سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: دلار نیمایی رفت و دلار تجاری آمد اما احسان سلطانی، اقتصاددان و پژوهشگر با اشاره به سابقه موضوع، می‌گوید نام جدید، اسم رمز گران‌سازی رسمی ارز است.
دلار نیمایی از روز شنبه 24 آذر 1403، جای خود را به دلار تجاری داد. آن سامانه رفت و سامانه جدیدی آمد تا به گفته مسئولان بانک مرکزی بر اساس توافق عرضه‌کننده و متقاضی، قیمت ارز را کشف کند!
احسان سلطانی، اقتصاددان و پژوهشگر، در ارزیابی سیاست جدید بانک مرکزی گفت: جایگزینی دلار تجاری با دلار نیمایی اسم رمز گران‌سازی رسمی نرخ ارز است.
او به اجرای این سیاست توسط بانک مرکزی در سال 1397 اشاره کرد و گفت: آقای همتی آن زمان گفت برای کاهش نرخ، لازم است سامانه جدیدی راه‌اندازی شود و سامانه نیما را راه‌اندازی کرد اما دلار از حدود 7 هزار تومان رفت به کانال 12 هزار تومان!
سلطانی درباره این گزاره که به دلیل اختلاف نرخ ارز بین سامانه نیما و بازار آزاد، صادرکنندگان حاضر نیستند ارز خود را در سامانه عرضه کنند، گفت: مگر می‌شود یک دولت نتواند اقتدار خود را اعمال کند و مگر می‌شود که یک‌عده از قانون تمکین نکنند؟ چگونه می‌توانند با دختربچه‌ها برخورد کنند اما قانون‌شکن‌ها را نمی‌توانند به اجرای قانون وادار کنند؟
او ادامه داد: این‌ها حرف‌های بی‌پایه است. دولت می‌تواند به هزار راه و روش آنان را مجبور کند ارز خود را بازگردانند. می‌تواند حساب‌های‌شان را مسدود کند، آب و برق‌شان را قطع کند و… اما نمی‌کند چون قرار نیست قیمت ارز کنترل شود. دنبال بهانه‌ای هستند برای گران‌کردن ارز.
این پژوهشگر اقتصادی، شیوه تازه گران‌کردن ارز را شگرد وزیر اقتصاد خواند و گفت: من خودم چند بار از زبان آقای همتی شنیدم که نرخ دلار در بازار آزاد ربطی به دولت ندارد. بارها گفته است ما آن بازار را به رسمیت نمی‌شناسیم و اصلا بازار آزاد نداریم. حالا می‌گوید نرخ ارز در سامانه نیما با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد و این نرخ‌ها باید به هم نزدیک شود!
سلطانی بار دیگر دلار تجاری را اسم رمز گران‌سازی رسمی نرخ ارز خواند و افزود: توافق یعنی هر قیمتی که می‌توانی و ممکن است بفروش. هر کس هر چه زورش رسید قیمت بگذارد.
او مبادی تحصیل ارز را برشمرد و افزود: آقایان یک روش جدید برای تحصیل مال پیدا کرده‌اند. کالایی را با دلار 50 تومانی آماده صادرات می‌کنند و حالا می‌توانند ارز حاصل از صادرات‌شان را 60 تومان بفروشند. وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هم این روش‌ها را تسهیل می‌کنند.
آقای سلطانی اشاره کوتاهی به وضعیت معیشت مردم کرد و گفت: آقایان متوجه نیستند که مردم نمی‌توانند فشار بیشتری تحمل کنند.
سلطانی وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی را به تفکرات کارگزارانی متهم کرد و ادامه داد: این بلا را تفکر کارگزاران بر سر اقتصاد ایران آورد که همه‌چیز را دلاری کرد. الان شما میوه ایرانی را به قیمت دلاری می‌خرید، چه سیب باشد و چه انار. گوشت را به قیمت دلاری می‌خرید و… فقط به دستمزد که می‌رسد کسی نگران سرکوب قیمت‌ها نیست و نمی‌گوید قیمت مزد کارگر باید به قیمت جهانی نزدیک شود.
این پژوهشگر اقتصادی به افزایش تورم در ترکیه و آرژانتین اشاره و اضافه کرد: الان در ترکیه هر 6 ماه یک بار دستمزدها ترمیم می‌شود. درآمد مردم ترکیه در این 10 سالی که من درآوردم، نسبت به دلار کمتر نشده که بیشتر هم شده است. جالب است بدانی در آرژانتین الان دستمزدها و حقوق بازنشسته‌ها ماهانه تعیین می‌شود. من حساب کردم با این‌که تورم خیلی بالا رفته اما نسبت به دلار توان خرید مردم افت نکرده است.
او گفت: الان آقای همتی دارد همان سناریوی سال 97 را اجرا می‌کند اما یک خط گزارش منتشر نکرده تا بدانیم آن سال که این سیاست را اجرا کردند، چه دستاوردی داشته است؟ قیمت دلار کمتر شد یا صادرات بیشتر شد؟
این اقتصاددان به مقایسه درآمدهای ارزی کشور در دهه 1380 و 1390 پرداخت و گفت: با همه تحریم‌ها و فشارها و تنش‌ها، درآمدهای ارزی کشور در دهه 1390 کمتر از دهه قبل نبوده است. آمارهای مراجع مختلفی مانند بانک جهانی، بانک مرکزی، سازمان تجارت جهانی و گمرک ثابت می‌کند ما در دهه 1390 کمتر از دهه 1380 درآمد نداشتیم اما در دهه 90 همه زیرساخت‌های این کشور فرسوده و رفاه مردم کمتر شد. خب، این دلارها کجا رفته است؟ بله، بخشی از آن در منطقه هزینه شده اما بخش عمده آن به جیب اولیگارش‌ها رفته و در واقع غارت شده است.
سلطانی ادامه داد: من وقتی روندها را نگاه می‌کنم به این نتیجه می‌رسم که عده‌ای با مردم و با اقتصاد ایران مانند یک کشور اشغال‌شده رفتار می‌کنند که باید غارتش کنند! در دهه 80 دلار ثابت ماند و مردم نفسی کشیدند اما بعد از مردم انتقام آن ده سال را گرفتند.
احسان سلطانی هشدار داد که فشارهای اقتصادی زمینه افزایش شکاف‌ها و تنش‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد.
او در پاسخ به پرسش خبرنگار انصاف نیوز درباره ناترازی‌ها در اقتصاد ایران، به انتقاد از ادبیات مسئولان پرداخت و ادامه داد: نوع سیاست‌های اقتصادی و شیوه اداره کشور آدم را به این نتیجه می‌رساند که اقتصاد تراز از نظر عده‌ای یعنی بدبختی و بی‌چارگی بیشتر مردم. مردم باید کمتر مصرف کنند تا ناترازی از بین برود اما یک‌عده هر طور که خواستند می‌توانند با نرخ ارز بازی کنند و از مابه‌التفاوت نرخ‌ها ثروتمند شوند!
سلطانی در پایان گفت: اصلی‌ترین وظیفه یک حاکمیت ایجاد شرایط سهل‌تر برای زندگی مردم است و اگر پزشکیان همان مسیر 19 بیست سال گذشته را ادامه دهد، قطعا به هیچ‌کدام از اهدافش دست نمی‌یابد. بنابراین من از ایشان دعوت می‌کنم به کارکرد سیاست‌ها توجه کند و فریب اسم‌های زیبا یا اهداف خیالی را نخورد که مدیران اقتصادی دولت برای سیاست‌های تکراری‌شان انتخاب می‌کنند.
علامت گرانی بانک مرکزی به بازار
بررسی خبرنگار انصاف نیوز نشان می‌دهد هم‌زمان با آغاز به کار دلار تجاری به‌جای دلار نیمایی، قیمت دلار به قله 75 هزار تومان رسید.
یکی از فروشندگان خیابانی دلار می‌گوید: «حذف نیما یعنی گران شدن بی‌ترمز دلار» و ادامه می‌دهد: «صبح سه‌شنبه پیش دلار با 72 هزار تومان و خرده‌ای باز شد و چهارشنبه شب با 73 هزار تومان خرده‌ای بسته شد. صبح شنبه اما با 74 هزار تومان باز شد و به 75 هزار تومان رسید و معامله هم شد.»
انتهای پیام