جزوه فلسفه تعلیم و تربیت
اندیشههاي واقعگرایانه، تاریخی طولانی دارد. معمولا ارسطو را پدر فلسفهي واقعگرایی میدانند. از زمان وي تاکنون فیلسوفان واقعگرا هر کدام تفکرات متفاوت داشتهاند و هرچه به زمان حال نزدیکتر میشویم، بر گسترهي تفکرات رئالیستی افزوده میشود. عمدهترین دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت براي تمایز رئالیست از ایدهآلیست، پذیرش جهان مادي و طبیعی به عنوان یک واقعیت غیرقابلکتمان است و اینکه دانشها و ارزشها، مستقل از ذهن انسان وجود دارند. با این حال، برخی از متفکران رئالیست علاوه بر عالم مادي به عالم غیرمادي نیز باور دارند. از اینرو برخی از اندیشمندان، رئالیستها را به واقعگرایان علمی یا طبیعی و عقلانی یا قدیمی تقسیم کردهاند.
واقعگرایان طبیعی یا علمی، جهان را مستقل از ذهن و زیر سیطرهي قوانین طبیعی میدانند و میگویند وظیفهي علم این است که به شناخت هستی طبیعی بپردازد. در تربیت نیز بیشتر به پرورش حواس و تشویق شاگردان به مشاهده و تجربه تمایل دارند. آنها جریان تربیت را شکل دادن به رفتار انسان دانسته و با تلقی کردن انسان به عنوان موجودي زیستی – اجتماعی، او را براي سازگاري با محیط دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت و اجتماعی آماده میکنند.
اما واقعگرایان عقلانی یا قدیمی(کلاسیک یا سنتی)، معتقد به دو بعد جسم و روح در کل وجود انسان هستند. آنها انسان را با وجود جسمانی – روحانی بودنش به صورت یک کل، مورد توجه قرار داده و معتقدند که از آنجا که کل هستی
بهطور طبیعی داراي چنین جنبههایی است، بنابراین برخورد ما با کل وجود انسان بدون توجه به دو جنبهي وجود او، باید یکسان باشد. واقعگرایی عقلانی، غرض اصلی از تربیت را، سعادت انسان میپندارد و تحقق آن را در پرورش انسانی متعادل که داراي قواي جسمانی و روحانی هماهنگ باشد، امکانپذیر میداند.
واقعگرایی علمی
انسان در واقعگرایی علمی: در این دیدگاه که دنبالهي تحولات علمی پس از رنسانس اروپا است، انسان به عنوان موجودي زیستی – اجتماعی در نظر گرفته شده است. براساس این نگرش، تجربههاي اکتسابی نقش مهمی در
ساختن انسان ایفا میکنند. در این مکتب، بر این اعتقاد که انسان و ویژگیهاي وي، حاصل برخورد ارگانیسم با محیط است، تأکید میشود.
با پیدایش این نظریه نفس، عقل، روح و استعدادهاي ذاتی جاي خود را به روان و کنشهاي روانی داد. به این معنی که، رفتار انسان را حاصل کنش و واکنشهاي درونی و ذاتی دانستند که از بدو تولد تا بزرگسالی در برخورد با محیط صورت میگیرد. اندیشههاي فرانسیس بیکن، جان لاك و دیگر متفکران پس از رنسانس پایههاي این تفکر را به وجود آورده و نظریهي داروین، آن را به اوج رساند.
هستیشناسی: جهان در این دیدگاه(رئالیسم علمی)، فقط به جهان مادي و قابل تجربه محدود میشود که علم، هر روز بخشی از آن را کشف میکند و این اکتشاف پیوسته و مستمر صورت میگیرد. از نظر رئالیسم علمی، غایتی براي جهان وجود ندارد و هستی لایتناهی است.
دانلود رایگان جزوه فلسفه تعلیم و تربیت
ارزششناسی: ارزشها، همه نسبی و پیوسته در حال تغییر و تحولاند. در حقیقت فقط این موضوع مطلق است که، همه چیز نسبی است. حقایق که انعکاس واقعیت در ذهن انسان است، تا زمانی ارزش مطلق دارد که دستخوش تغییر و تحول نشده باشد. به محض اینکه شرایط تغییر به وجود آمد، حقایق و واقعیات نیز دگرگون میشود و والاترین ارزشها، ارزشهاي انسانی است. "انسان" موضوع و مرکز تمام فعالیتهاي آدمی است. هنر، اخلاق و یافتههاي دیگر
علوم انسانی باید در خدمت بشر قرار گیرند.
شناختشناسی: تنها وسیلهي شناخت و دقیقترین آن، شناخت علمی است که به صورت روش خاص علمی انجام میپذیرد. این شناخت نیز نتیجهي تجربهي انسان است که در طول تاریخ و با گذشت سالها، بدان دست یافته است
به نظر برخی از رئالیستها، ذهن انسان هنگام تولد، همانند لوح سفید دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت و به تدریج در طول زندگی از راه حواس مختلف نقوشی بر آن بسته میشود که ما از آنها به "محفوظات" یا "معلومات" تعبیر میکنیم و این نقش بستن را به اصطلاح "یادگیري" مینامیم. واقعیت، جنبهي مادي داشته و درك آن جز از راه حواس و تجربه امکانپذیر نیست.
واقعگرایی عقلانی
انسان در واقعگرایی عقلانی: این دیدگاه به پیروي از ارسطو معتقد است که انسان موجودي جسمانی – روحانی است.
به عبارت دیگر، انسان داراي ویژگیهاي بسیاري است که خاص خود اوست. بارزترین آنها عقل است و عقل از نیروهاي عمده ي روح است و آنچه انسان را انسان میسازد، روح یا نفس اوست که بر فراز تمام ویژگیهاي طبیعی و جسمی او قرار دارد. روح، برترین مرتبهي هستی انسان است و قوهي عقل و اندیشه انسان از روح است که میتواند با نفوذ در پدیدههاي مادي، ماهیت غیرمادي و معقول را شناخته و هدفهایی برتر از اهداف مادي را خواستار باشد.
هستیشناسی: واقعگرایان عقلانی، در این نکته توافق دارند که جهان مادي و واقعی مستقل از ذهن ما وجود دارد، اما واقعیت را منحصر به جهان مادي نمیدانند. از نظر آنان، جهان داراي صفاتی است که با یکدیگر روابط متقابل دارند. اشیاء مانند کوه، انسان، سنگ و ... در جهان ثابت هستند و تغییر نمیکنند؛ مثلا اگر همهي انسانها از بین بروند، انسان بودن باقی میماند.
شناخت شناسی: در این دیدگاه، شناخت به وسیلهي تجربه و عقل صورت میپذیرد. یعنی عقل میتواند جهان را همانگونه که هست، درك کند؛ چون عقل به شناخت کلیات میپردازد و در این راه از حواس نیز کمک میگیرد، اما تجزیه و تحلیل دادههاي حسی و تجربی بر عهدهي تعقل است.
ارزششناسی: در رئالیسم عقلانی، ریشهي ارزشها در ساخت وجودي و روابط انسانها وجود دارد. ممکن است جزئیات ارزشها تغییر کند اما شالوده و اساس ارزشها ثابت هستند. ولی در دیدگاه رئالیسم طبیعی یا علمی، هر چیز
جزوه فلسفه تعلیم و تربیت pdf
سازگار با طبیعت، ارزش است و ارزشها واقعیات اجتماعی را منعکس میکنند و با تغییر واقعیات اجتماعی، ارزشها نیز تغییر میکنند.
آموزش و پرورش واقعگرایانه
هدف از تعلیم و تربیت واقعگرایانه، عبارت است از مجهز کردن شاگردان به مهارتهایی که براي زندگی و سازگاري آنها با محیط لازم است. در این دیدگاه بر جوانب علمی تعلیم و تربیت، تأکید بیشتري میشود و هدف از تربیت، پیوند دادن میان مدرسه و جامعه است. برآورده ساختن نیازهاي اجتماعی، اقتصادي، سیاسی، علمی، فنی و اخلاقی جامعه و فرد از جمله هدفهاي عمده در این دیدگاه است.
در این نظریه، معلم راهنماي شاگرد تلقی میشود و او نیز مانند شاگرد پیوسته باید بر دانش و بینش خود بیفزاید. معلم باید با بهره جویی از یافتههاي روانشناسی تربیتی و کودكشناسی در کودکان انگیزه ایجاد نماید. اما محور همه مسایل آموزشی دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت نیست، بلکه وي نیز به عنوان عنصري از عناصر آموزش و پرورش، شرایط یاد دادن و یاد گرفتن را تسهیل میکند و در این راستا، از یافتههاي علمی جدید در عرصههاي گوناگون بهره میجوید و علاوه بر شخصیت اخلاقی معلم، مهارتها و دانشهاي وي نیز داراي اهمیت فراوان است.
میتوان گفت، هدف تربیت در واقعگرایی علمی، سازگاري با محیط طبیعی و اجتماعی از طریق کسب اطلاعات و آشنایی با میراث فرهنگی نسلهاي گذشته است و در واقعگرایی عقلانی، پرورش انسان کاملا متعادل از نظر روحی و جسمی است
آموزش و پرورش واقعگرایانه، کودكمحور است.
به تفکر و تعقل علمی، بیش از تجربه اهمیت میدهد.
گنجاندن علوم طبیعی به جاي مواد ادبی در برنامهي تحصیلی را مهم میداند.
جان لاك، هربارت، اسپنسر، راسل و ... از پیروان این مکتب هستند و هدف تعلیم و تربیت از دیدگاه "برودي"، دارا
شدن یک زندگی خوب شامل سلامت بدن، سلامت عاطفی، احساس قدرت و احترام و بیم و امید نسبت به آینده میباشد.
زندگی خوب به عنوان هدف تعلیم و تربیت
برودي، زندگی خوب را هدف اساسی تعلیم و تربیت تلقی میکند، ولی معتقد است که نظر مربیان دربارهي آنچه زندگی را خوب میسازد، یکسان نیست. زندگی خوب با فرد و جامعهي خوب ارتباط نزیک دارد. پس این مفهوم باید فعالیتهاي تربیتی را راهنمایی کند.
جنبههاي شخصی زندگی خوب
برخورداري از سلامت بدن
برخورداري از امنیت عاطفی: منظور این است که فرد به وسیلهي همسر، برادر، خواهر، فرزند، والدین، دوست و
... مورد محبت قرار گرفته و نیاز او به محبت تأمین گردد.
احساس قدرت و احترام: فرد میل دارد مستقلا کاري را انجام دهد یا قدرت انجام کاري را داشته باشد تا از این لحاظ وضع او در جمع تثبیت شود.
بیم و امید نسبت به آینده: این جنبه دو حالت متضاد را در خود جمع میکند. از یک طرف، فرد به آینده امیدوار است و از طرف دیگر، نگران وضع خود در آینده میباشد.
گاهی آنچه از نظر فرد، خوب یا بد تلقی میشود با آنچه دیگران دربارهي او میگویند، تفاوت دارد. یکی ممکن است سالم باشد ولی در عین حال، سلامتی را به عنوان رکن اساسی زندگی خوب تلقی نکند. در اینجا نحوهي احساس و نظر دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت نسبت به امور مختلف در قضاوت او تأثیر دارد. بیماري یا سلامتی و تأثیر آنها در زندگی به احساس و نظر فرد نسبت به زندگی وابسته است. علاوه بر این، استعداد و توان فرد و چگونگی پرورش آنها نیز در برخورد او به زندگی تأثیر دارد. توجه به احساس یا نظر فرد و تحقق استعدادهاي او در تلفیق جنبههاي شخصی زندگی خوب با جنبههاي اجتماعی یا آنچه دیگران توقع دارند، تأثیر فراوان دارد
محتوا و برنامهي درسی
در این تئوري، محتواي برنامهها باید برآورندهي نیازهاي گوناگون فردي و اجتماعی باشد. از اینرو، موضوعهاي علمی و فنی از اهمیت فراوانی برخوردار است. یافتن بینش علمی و شناخت پدیدههاي هستی از نظر علمی و در نتیجه، بهکارگیري روشهاي علمی، بهویژه پژوهش و فعالیتهاي فردي شاگردان، داراي اهمیت بسیاري است.
بهطور کلی، سر رشتهي عمدهي علمی، مهارتی و بینشی، محتواي آموزش و پرورش رئالیستی را تشکیل میدهد. در اینجا نیز، پژوهشهاي علمی و یافتههاي حاصل از آن، محتواي برنامهها را پیوسته متحول مینماید. از اینرو، در برنامههاي واقعگرایانهي امروز، برنامهریزي آموزشی و درسی که شاخههایی از رشتهي علوم تربیتی است، داراي اهمیت ویژه شده است. از دیدگاه آموزش و پرورش واقعگرایانه، فعالیتهاي جسمی و ذهنی باید به صورت هماهنگ صورت پذیرد. پس ورزش، کارهاي هنري، پژوهشهاي فردي، مهارتآموزي، آگاهی از دانشهاي بشري، علوم پایه و ریاضیات، عمده مطالب درسی را تشکیل میدهند
روشهاي آموزش
از نظر رئالیستها، روشها باید مبتنی بر یافتههاي علمی و پژوهشی باشند. اساس روشها و فنون تربیت را باید روانشناسی، جامعهشناسی و علوم تربیتی تشکیل دهد. روشهاي آموزشی اکتسابی و آموختنی است. بنابراین، معلمان باید ضمن کسب آموزشهاي مستمر، در زمینهي اصول و فنون و روشهاي تدریس، امر یاددهی و یادگیري را به
منطقیترین صورت انجام دهند. علایق کودك و تواناییهاي وي و ویژگیهاي مراحل رشد او و توجه به تفاوتهاي فردي باید محور تشکیل روشها باشد.
در این مکتب ارزشیابی، نه به عنوان آخرین مرحله از مراحل آموزش، بلکه پیوسته و به منظور آگاهی از چگونگی آموزش صورت میگیرد. ارزشیابی نیز باید براساس یافتههاي علمی انجام پذیرد.
رئالیستها، معتقدند که تعلیم و تربیت با جنبههاي واقعی یادگیري که همان آموزش و یادگیري است، باید به همان اندازه که مفید است، لذتبخش نیز باشد.
جان لاك، بر این عقیده بود که بازي قطعا به یادگیري کمک دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت . به نظر میرسد او نسبت به روانشناسی کودك، حساسیت داشت و از روشهاي جدید آموزشی حمایت میکرد. علاوه بر سودمندي بازي، او اصرار میکرد، بیش از آنچه که کودکان آمادگی پذیرش دارند، نباید درسهاي خستهکننده که بالاتر از سطح آمادگی آنهاست، بر کودکان تحمیل شود و باید به آنان پاداش داد تا براي یادگیري بعدي تشویق شوند.
رئالیستها، از روش سخنرانی و سایر روشهاي تدریس حمایت میکنند. با اینکه اهدافی از قبیل خودشکوفایی ارزشمند است، اعتقاد دارند که خودشکوفایی، هنگامی به بهترین صورت حاصل میشود که شاگردان در مورد جهان خارج، شناخت پیدا کنند. در نتیجه، باید واقعیات بر آنها عرضه شود و روش سخنرانی میتواند کارآمد، سازماندار و منظم براي رسیدن به این هدف کمک نماید. بنابراین، روش سخنرانی، تنها روشی نیست که رئالیستها، ترویج میکنند، زیرا آنها معتقدند از هر روشی که استفاده شود، باید از ویژگی انسجام که ناشی از شناختی روشمند، نظامدار و قابل اعتماد است، برخوردار باشد.