شفقنا-چهار روز پس از انفجار در تل‌آویو که در 18 اوت گذشته رخ داد، اسرائیل اعلام کرد عامل این عملیات فردی فلسطینی به نام «جعفر منی» از شهر نابلس در کرانه باختری بوده است تا این چنین دوباره سایه عملیات «شهادت‌طلبانه» پس از سال‌ها دوباره بر سر اسرائیل سنگینی کند.
به گزارش شفقنا به نقل از العربی الجدید، انفجار در تل‌آویو همچنین موجب شد تا «عملیات استشهادی» پس از سال‌ها وقفه که دلایل متعددی داشت، دوباره مطرح شود از جمله مهم‌ترین این دلایل، بحث‌های داخلی در حماس درباره فایده این عملیات به ویژه تاثیرگذاری آن بر افکار عمومی جهان و فقدان شرایط عینی برای بکارگیری عملیات شهادت‌طلبانه پس از سال 2007 میلادی است.
برخی از رهبران حماس نگران تاثیرات منفی این عملیات بودند به ویژه که اشغالگران از آن به عنوان بهانه و دستاویزی برای تشدید جنگ نسل‌کشی علیه مردم فلسطین نه فقط در نوار غزه بلکه در کانه باختری هم استفاده می‌کردند و در همین رابطه، وزرای کابینه نتانیاهو بارها خواهان به آتش کشیدن کرانه باختری و تبدیل آن به «غزه دیگر» شده‌اند.
عملیات استشهادی اخیر هشت سال پس از آخرین عملیات از این نوع انجام شد که حماس در سال 2016 مسئولیت آن را پذیرفت، عملیات مذکور از سوی «عبدالحمید ابوسرور» از اردوگاه عایده در شمال بیت لحم در نزدیکی شهرک “«گیلو» در اراضی جنوب بیت المقدس انجام شد.
اکنون این سوال مطرح ست که آیا مجدداً عملیات استشهادی به صحنه نبردها بازگشته است؟ به‌ویژه پس از آنکه گردان‌های القسام و سرایا القدس» بازوهای نظامی جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی عملیات اخیر را در تل‌آویو را برعهده گرفتند و صریحا تهدید کردند تا زمانی که جنایات اشغالگران و سیاست ترور ادامه دارد، عملیات استشهادی در داخل اراضی اشغالی هم از سرگرفته خواهد شد.
تعداد عملیاتهای استشهادی از سال 1993 تا 2016 به بیش از 75 عملیات رسیده است که در سایت‌های وابسته به حماس مستند شده است، علاوه بر ده‌ها عملیات انجام شده توسط شاخه نظامی جنبش فتح، گردان‌های شهدای و جهاد اسلامی که یک سال بعد با قدرت وارد خط این نوع عملیات پس از سال 2000 شد.
«عملیات استشهادی» باز می‌گردد؟
تحلیلگران و ناظران بر این باورند حماس که از زمان آغاز این نوع عملیات به دست «یحیی عیاش» اولین مهندس خود به دنبال واکنش نشان دادن به جنایات اسرائیل من باب «موازنه رعب و وحشت» بود اکنون بعد از سال‌ها و نیز گذشت بیش از 10 ماه از آغاز نبرد طوفان الاقصی اعلام کرده این سلاح دوباره می‌تواند بکار گرفته شود.
«عماد ابوعواد»، کارشناس مسائل اسرائیل در گفت‌و‌گو با العربی الجدید تصریح کرد: «بازگشت این عملیات نشانگر این است که فلسطینی‌ها به این باور رسیده اند که باید بالاترین سطح رویارویی با اشغالگران مورد توجه قرار گیرد لذا دوباره عملیات استشهادی روی میز قرار گرفته است.»
ابوعواد اظهار داشت: «گر این عملیات‌ها بازگردد، اسرائیل از این موضوع در مقابل جامعه بین‌الملل برای مخدوش کردن وجهه مبارزه مردم فلسطین بهره‌برداری سیاسی خواهد کرد اما در مجموع ما به جایی رسیده‌ایم که خود اسرائیل به این باور رسیده که سیاست‌هایش با فلسطینی‌ها منجر به تشدید تنش‌ها و در تنگنا قرار گرفتن بیشتر اسرائیل و تفرقه داخلی در آن خواهد شد.»
وی ادامه داد «جامعه و دستگاه نظامی و سیاسی در اسرائیل تا حد زیادی از جدی بودن این موضوع آگاه هستند و از آن می‌ترسند زیرا این امر میزان ضعف اسرائیل را در مقابله با این نوع عملیات‌ها آشکار می‌کند، حتی اگر نهادهای امنیتی و اطلاعاتی این رژیم بتوانند بخشی از این عملیات را ختثی کنند، بخشی دیگر که به مرحله اجرا برسد، این رژیم و نهادهای آن را وضعیت تنگنا قرار خواهد داد.»
اما «معاویه موسی»، دیگر کارشناس مسائل اسرائیل تاکید می‌کند در صورت بازگشت مجدد این عملیات‌ها به صحنه، نگرانی فلسطینیان بیشتر است زیرا اسرائیل می‌تواند از آن به عنوان بهانه‌ای برای تسریع در تثبیت جداسازی مناطق کرانه باختری از یکدیگر استفاده کند و همه مناطق (ج) در کرانه باختری را به خود الحاق کند و فلسطینی‌ها را به ترک منازل خود وادار سازد.
برای چه عملیات استشهادی متوقف شد؟
«عملیات استشهادی» طی سال‌های انتفاضه دوم ادامه یافت و در سال 2001 میلادی به اوج خود رسید، اما در سال 2006 در کرانه باختری و پس از دستگیری «ابراهیم حامد» فرمانده گردان‌های القسام در کرانه باختری متوقف شد اما به طور کامل قطع نشد زیرا یک عملیات در سال 2008 و دیگری در سال 2016 انجام شد.
تحلیلگران و ناظران تاکید می‌کنند در آن مقطع زمانی بحث‌های داخلی در حماس درباره «عملیات استشهادی» و آسیب‌های ناشی از این عملیات در افکار عمومی جهان شکل گرفت علاوه بر این، برخی فتواهای دینی آن را منع می‌کرد و این روند در سال 2000 میلادی یعنی زمانی که گروه‌های تروریستی در جهان شروع به عملیات انتحاری بنا به دلایل و انگیزه‌هایی به دور از مقاومت و آزادی اراضی اشغالی کردند، گفت‌وگوها در حماس و دیگر گروه‌های مقاومت فلسطین به سمت توقف عملیات استشهادی سوق پیدا کرد.
«فواد الخفش»، متخصص امور اسرا آزاد شده به العربی الجدید گفت: جنبش حماس در طول سال‌ها شاهد بحث‌های داخلی جدی برای توقف عملیاتهای استشهادی بوده است، زیرا قادر به توجیه آن در برابر افکار عمومی بین‌‌المللی نبود زیرا از آنجایی که حماس پس از برگزاری انتخابات پارلمانی فلسطین در سال 2006 وارد سیستم حکومتی شده بود، صحبت از روند سیاسی از یک طرف و انجام عملیات استشهادی ناممکن بود؛ عملیاتی که افکار عمومی جهان به خصوص غربی‌ها آن را کشتار غیرنظامیان اسرائیلی می‌دانستند.
وی افزود: این بحث بسیار مهم بود اما با تداوم پی در پی جنایات و ترورهای اسرائیل، توقف این عملیات در آن زمان دشوار بود حتی اگر جنبش به این باور برسد که نمی‌خواهد این نوع عملیات را ادامه دهد.
الخفش اظهار داشت: «اما در نتیجه حجم جنایات اشغالگران پس از هفتم اکتبر گذشته، عملیات استشهادی می‌تواند حتی در غیاب سلسله مراتب و سازماندهی حماس در کرانه باختری دوباره از سرگرفته شود چرا که اکنون در سایه نسل‌کشی جمعی در غزه هیچگونه خط قرمزی برای مقاومت باقی نمانده است، این را صالح العاروری معاون دفتر سیاسی حماس قبل از شهادتش به صراحت بیان کرد و همه را به مقاومت در کرانه باختری با تمام ابزارهای موجود فراخواند.
متن این گزارش در العربی الجدید