنبه (امروز) آزاد نشوند، اسرائیل عملیات نظامی خود را از سر خواهد گرفت. ترامپ هم دست به تهدید زد و افزود اگر تا ظهر شنبه آزاد نشوند «همه جا جهنم خواهد شد». در هر حال، به نوشته گزارشگران نیویورکتایمز، حماس در بیانیهای که اوایل پنجشنبه منتشر شد، گفت که میانجیهای دو طرف پس از مذاکرات «مثبت» با مقامات ارشد مصر و قطر، «برای رفع موانع و شکافها» تلاش میکنند. حماس گفت که نیروهای اسرائیلی در جریان آتشبس بارها به سوی فلسطینیها آتش گشوده و اجازه ورود خانههای پیشساخته و ماشینآلات سنگین به غزه را ندادهاند که این موضوع نقض مفاد توافق است.
«عمر دوستری»، سخنگوی نتانیاهو روز پنجشنبه در بیانیهای گفت که اسرائیل اجازه ورود مسکن پیشساخته یا تجهیزات سنگین ساختمانی را نمیدهد و دلیل آن را توضیح نداد. بر اساس نسخهای از متن توافقنامه که توسط نیویورکتایمز دیده شده، حداقل ۶۰هزار واحد مسکونی پیشساخته و ۲۰۰هزار چادر باید در مرحله اول قرارداد، علاوه بر تجهیزات برای پاکسازی و برداشتن آوار، به غزه تحویل داده شود. حماس شکایت کرده که تنها تعداد کمی از این ۲۰۰هزار چادر وارد غزه شده است. سه مقام اسرائیلی و دو میانجی که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، گفتند که ادعاهای حماس مبنی بر عدم دریافت چادر کافی درست است.
مرحله اول آتشبس در اوایل ماه مارس به پایان میرسد و اسرائیل و حماس هنوز بر سر شرایط تمدید آن به توافق نرسیدهاند. قرار بود اسرائیل و حماس هفته گذشته مذاکرات غیرمستقیم بر سر مرحله دوم توافق را آغاز کنند که شامل پایان جنگ و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه میشود. اما روز پنجشنبه، دوستری گفت که اسرائیل «در حال حاضر مذاکراتی را درباره مرحله دوم توافق انجام نمیدهد».
«ماها حسینی» هم در گزارشی برای «میدل ایستآی» از دیرالبلح نوشت، اسرائیل ورود خانههای پیشساخته و بولدوزرها را که بخشی از «پروتکل بشردوستانه» در توافق آتشبس است، مسدود کرده است. این امر مانع تلاشها برای پاکسازی آوار، جستوجوی مفقودان و بازیابی اجساد هزاران قربانی شده است که هنوز در زیر آوار گیر افتادهاند. به نوشته این گزارشگر، وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد که از زمان آغاز آتشبس در ۱۹ژانویه حداقل ۶۴۱جسد بیرون آورده شده است، اما گمان میرود هزاران جسد دیگر زیر آوار باشند. صدها هزار فلسطینی آواره طی سه هفته گذشته نه تنها بهدلیل ویران شدن خانهها بلکه بهدلیل تخریب کامل زیرساختها از جمله سیستمهای فاضلاب، چاههای آب و شبکههای برق، قادر به بازگشت به خانههای خود در شمال غزه نبودهاند.
شهرداری غزه بهدلیل کمبود وسایل نقلیه و تجهیزات لازم قادر به پاسخگویی نیست. روز چهارشنبه(۲۴ بهمن) در مجموع ۸۰۱ کامیون وارد غزه شدند که ۲۳۱کامیون به سمت بخش شمالی غزه حرکت کردند که بهدلیل محدودیتهای رژیم صهیونیستی با کمبود شدید دسترسی به کمکهای بشردوستانه از جمله غذا و آب مواجه شده است. اسرائیل بارها توافق آتشبس را نقض و کمکها را متوقف کرده است. روز سهشنبه(۲۳بهمن)، وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد که از آغاز آتشبس تاکنون ۹۲نفر توسط ارتش اسرائیل کشته و ۸۲۲نفر زخمی شدهاند. «عبداللطیف القانو»، سخنگوی حماس گفت: «میانجیها به دنبال تضمین این هستند که اسرائیل به پروتکل بشردوستانه پایبند باشد و مبادله اسیران اسرائیلی در غزه را با اسیران فلسطینی که در روز شنبه در دست اسرائیل هستند، از سر بگیرد.» وی افزود که حماس «میل به اجرای [آتشبس] و ملزم کردن اشغالگران به اجرای کامل آن را داشته است.»
توجیه والاستریت ژورنال برای جابهجا کردن فلسطینیها
یادداشت اخیر «والاستریت ژورنال» با عنوان «اگر هندیها و پاکستانیها میتوانند نقل مکان کنند، چرا غزهایها نتوانند؟» موجب انتقادات زیادی در فضای مجازی شد. منتقدان گفتند که چنین استدلالی، خشونتی را که پس از تجزیه هند بهوجود آمد پنهان میکند. «میسا مصطفی» در گزارشی برای «میدلایستآی» که روز پنجشنبه ۱۳ فوریه(۲۵ بهمن) منتشر شد نوشت، این مقاله که روز چهارشنبه (۱۲فوریه برابر با ۲۴بهمن) منتشر شد، استدلال میکند که جابهجایی جمعیت توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا - که قرار است «مالک» نوار غزه شود و با انتقال فلسطینیها به کشورهای اطراف آنجا را «پاکسازی» کند - اختراع نشده است و «نمونههای زیادی از قرن بیستم وجود دارد» مانند تجزیه هند در سال۱۹۴۷.
این یادداشت با اشاره به استدلال حقوقی فلسطینیها مبنی بر اینکه پناهندگان و فرزندان آنها حق بازگشت به سرزمینی را دارند که از آنجا آواره شدهاند، میگوید: «هیچکس انتظار ندارد پاکستان با ارائه «حق بازگشت» به نوادگان پناهندگان هندو و سیک، جمعیت مذهبی خود را تغییر دهد. چرا باید این امر برای اسرائیل متفاوت باشد؟» این یادداشت بهطور خلاصه به خشونتهایی که پس از تجزیه هند رخ داد، اشاره میکند، جایی که ۱۵میلیون نفر به زور از خانههای آبا و اجدادی خود بیرون رانده شده و نزدیک به ۲میلیون نفر هم در این فرآیند کشته شدند.
نوادگان کسانی که تحت تاثیر این جدایی قرار گرفتند، با انتقاد جمعی در فضای مجازی مانند «ایکس» به این یادداشت پاسخ دادند و برخی صدمات روحی وارده را برخاسته از مداخله بریتانیا و تغییر جوامع بومی دانستند. از سوی دیگر، فلسطینیها نیز به این یادداشت پاسخ داده و گفتند که وقتی صحبت از فلسطین به میان میآید، جابهجایی اجباری یک جمعیت - که طبق قوانین بشردوستانه بینالمللی جنایت جنگی است – یک استاندارد دوگانه است. «حمزه یوسف»، روزنامهنگار در پستی در ایکس نوشت: «والاستریت ژورنال هرگز پستی را که خواهان اخراج دائمی اسرائیلیها باشد منتشر نمیکند. پس چرا وقتی پای فلسطینیها به میان میآید، چنین امری برایش قابل قبول میشود؟»
یک کاربر دیگر نوشت: «شگفتانگیز است که ۵۰۰ هزار اسرائیلی بهطور غیرقانونی در کرانه باختری(۷۲۰هزار نفر در شرق بیتالمقدس) زندگی میکنند و ایده جابهجایی آنها به اسرائیل در راستای قانون غیرممکن است. اما انتقال اجباری ۲میلیون غزهای به کشورهای دیگر ممکن است؟» «نورا عرکات»، وکیل بینالمللی فلسطینی-آمریکایی در گفتوگو با ایکس استدلال کرد که طرح ترامپ این جرات را به مردم میدهد تا حضور فلسطینیها را به عنوان مشکل مطرح کنند، نه اشغالگری اسرائیل را». او گفت: «انتقال اجباری جمعیت یکی از ویژگیهای اشغالگری نازیها بود و یک جنایت جنگی است و بعدها بهعنوان جنایت علیه بشریت و آپارتاید ممنوع شد. پیشنهاد ترامپ مضحک است. آنها فلسطینیها را بهعنوان مشکل مینگرند نه استعمار و اشغال شهرکنشینان را.»