سکته چشمی یکی از بیماری‌های جدی است که می‌تواند بر روی بینایی شما تاثیر زیادی بگذارد. آشنایی نداشتن با علائم این بیماری و اقدام نکردن برای درمان آن می‌تواند موجب نابینایی نیز شود.
سکته چشم چیست؟
سکته چشمی، که با نام «انسداد شریان شبکیه» یا «انسداد ورید شبکیه» نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن جریان خون به شبکیه چشم متوقف یا کاهش می‌یابد. شبکیه بخشی از چشم شما است که با مغز شما ارتباط برقرار می‌کند تا نور را به تصویر تبدیل کند. این وضعیت می‌تواند باعث از دست دادن ناگهانی و شدید دید شود و نیاز به درمان فوری دارد.
انواع سکته چشم
انسداد شریان شبکیه یا سکته چشم بر اساس محلی که انسداد رخ داده است ممکن است نام‌های مختلفی داشته باشد. انواع انسداد شریان شبکیه عبارتند از:
انسداد شریان مرکزی شبکیه (CRAO): این نام برای انسدادی است که در شریان اصلی چشم رخ می‌دهد. شریان اصلی چشم شبیه به یک تنه درخت است. اثرات این نوع انسداد در کل چشم قابل مشاهده است.
انسداد شریان شبکیه شاخه‌ای (BRAO): زمانی که جریان خون در شریان‌های کوچکتر چشم مسدود شود به آن انسداد شریان شبکیه شاخه‌ای یا BRAO می‌گویند. اثرات این انسداد را در بخش کوچکتری از چشم می‌توان مشاهده کرد.
علائم سکته چشمی
علائم سکته چشم معمولا شامل درد نمی‌شود. اولین و اصلی‌ترین علامت این مشکل معمولا از دست دادن ناگهانی بینایی یا تغییر در بینایی در یک چشم است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فلاش زدن چشم
تاری دید
دیدن نقطه‌های تاریکی
علل سکته در چشم
سکته چشمی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از علل این مشکل عبارتند از:
آمبولی
ترومبوز
آمبولی
سکته چشم در اثر قطع جریان خون در شبکیه چشم ایجاد می‌شود. این انسداد می‌تواند ناشی از چیزی جامد مانند پلاک یا عفونت باشد که از قسمت دیگری از بدن شما مانند داخل قلب یا شریان دیگر جدا می‌شود. به این نوع انسداد، آمبولی می‌گویند.
ترومبوز : مسدود شدن جریان خون به شبکیه چشم ممکن است به دلیل غلیظ شدن و یا لخته شدن خون باشد. این نوع انسداد ترومبوز نامیده می‌شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر سکته چشمی قرار دارند؟
عوامل بسیاری در مواجه شدن با سکته چشمی تاثیر دارد اما برخی افراد ممکن است بیشتر در خطر سکته چشمی باشند. برخی از افرادی که در معرض خطر سکته چشمی قرار دارند عبارتند از:
افرادی که فشار خون بالا دارند
افرادی که کلسترول بالا دارند
بیماران عروق کرونر
افراد بالای ۶۰ سال
آقایان
سکته چشمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
همانطور که گفته شد یکی از علائم مهم این مشکل از دست دادن ناگهانی کامل یا جزئی بینایی در یک چشم است. به طور کلی در صورتی که با این علامت مواجه شدید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی و بررسی چشم شما می‌تواند تشخیص دهد که مشکل شما سکته چشمی است یا خیر. پزشک شما ممکن است:
سابقه پزشکی شما را بررسی کند و راجع به علائم شما بپرسد
معاینه کامل چشم را انجام دهد
انجام آزمایشات آنژیوگرافی فلورسین
انجام تست‌های عکاسی فوندوس رنگی
انجام توموگرافی انسجام نوری
در صورتی که پزشک شما فکر کند دچار اختلالی به نام آرتریت گیجگاهی نیز هستید ممکن است آزمایش‌هایی انجام دهد از جمله:
سونوگرافی
اکوکاردیوگرام
آزمایش خون
آیا سکته چشمی قابل درمان است؟
درمان سکته چشمی باید فوری انجام شود تا آسیب‌های ناشی از قطع جریان خون به شبکیه به حداقل برسد. انتخاب بهترین روش درمان این مشکل بستگی به میزان و شدت آسیب دارد. درمان‌های سکته چشمی عبارتند از:
استفاده از داروهایی برای کاهش فشار در چشم یا حل کردن لخته خون
لیزر درمانی
ماساژ چشمی برای کاهش فشار داخل چشم و کمک به باز شدن شریان‌ها
اکسیژن درمانی هایپرباریک برای افزایش رساندن اکسیژن به شبکیه
پاراسنتز، که شامل استفاده از سوزن برای برداشتن مایع از چشم برای کاهش فشار است
پیشگیری از سکته چشمی
در صورتی که هنوز با مشکل سکته چشمی مواجه نشدید بهتر است با انجام برخی راهکارها از بروز آن پیشگیری کنید. شما با انجام کارهای زیر می‌توانید خطر سکته چشمی را کاهش دهید:
داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش کافی
اگر دیابت دارید، سطح قند خون خود را ثابت نگه دارید
کنترل فشار خون، کلسترول خون و سطح فشار چشم
ترک سیگار
آیا سکته چشمی خطرناک است؟
در صورتی که بعد از مشاهده علائم سکته چشمی به سرعت به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید به احتمال زیاد با عوارضی مواجه نمی‌شوید، اما افراد کمی ممکن است با عوارض‌هایی مواجه شوند؛ همچنین در صورتی که شما بعد از مشاهده علائم اولیه به سرعت به پزشک مراجعه نکنید این عوارض برای شما رخ خواهد داد. برخی از عوارض‌ها و خطرهای سکته چشمی شامل موارد زیر می‌شود:
التهاب ماکولا: ماکولا قسمت میانی شبکیه است که به وضوح بینایی کمک می‌کند. التهاب ماکولا ممکن است دید شما را تار کند یا منجر به از دست دادن بینایی شود.
نئوواسکولاریزاسیون: این اتفاق معمولا به عنوان یک پاسخ جبرانی بدن به کمبود اکسیژن در بافت‌ها یا آسیب‌های مختلف رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به مشکلات جدی در بینایی شود.
گلوکوم نئوواسکولار: این مشکل افزایش درد ناشی از فشار در چشم به دلیل تشکیل عروق خونی جدید است.
نابینایی: یکی از عوارض‌هایی که ممکن است در اثر سکته چشمی رخ دهد از دست دادن کامل و دائمی بینایی است.