در پی اعتراضات گسترده به تصمیم ستاد امر به معروف جمهوری اسلامی در استان تهران برای راه‌اندازی «کلینیک ترک بی‌حجابی» با ادعای «درمان علمی و روان‌شناختی» مخالفت با حجاب اجباری و نافرمانی مدنی در مقابل آن، معاون این ستاد حکومتی گفت که بهتر است از عنوان «محفل» به جای «کلینیک» استفاده شود.
محمدرضا میرشمسی، معاون روز پنجشنبه ۲۴ آبان در گفتگو با سایت «دیده‌بان ایران» ضمن این ادعا که «ستاد امر به معروف به افراد بی‌حجاب نه نگاه بیمارگونه و نه نگاه امنیتی دارد» عنوان کرد که این نهاد جمهوری اسلامی، «به فکر این است که بی‌حجابی، یک موضوع فرهنگی و تربیتی محسوب شود.»
این ادعا در شرایطی مطرح شد که مقامات جمهوری اسلامی در بیش از چهار دهه گذشته از اتهامات امنیتی علیه مخالفان حجاب اجباری در ایران استفاده کرده‌اند؛ اتهاماتی که بارها زمینه‌ساز برخوردهای امنیتی و قضایی با مخالفان حجاب اجباری شده است.
بازداشت خشونت‌بار دختران و زنان مخالف حجاب اجباری که در مورد مهسا امینی منجر به کشته شدن او در بازداشت گشت ارشاد در شهریور ۱۴۰۱ شد، اعتراضات و تظاهرات گسترده در مناطق مختلف ایران را به همراه داشت.
محمدرضا میرشمسی در شرح آن چه «محافل ترک بی‌حجابی» خواند، گفت: «صندلی‌هایی در آنجا قرار داده شده است که خانم‌ها روی آنها می‌نشینند و درباره تجربیات خود از آسیب‌های مربوط به بی‌حجابی صحبت می‌کنند.»
این مقام حکومتی همچنین ادعا کرد کسانی که «درگیر بی‌حجابی شده بودند» و با این ستاد تماس گرفتند و راهکار خواستند و برای بی‌حجابی، دلایلی چون «همراه شدن با موج رسانه‌ای دشمن علیه حجاب و عفاف»، «تمسخر توسط دوستان» و «ترس از کارفرما» عنوان کردند.
او همچنین گفت که با موافقت قوه قضاییه، حضور در این جلسات، جایگزین تشکیل پرونده قضایی و جریمه نقدی می‌شود.
راه‌اندازی کلینیک‌های ویژه بی‌حجابی اداره «زنان و خانواده» با موج گسترده اعتراضات در فضای مجازی به ویژه از سوی متخصصان روانپزشکی و فعالان مدنی و حقوق بشری در داخل و خارج از ایران همراه شد.
نازنین افشین‌جم، فعال شناخته‌شده حقوق بشر و دختر شایسته پیشین کانادا، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «عدم انتخاب حجاب، بیماری روانی نیست. این یک انتخاب است. انتخاب زن است.»
سامان توکلی، روانپزشک، هم در واکنش به خبر راه‌اندازی «کلینیک‌های ترک بی‌حجابی»، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چنین طرح‌هایی هیچ ارتباط و سنخیتی با کاربرد علمی روانشناسی ندارند و استفاده از اصطلاحات «کلینیک»، «ترک»، «درمان» و مانند آن برای آنها مصداق سوءاستفاده و استفاده ابزاری از روانشناسی است.»
پزشکان و متخصصان همچنین تأکید کرده‌اند که راه‌اندازی مراکزی با چنین عناوینی، نیازمند کسب مجوز از نهادهایی چون وزارت بهداشت یا سازمان نظام روانشناسی است.
هانا نیومن، رئیس بخش امور ایران در پارلمان اروپا، نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «راه‌اندازی کلینیک ترک بی‌حجابی، تلاش آشکار رژیم جمهوری اسلامی برای برچسب زدن روی مبارزه زنان ایران برای آزادی به عنوان بیماری روانی است.»
او اضافه کرد: «این سرکوبی است که در قالب مراقبت‌های سلامت به تصویر کشیده می‌شود. زنان ایرانی مستحق برخورداری از حقوق خود و نه درمان‌های اجباری هستند.»
سینا جهانی، خبرنگار، تأسیس «کلینیک ترک بی‌حجابی» را برآمده از «ذهن جاهل و جاعل» دانسته و مطرح کردن آن را د زمان تدوین لایجه بودجه سال آینده «فقط برای کاسبی و جعل واژگان برای تیغ زدن موسسات و نهادها» برشمرده است.
شکیب نصرالله، روان‌شناس، نیز خطاب به روانشناسان گفته که «حرفه خودمان را به تهدید، قلدری، و زور نفروشیم» و با تأکید بر این که «کلینیک ترک بی‌حجابی جدیدترین سوءاستفاده حکومت از روانشناسی است»، گفته که «وظیفه روانشناسان اعلام برائت از چنین سوءاستفاده‌هایی است.»
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این بارها به مخالفان حکومت و زندانیان سیاسی برچسب «بیماری روانی» زده‌اند و آنها را در مراکز روان‌درمانی بازداشت کرده‌اند. از جمله در ماه‌های گذشته رویا ذاکری، فعال مدنی مخالف حجاب اجباری را که حین بازداشت علیه علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی شعار داده بود، در بخش ایزوله بیمارستان اعصاب و روان رازی در تبریز زندانی کردند.
طرح افتتاح «کلینیک ترک بی‌حجابی» تنها چند روز پس از موج اعتراضی در ایران و جهان به بازداشت و انتقال آهو دریایی، دانشجوی دختر دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، به بیمارستان روانی اعلام شد.
بنابر گزارش‌ها، آهو دریایی، دانشجوی ترم هفتم زبان فرانسه، روز ۱۲ آبان پس از «تعرض حراست دانشگاه» به او به بهانه تن ندادن به حجاب اجباری، در اقدامی اعتراضی در محوطه دانشگاه برهنه شد.
به گزارش رسانه‌های حکومتی، این مرکز قصد دارد با تقلید از کلاس‌های مبارزه و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی؛ اقداماتی انجام دهد. بر اساس این گزارش‌ها، ادعا شده است که در این کلینیک، «مشاوره فردی، جلسات گروهی، و کارگاه‌های مهارت‌آموزی در حوزه خودشناسی و مدیریت فشارهای اجتماعی» انجام خواهد شد.
انجمن علمی روان‌پزشکان ایران روز ۱۶ آبان، در بیانیه‌ای پس از بازداشت خشونت‌آمیز آهو دریایی گفت که «تبدیل یک امر درمانی به یک امر سیاسی می‌تواند باعث شود نیازمندان به خدمات روانپزشکی از درمان درست، به‌موقع و بازتوانی در شرایطی امن محروم شوند.»
این انجمن در جریان اعتراضات سراسری ایران نیز بارها در رابطه با سوء استفاده از علم روانپزشکی هشدار داده و تأکید کرده بود که «تشخیص و درمان روانپزشکی هرگز نباید عاملی برای تحت فشار قرار دادن گروه‌هایی از شهروندان یا سلب حقوق اساسی آنان شود.»
∎