مفهوم تاب آوری خانواده به ظرفیت خانواده، به عنوان یک سیستم کارکردی، برای مقاومت در برابر ناملایمات و پس زدن آنها اشاره دارد (والش، 1996، 2002، 2003، 2016a، 2016b).
یک فرض اساسی در نظریه سیستم‌های خانواده این است که بحران‌های جدی و چالش‌های مداوم زندگی بر کل خانواده تأثیر می‌گذارد و به نوبه خود، فرآیندهای کلیدی خانواده، واسطه سازگاری (یا ناسازگاری) برای اعضای فردی، روابط آنها و واحد خانواده است.
مفهوم تاب‌آوری خانواده، نظریه رشد خانواده و تحقیقات را در مورد استرس خانواده، مقابله و سازگاری توسط مک‌کوبین و همکارانش گسترش داد (هاولی و دیهان، ۱۹۹۶؛ مک‌کوبین و مک‌کوبین، ۲۰۱۳؛ مک‌کوبین و پترسون، ۱۹۸۳؛ پترسون، ۲۰۰۲).
در زمینه بالینی، یک چارچوب مفهومی تاب‌آوری خانواده توسط والش ایجاد شد که بر روی بدنه‌ای از تحقیقات سیستم‌های خانواده در مورد فرآیندهای مبادله‌ای در خانواده‌های با عملکرد خوب استوار است (Walsh, 1996, 2003, 2016a, 2016b).
یک لنز تاب آور به دلیل تمرکز بر ظرفیت‌های خانواده در مواجهه با موقعیت‌های سخت متمایز است. عوامل استرس‌زای بزرگ یا انباشته شدنِ تنش‌ها در طول زمان می‌توانند عملکرد خانواده را با اثرات موج‌دار در سراسر شبکه رابطه‌ای منحرف کنند.
رویکرد و واکنش خانواده برای تاب آوری همه اعضا، از کودکان خردسال تا بزرگسالانِ آسیب پذیر، حیاتی است (Walsh, 2016a, b). به عنوان مثال، در مراقبت از سالمندان، بسیج یک تیم مراقبت از خانواده می تواند فشارها را بر مراقب اولیه کاهش دهد زیرا تلاش های خانواده برای حمایت از رفاه عضو سالمند را تقویت می کند (والش، 2012 a).
فرآیندهای معاملاتیِ کلیدی خانواده را قادر می‌سازد در زمان‌های بسیار پر استرس جمع شوند: اقدامات پیشگیرانه، رفع اختلالات، کاهش خطر اختلال عملکرد، و حمایت از سازگاری مثبت و تدبیر در مواجهه با چالش‌ها.
تاب‌آوری فراتر از مقابله، مدیریت شرایط استرس‌زا، بر دوش کشیدنِ بار یا زنده ماندن از یک مصیبت است.
این موضوع شامل پتانسیل تحول شخصی و رابطه ای و رشد مثبت است که می تواند از ناملایمات ایجاد شود.
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که زوج‌ها و خانواده‌ها، از طریق رنج و مبارزه، اغلب از طریق همکاری و حمایت متقابلِ قوی‌تر، محبت‌آمیزتر و باهوش‌تر ظاهر می‌شوند. (به عنوان مثال، مطالعه McCubbin، Balling، Possin، Frierdich، و Byrne، 2002، در مورد تاب آوری خانواده در مورد سرطان دوران کودکی را ببینید.)
در حالی که برخی از خانواده ها آسیب پذیرتر هستند یا با سختی های بیشتری نسبت به سایرین روبرو هستند، دیدگاه تاب آوری خانواده بر اساس یک اعتقاد است. که همه خانواده ها پتانسیل ایجاد تاب آوری در مواجهه با چالش های خود را دارند.
حتی کسانی که آسیب های شدید یا روابط بسیار مشکلی را تجربه کرده اند، می توانند ترمیم و رشد را در طول زندگی و در طول نسل ها تجربه کنند (Walsh, 2007, 2016b).
دیدگاه های اکوسیستمی و توسعه ای
چارچوب تاب آوری خانواده ابعاد اکوسیستمی و توسعه ای تجربه را ادغام می کند.
عملکرد مؤثر بستگی به نوع، شدت و مزمن بودنِ چالش‌های نامطلوب و منابع، محدودیت‌ها و اهداف خانواده در بافت اجتماعی و مسیر زندگی دارد.
مشابه رویکرد چند بُعدی فالیکوف (۲۰۱۲) با خانواده‌های مهاجر، هر خانواده در یک طاقچه اکولوژیکی پیچیده در نظر گرفته می‌شود که دارای مرزها و زمینه‌های مشترک با خانواده‌های دیگر و همچنین موقعیت‌های متفاوت با تلاقی متغیرهایی مانند جنسیت، وضعیت اقتصادی، قومیت و موقعیت در جامعه مرحله زندگی است.
تجربه هر خانواده از ناملایمات، ویژگی های مشترک و منحصر به فردی خواهد داشت. ارزیابی کل نگر شامل زمینه های متنوع است و هدف آن درک محدودیت ها و امکانات در موقعیت هر خانواده است.
نمای اکوسیستمی
از جهت گیری سیستم های زیست روانی-اجتماعی، ریسک و تاب آوری، مشروط به تأثیرات متعدد و بازگشتی است.
عملکرد و ناکارآمدی انسان شامل تعامل فردی، خانواده، جامعه و متغیرهای سیستم بزرگتر است. تأثیر متقابل آنها بر آسیب پذیری و تاب آوری در مواجهه با تجربیات استرس زای زندگی و شرایط مزمن تأثیر می گذارد.
تأثیرات ژنتیکی و عصبی زیستی ممکن است توسط فرآیندهای خانوادگی (اسپاتز، ۲۰۱۲) و منابع و محدودیت‌های اجتماعی-فرهنگیِ گسترده‌تر تقویت یا مقابله شود.
پریشانی خانوادگی ممکن است ناشی از تلاش های ناموفق برای مقابله با یک بحران طاقت فرسا، مانند از دست دادن ضربه روحی یک عزیز، یا استرس های تجمعی، یا تأثیر گسترده تر یک فاجعه بزرگ باشد (والش، ۲۰۰۷).
از منظر اکوسیستم، خانواده، گروه همسالان، منابع جامعه، مدرسه، محیط کار و سایر سیستم های اجتماعی را می توان به عنوان زمینه های تودرتو برای تاب آوری در نظر گرفت.
منابع فرهنگی و معنوی همچنین از تاب آوری خانواده حمایت می کند (مک کابین و مک کوبین، ۲۰۱۳؛ والش، ۲۰۰۹)، به ویژه برای کسانی که با تبعیض و موانع اجتماعی-اقتصادی مواجه هستند (بوید فرانکلین و کارگر، ۲۰۱۲؛ کیرمایر، داندنو، مارشال، فیلیپس، ویلیامسون، ۲۰۱، و ۲۰۱۱).
تأثیرات اجتماعی قدرتمند صرفاً نیروهای خارجی یا عواملی نیستند که بر خانواده ها تأثیر بگذارند. با درک پویا، با ریسک ها مقابله می شود و منابع از طریق عاملیتِ فعال در فرآیندهای مبادله ای خانواده بسیج می شوند، زیرا اعضا در محیط اجتماعی خود در حال هدایت و مذاکره در رابطه با خود هستند (Ungar، 2010).
نمای توسعه ای
دیدگاه توسعه‌ای در درک و تقویت تاب‌آوری ضروری است. تأثیر ناملایمات در طول زمان، با شرایط آشکار و در ارتباط با گذر چرخه زندگی فردی و خانوادگی متفاوت است.