شفقنا- حجت الاسلام خدابخش عبدلی، دکترای علوم سیاسی (تاریخ اسلام) و استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی اینگونه آورده است: «باقی ماندن در محل سکونت و زندگی حق طبیعی هر فرد و جزو حقوق بنیادین است و در اسناد بین المللی، کوچ اجباری افراد، جرم است. در قرآن کریم، با تعبیر” اخراج از دیار” با این مفهوم مواجه هستیم.
در مقررات و حقوق بین الملل، انتقال اجباری، ذیل دو عنوان مجرمانه” جنایت علیه بشریت” و “جنایت جنگی” قرار گرفته است. از منظر آیات قرآن نیز می توان به چند مورد اشاره کرد:
آیات ۸ و ۹ سوره ممتحنه:
لَّا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَلَمۡ يُخۡرِجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوٓاْ إِلَيۡهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
خدا شما را از نيكى كردن و عدالت نسبت به كسانى كه دركار دين با شما نجنگيدند و شما را از ديارتان بيرون نكردند باز نمى دارد؛ زيرا خدا عدالت پيشگان را دوست دارد.
إِنَّمَا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ قَٰتَلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَأَخۡرَجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ وَظَٰهَرُواْ عَلَىٰٓ إِخۡرَاجِكُمۡ أَن تَوَلَّوۡهُمۡۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمۡ فَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ
خدا فقط شما را از دوستى با كسانى نهى مى كند كه در كار دين با شما جنگيدند، و از ديارتان بيرون راندند، و در بيرون راندنتان به يكديگر كمك كردند و كسانى كه با آنان دوستى كنند، پس دوستى كنندگان همان ستمكارانند؛
خداوند متعال در این آیات، اخراج از سرزمین را کاری حرام و ممنوع دانسته است و نحوه واکنش و وظیفه مسلمین را مشخص کرده است.
در آیه ۸۴ و ۸۵ سوره بقره، بر حرمت اخراج از سرزمین، در ادیان پیش از اسلام تاکید نموده است:
وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ لَا تَسۡفِكُونَ دِمَآءَكُمۡ وَلَا تُخۡرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ ثُمَّ أَقۡرَرۡتُمۡ وَأَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
و [ياد كنيد] هنگامى كه از شما پيمان گرفتيم كه خون همديگر را نريزيد، و يكديگر را از خانه هاى خود آواره نكنيد، سپس [به پيمانتان] اقرار كرديد و بر آن هم گواهى مى دهيد.
ثُمَّ أَنتُمۡ هَـٰٓؤُلَآءِ تَقۡتُلُونَ أَنفُسَكُمۡ وَتُخۡرِجُونَ فَرِيقࣰا مِّنكُم مِّن دِيَٰرِهِمۡ تَظَٰهَرُونَ عَلَيۡهِم بِٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَإِن يَأۡتُوكُمۡ أُسَٰرَىٰ تُفَٰدُوهُمۡ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيۡكُمۡ إِخۡرَاجُهُمۡۚ أَفَتُؤۡمِنُونَ بِبَعۡضِ ٱلۡكِتَٰبِ وَتَكۡفُرُونَ بِبَعۡضࣲۚ فَمَا جَزَآءُ مَن يَفۡعَلُ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ إِلَّا خِزۡيࣱ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰٓ أَشَدِّ ٱلۡعَذَابِۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
باز اين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد، و گروهى از خودتان را از خانه هايشان آواره مى كنيد، و از روى گناه و تجاوز يكديگر را بر ضد آنان [كه آواره كرده ايد] يارى و كمك مى دهيد، و اگر آنان در حال اسارت نزد شما آيند، براى آزاد شدن شان فديه مى دهيد، در صورتى كه آواره كردن شان بر شما حرام بود آيا به بخشى از كتاب [آسمانى] ايمان مى آوريد و به بخشى ديگر كفر مى ورزيد؟ [حرام بودن جنگ و آواره كردن را مردود مى شماريد، و وجوب آزاد كردن هم كيشان را از اسارت قبول مى كنيد!] پس كيفر كسانى از شما كه چنين تبعيضى را [در آيات خدا] روا مى دارند، جز خوارى و رسوايى در زندگى دنيا نيست، و روز قيامت به سوى سخت ترين عذاب بازگردانيده مى شوند، و خدا از آنچه انجام مى دهيد، بى خبر نيست
راه های مقابله با انتقال اجباری
۱_تلاش برای ایجاد و استحکام ساختار قانونی بین المللی در راستای حفظ حق سرزمینی برای صاحبان و ساکنان اصلی آن و نهایت استفاده از ظرفیت قوانین بین المللی
۲_ حمایت از تهدیدشدگان و قربانیان اخراج و کوچ اجباری
همچنانکه از آیات فوق می توان استفاده نمود و نیز آیه ۱۳ و ۱۴ سوره توبه:
أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمࣰا نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ وَهَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍۚ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡۚ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
چرا و براى چه نمى جنگيد؟ آن هم با گروهى كه پيمان هاى خود را شكستند، و عزمشان را بر بيرون كردن پيامبر از وطنش جزم كردند و هم آنان بودند كه نخستين بار با شما جنگيدند، آيا از آنان مى ترسيد؟! در صورتى كه اگر مؤمن هستيد، خدا سزاوارتر است كه از او بترسيد.
قَٰتِلُوهُمۡ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَيۡدِيكُمۡ وَيُخۡزِهِمۡ وَيَنصُرۡكُمۡ عَلَيۡهِمۡ وَيَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمࣲ مُّؤۡمِنِينَ
با آنان بجنگيد تا خدا آنان را به دست شما عذاب كند و رسوايشان نمايد و شما را بر آنان پيروزى دهد و سينه هاى [پر سوز و غم] مردم مؤمن را شفا بخشد
در موضوع مطرح شده توسط رئیس جمهور ایالات متحده، توجه به نکاتی چند لازم است:
۱_همانطور که گفته شد مقررات بین المللی اگرچه کوچ اجباری را جنایت علیه بشریت یا جنایت جنگی قلمداد کرده اند اما در همین مقررات، منافذی وجود دارد که کوچ اجباری را می تواند مشروع یا مجاز جلوه دهد. در مباحث حقوقی و مقررات بین المللی، در برخی مواقع، کوچ اجباری، در شرایط فوق العاده، مجاز شمرده شده است؛
۲_اصولا نمی توان چنین طرحی را از ذات توسعه طلب و ضدبشری و آپارتایدی گردانندگان اصلی رژیم منحوس صهیونی تفکیک نمود و قطعا همانطور که در تجربه کوچاندن یهودیان از کشورهای مختلف و اسکان شان در سرزمین فلسطین، صهیونیست ها، روحیه و رویه اشغال گری و تشکیل دولتی با مردمی کوچانده شده را به منصه ظهور رسانده اند در طرحی که توسط ترامپ، از آن رونمایی می شود نیز آن روی سکه همان شیطنت صهیونیستی را باید ملاحظه نمود؛
۳_اگرچه مردم فلسطین و ساکنان غزه به معنای واقعی و تمام عیار، استقامت خود را اثبات نموده اند و عشق به وطن را با تحمل دردناک ترین رنج ها و مصائب به ثبوت رسانده اند اما کشورهای مسلمان و دولت های اسلامی نباید وضعیت موجود غزه و ویرانی بسیار گسترده در آن را در پا گرفتن نقشه های شیاطین صهیون کم اهمیت بپندارند؛
۴_تجربه نشان داده که چندان نمی توان به حمایت های کشورهای عربی امیدوار بود و اصولا این کشورها بخاطر اتکای شان به حمایت امپریالیسم جهانی و پذیرش استیلای ایالات متحده بر آنها، نخواهند توانست موضع قاطع عملی و بازدارنده در صورت اقدامات رژیم صهیون و حامی اصلی آن یعنی آمریکا، بروز دهند و موضع گیری های سیاسی تشریفاتی، دردی از مردم فلسطین و غزه دوا نکرده و نخواهد کرد؛
۵_تاکید بر راه حل دو کشور، بخاطر ماهیت توسعه طلبانه و آموزه های صهیونی، کاملا غیرکارآمد و دارای تناقض درونی می باشد و اصولا و بر اساس باورها و صدالبته سیاست های منطق بر آن باورها در رژیم غاصب، رسمیت دادن به چنین رژیمی مساوی با از رسمیت انداختن، تمام آن‌چیزی است که غیر آن رژیم شمرده می شود و به طریق اولی در منطق اسرائیلی، هیچ جایی برای ایجاد و تداوم و بقای دولتی بنام فلسطین وجود ندارد یعنی منطق و باورهای آنها، این مقوله را برنمی تابد. از اینرو وقتی، جامعه عرب، با چنین منطق سستی بخواهد در مقابل موضوع کوچ اجباری و اسکان فلسطینیان، موضع گیری نماید مخصوصا زمانی که دلارهای بی حساب و چاپی آمریکایی، به طرف آنها سرازیر شود نمی توان روی این مواضع، حسابی باز کرد؛
۶_ کشور فیلم های هالیوودی می تواند برای نشان دادن تحقق طرحش، کسانی را از ملل مختلف در همان بیابان هایی که از بعضی کشورهای همسایه فلسطین ادعا می کند اسکان دهد و ادعا کند که مردم فلسطین و غزه، انتقال به آن سرزمین ها و اسکان در آنجا را پذیرفته اند و زمینه را برای تار و مار و تخلیه غزه، بیش از پیش فراهم نماید؛
اما آنچه که باید و می تواند در حمایت از مردم غزه و حفظ سرزمین آبا و اجدادی شان صورت پذیرد:
۱_آغاز سریع، متقن و همه جانبه فعالیت های حقوقی و رسانه ای پرتیراژ در عرصه بین الملل و سازمان های جهانی و فراملیتی برای حفظ غلبه گفتمان حفظ حق سکونت در سرزمین و ممنوعیت کوچ اجباری که در تقابل با حرکت های فزاینده حقوقی و رسانه ای حامی طرح کوچ اجباری خواهد بود؛
۲_رصد همه زمانی فعالیت های طراحان طرح کوچ در سرزمین ها و بیابان های مورد ادعا برای رسوا کردن و اطلاع رسانی جهانی و نقش بر آب کردن فعالیت های پنهانی تمهیدی کوچ اجباری
۳_حمایت مادی فزاینده و بیش از پیش از مردم فلسطین و غزه برای کاهش آلام و فشارهای ناشی از ویرانی های گسترده تهاجم یک و نیمسال اخیر رژیم صهیونی به غزه؛
۴_اخرجوهم من حیث اخرجوکم: همچنانکه آنان حتی به راهکار ناقص و غیرعادلانه دو دولت، تن نمی دهند باید فلسطینیان و حامیان شان نیز بر اخراج و نابودی رژیم اسرائیل پای فشارند.اگر قرار باشد کوچ و انتقالی صورت گیرد قطعا ساکنِ غاصب اولویت دارد نسبت به ساکنِ مالک و اگر حامیان اسرائیل از چنان توانی برخوردارند که می توانند میلیونها فلسطینی را از غزه به سرزمین های دیگری در کشورهای همسایه و یا دورتر کوچ و اسکان دهند چرا این سخاوت را در مورد ساکنان اراضی اشغالی به خرج نمی دهند!؟
۵_ باید بدانیم بخاطر همان ذات توسعه طلب و برتری جو که حیات هیچ امت و ملت دیگری را برنمی تابد قطعا اگر طرح انتقال مردم غزه، تحقق یابد طرح های بعدی، در راستای انتقال مردم فلسطین از کرانه باختری و دیگر نقاط فلسطین به سرزمین های اطراف مطرح خواهد شد پس با همان منطقی که دشمن حمله می کند و طرح ریزی می نماید باید به او حمله و تهاجم نمود و طرح های طوفان الاقصی های دو و سه و … و مانند آن را برنامه ریزی و محقق نمود و نقطه حیات اسرائیل را که همانا امنیت شهروندان غاصبش می باشد به نقطه مماتش، با افزایش مهاجرت معکوس به موطن های اصلی خود، تبدیل نمود.
۶_بدانیم و در برنامه ریزی های کلان مان در نظر داشته باشیم که دشمن بصورت یک پازل و نقشه گام به گام و طراحی شده پیش می آید و بزرگترین اشتباه، سهل انگاری و برخورد شعاری با این توطئه خطرناک و حساس دشمنان موجودیت اسلام و مسلمین می باشد. بدانیم که در تنظیم و پیشبرد این نقشه های شوم و خطرناک و ضدانسانی، تنها منافع یک عده صهیونیست مدنظر نمی باشد قطعا استکبار جهانی و در راس آن، ایالات متحده، در متن و بطن این طرح های به ظاهر تامین کننده منافع رژیم صهیونی، پیگیر منافع کلان و بلندمدت خود در منطقه می باشد. طرح هایی که در صورت جامه عمل پوشیدن می تواند برای آمریکا یک بازی دو سر برد را رقم بزند هم حمایت های بی دریغ و سخاوتمندانه کارتل های صهیونی را بیش از پیش، برایشان به ارمغان آورد و هم منطقه را مانند لقمه ای چرب برای ارضای اشتهای سیری ناپذیر آنها قرار دهد چیزی که بعد از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، تا حدی از درک لذت آن محروم مانده اند و ان شاءالله و با تدبیر و کیاست سیاست ورزان و مسوولین امر و تحت تدابیر داهیانه و عالمانه رهبر فرزانه مان و صدالبته پایداری و استقامت مردم عزیز کشورمان، تا ابد از رسیدن به مطامع ناحق و ظالمانه خود محروم خواهند ماند.»