معمولاً دو راه برای نوشتن کتابی که همه بخوانند وجود دارد: راه اول این است که یک ایده کاملاً جدید و خلاقانه خلق کنید. دنیایی تازه بسازید یا ایده‌ای ارائه دهید که زندگی خواننده را تغییر دهد.
به گزارش راهنماتو، راه دوم، بازنویسی یا به‌روزرسانی چیزهای قدیمی است. مثلاً داستان‌های شکسپیر را در یک دبیرستان آمریکایی روایت کنید یا افسانه‌های کهن را با دیدگاهی امروزی بازگو کنید. یکی از نمونه‌های موفق این نوع بازنویسی، در دنیای کتابهای خودیاری دیده می‌شود. البته بعضی از این کتاب‌ها خلاقانه و جدید هستند، اما بیشترشان همان ایده‌های فلسفی قدیمی هستند که با ظاهری نو عرضه شده‌اند. مثلاً ارسطو را در قالب یک پادکست ببینید یا لائوتسه را در نقش سخنران یک برنامه تد تصور کنید!
آیا این روش ایرادی دارد؟
نه، چراکه ایده‌های بزرگ گاهی در کلمات پیچیده و سخت ارائه می‌شوند و فهم آن‌ها زمان و تلاش زیادی می‌طلبد. بیشتر ایده‌های فلسفی در فضایی پیچیده و پر از مفاهیم جدید و دیدگاه‌های متفاوت ارائه شده‌اند. مثلاً وقتی نیچه را به دانش‌آموزان ۱۶ ساله آموزش می‌دهید، ممکن است ابتدا از او خوش‌شان بیاید. اما اگر به آن‌ها بگویید که کتاب «تبارشناسی اخلاق» را بخوانند، علاقه‌شان احتمالاً کم می‌شود.
فلسفه یکی از مهم‌ترین رشته‌های دنیاست؛ می‌تواند زندگی‌ها را تغییر دهد، اما معمولاً سخت و دشوار است. به همین دلیل، نویسندگانی که این ایده‌ها را به زبان ساده و قابل‌فهم توضیح می‌دهند، به موفقیت‌های مالی بزرگی می‌رسند.
مشکل چیست؟
مشکل اینجاست که هر بار چیزی را ساده می‌کنید، از عمق و جزئیات آن کم می‌شود. اگر بیش از حد ساده شود، ارزش خود را از دست می‌دهد. برای همین، می‌خواهیم سه کتاب را معرفی کنم که خواندن آن‌ها بسیار ارزشمندتر از ده‌ها کتاب خودیاری است.
1. اخلاق نیکوماخوسی، نوشته ارسطو
یکی از ویژگی‌های یک نابغه این است که نبوغش در ظاهر دیده نمی‌شود. ارسطو در این کتاب به‌قدری روشن و واضح صحبت می‌کند که وقتی آن را می‌خوانید، احساس می‌کنید همیشه این حرف‌ها را می‌دانسته‌اید. این کتاب درباره چیست؟
واژه «اخلاق» در عنوان کتاب، به معنای مدرن «درست و غلط» نیست. در یونان باستان، اخلاق به معنای سبک زندگی و شخصیت فرد بود. بنابراین، این کتاب راهنمایی است برای اینکه چگونه انسان بهتری باشیم، چگونه خوب زندگی کنیم، و در نهایت چگونه به شادی عمیق برسیم.
ارسطو معتقد است هدف نهایی زندگی «یودایمونیا» یا شادی عمیق و وجودی است. کل کتاب درباره این است که چگونه به این شادی برسیم. ایده‌های او آن‌قدر دقیق و عمیق هستند که مسیر زندگی را برایتان روشن می‌کنند.
2. مقالات، نوشته میشل دو مونتنی
میشل دو مونتنی، فیلسوف فرانسوی قرن شانزدهم، بنیان‌گذار نوعی نوشتار به نام «مقاله» است. مقاله در واقع کاوشی فلسفی و تأملی درباره یک موضوع است که اغلب با جزئیات زندگی شخصی نویسنده همراه می‌شود.
چرا مقالات مونتنی شبیه کتابهای خودیاری هستند؟
اول اینکه او در این مقالات راه‌حل‌هایی برای مشکلات رایج زندگی ارائه می‌دهد. موضوعاتی مثل تنبلی، تنهایی، نحوه عذرخواهی و حتی خواب خوب شبانه. دوم اینکه نوشته‌های مونتنی بسیار انسان‌وار و نزدیک به زندگی ماست. او درباره خودش و مشکلاتش حرف می‌زند و خواننده می‌تواند با او احساس نزدیکی کند.
3.دائو د جینگ، نوشته لائوتسه
کتاب «دائو د جینگ» بسیار متفاوت با دیگر آثار فلسفی است. این کتاب مجموعه‌ای از جملات کوتاه و گاه مبهم است که به‌جای ارائه پاسخ، ما را به تفکر و تأمل درباره پرسش‌های زندگی دعوت می‌کند.
این کتاب دو پیام مهم دارد:
اول اینکه باید بپذیریم بعضی چیزها فراتر از درک ما هستند.
دوم اینکه باید به جریان زندگی گوش بسپاریم و آن را بپذیریم، حتی اگر این جریان گاهی پر از تلاطم و سختی باشد.
خواندن این کتاب‌ها، سفری است به درون خودمان؛ برای یافتن معنا، شادی و زندگی بهتر.
