حجت الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال قائم مقام مدیر حوزههای علمیه در امور استانها در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه به تبیین اهمیت نماز جمعه و وظایف ائمه جمعه در قبال مردم پرداخت که آن را در ادامه می خوانید:
حوزه ـ اهمیت برگزاری نماز جمعه در حکومت اسلامی و به ویژه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران چیست؟
پاسخ به این سؤال با تأمل و دقت در آیاتی که خطاب به مؤمنین برای اقامه نماز جمعه شده است، به خوبی روشن و واضح است. آیه نهم تا یازدهم سوره مبارکه جمعه خداوند متعال میفرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَیٰ ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ۚ ذَٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُون. فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ. وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا ۚ قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ»
از این آیات به خوبی مشخص میگردد که محور تمام شئون در نظام دینی و حکمرانی اسلامی، جریان مهم نماز جمعه است. نماز جمعه میتواند تمام مباحث ارتباطات درون و برون جامعه، مباحث اقتصادی و حتی مباحث ارتباطات بین المللی را به گونهای جهتدهی کند که صلابت و عظمت نظام اسلامی حفظ شود. شما در صدراسلام ملاحظه میکنید که در روایات متعدد نبی مکرم اسلام و صحابی خاص بر روی نماز جمعه حساب ویژهای باز میکردند. حتی بهگونهای که اگر کسی بدون عذر در چندین نماز جمعه شرکت نمیکرد مورد سوال قرار میگرفت که بروید تفحص کنید کسالت یا مریضی نداشته باشد یا اینکه مبادا مبتلا به مریضی نفاق شده باشد. کسانی که چندین هفته در نماز جمعه شرکت نمیکردند این شبهه پیش میآمده است که مبادا از نظر فکری سارقان اعتقادی او را ربوده باشند.
بنابراین اولین نماز جمعه در دین اسلام توسط نبی مکرم اسلام (ص) برقرار شده که بسیار دارای اهمیت بوده و ائمه اطهار (سلام الله علیهم) در فرصتهایی که پیدا میکردند به نماز جمعه اهتمام داشتند و حتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز برخی از فقهای دین اقامه نماز جمعه را لازم و ضروری میدانستند. به همین جهت با پیروزی نظام مقدس جمهوری اسلامی، این تریبون اصلی حاکمیت و حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی توسط امام (قدس سره) به طور جدی بنیان گذاشته شد.
تمام جریاناتی که در طول تاریخ انقلاب اتفاق افتاد، رهبری این امت برای هدایت جامعه از طریق این سکوی بسیار مهم صورت میگرفت و جریانات انقلاب رقم میخورد. بنابراین بایستی این سکوی بسیار تأثیرگذار در حکمرانی دینی و اسلامی با قوت و قدرت خود پابرجا باشد تا سارقین دین مردم و فرهنگ دینی توفیقی برای ربایش فرهنگ اسلام ناب پیدا نکنند.
حوزه ـ رهبر معظم انقلاب میفرمایند نماز جمعه قرارگاه ایمانی، اعتقادی، بصیرتی و ... است، حتی از امام جمعه در هر منطقهای تصویری از سردار و فرمانده ارائه نمودهاند؛ با توجه به این نگاه چه وظایف سنگین و خطیری بر دوش ائمه جمعه به لحاظ کنشگری در عرصه جنگ نرم وجود دارد و بایستی حائز چه ویژگیها و عملکردی در این فضا باشند؟
مشروعیت به اعتقاد ما در حکمرانی و حکومت اسلامی به وجود محوری و اثرگذار ولایت مربوط میشود. ما اعتقاد داریم که اگر ولایت را از نظامها و حکمرانیها بگیرند، هیچ مشروعیتی از جانب حق تعالی ندارند. امکان دارد جایی حکومتی راه بیفتد برای ایجاد نظم؛ اما مشروعیت آن و اتصال به ولایت الهی در زمان نبی مکرم به واسطه رسول مکرم اسلام و بعد از ایشان نیز به اعتقاد ما ولی معصوم و در زمان غیبت کبری نیز ولی فقیه هست. این برای اصل حاکمیت نظام مقدس جمهوری اسلامی است ه مشروعیت او به وجود محوری ولی فقیه و وجود با برکت امام درصدر نظام انقلاب اسلامی و همینک نیز به وجود مبارک آیت الله العظمی امام خامنهای مقام رهبری بستگی دارد.
استانداریها و فرمانداریها در همه کشور هستند. کارهای اجرایی و قضایی در همه کشور دنبال میشود، اما آن شخصیت و عنصری که وصل میکند و محور میشود و این جریان را به ولایت متصل میکند، نماینده ولی فقیه و امام جمعه هست. جایی که حتی در شهرستانها وجود دارد، وجود امام جمعه این رشته اتصال نظام را به ولایت تحقق میبخشد. تمام مباحث احکام اسلام با محوریت ولایت مشروعیت جدی پیدا میکند. وقتی اینگونه بود، شما در مباحث نظامی، انتظامی، اجرایی و در تمام شؤون ارتباطات، اقتصاد و سیستمهای اداری در اقصی نقاط کشور ملاحظه میکنید نقش محوری کسی که به ولایت اتصال دارد یعنی همین نمایندگان رهبری و ائمه جمعه که نقش کلیدی میتوانند ایفا کنند که همه چیز را وصل میکند و وفاق میان آنها ایجاد میکند یا به قول غربیها لینک میکند. آن هماهنگ کننده تمام جریانات این وجود امام جمعه است.
وقتی بناشد برای تمام مردم، نهادها، ادارات و سکانداران شهر، شخصی که وصل به ولایت است کار را هماهنگ کند بایستی دارای ویژگیهای بسیاری باشد. این انتظار وجود دارد که همه عزیزانی که در منصب امامت جمعه قرار میگیرند بهترین ارتباط با مردم را داشته باشند. آنها بایستی با تمام طبقات مردم به گونه سازنده ارتباط برقرار کنند.
امام جمعه شخصیتی باشد که با همه آحاد مردم ارتباط برقرار کند، اما ارتباطی سازنده و غیر مخرب داشته باشد. از لحاظ تقوا و پرهیزگاری و زهد بایستی نمونه باشد یعنی مصداق کونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکمْ باشد که وقتی مردم زندگی، رفتار، گفتار، خطبهها و ... او را که میبینند به یاد خداوند متعال بیفتند. شهید آل هاشم و سایر امامان جمعه ما که به شهادت رسیدند مثل مرحوم اشرفی اصفهانی، دستغیب، صدوقی و ... شخصیتهایی بودند که در ارتباط، زهد، پارسایی و ... وقتی مردم آنها را میدیدند به یاد خدا میافتند که الحمدلله خدا را شاکر هستیم که سرمایه عظیمی از میان ائمه جمعه داریم که با این اوصاف هستند.
امام جمعه بایستی دارای بصیرتی باشد که جریانهای در راه اسلام ناب را بشناسد و با جریانهای مخرب با بصیرت افزایی میان مردم مبارزه کند. او بایستی احساس مسئولیت کند در اینکه مردم را به راه درست و صحیح هدایت کند. سلائق مختلفی در این کشور وجود دارد و او بایستی میان تمام ادارات و نهادها، فرهیختگان، دانشجویان، طلاب، دانش آموزان و ... سلیقههای متفاوتی وجود دارد که او بایستی در عین صلابت و عزت نفسی که دارد به گونهای همه را دور هم جمع کند که نه آسیب ببیند و نه زیر سؤال برود و نه اجازه بدهد که دیگران با تفرقه میان نیروهای این کشور و نظام و ادارات و دستگاه قضایی در شهرها و استانها رخنه کند.
به طور خلاصه همان نقشی که رهبر انقلاب در هدایت کشور و انسجام آن ایفا میکنند ائمه جمعه باید در محلی که منصوب میشوند این نقش را در آن منطقه خود ایفا کنند. امیدوارم که به برکت دعاهای وجود نازنین امام زمان(عج) و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب ائمه محترم جمعه همان گونه که تاکنون به شایستگی عمل کردهاند، با حساسیت، بصیرت کامل وضعیت مهم کنونی کشور را از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ملاحظه کنند و مردم شریف از این ظرفیتهای بسیار سترگ به خوبی استفاده کنند و یک پارچگی خودشان را در مقابل کفر جهانی و صهیونیسم نشان بدهند و در مقابل همه دسیسهها با افتخار حرکت کنند.
حوزه ـ یادی از مرحوم شهید آل هاشم کردید که تعبیر معروف امام شنبه تا جمعه را داشتند. ما نیز دیدیم که ایشان محبوبیت بسیار عجیبی در میان مردم تبریز داشتند. چطور یک عالم دینی و امام جمعه تا این میزان در میان مردم شهر خود از محبوبیت برخوردار میشود؟
باید امام جمعه علاوه بر مأموریت خاص روز جمعه، در تمام روزهای هفته، در تمام مراودات و شوؤن، در طی مسافتها و رفت و آمدها، زندگی، خرید، رفتن در بازار، رفتن میان فرهیختگان، دانشجویان، دانش آموزان و ... به گونهای با آنها نزدیک شود که احساس کنند نزدیکترین فرد و مطمئنترین شخص برای مشورت، شخص امام جمعه است. هم راحت او را ببینند و هم راحت مباحث خود را پیش او مطرح کنند و هم او در جریان شؤون وضعیت مردم قرار بگیرد و بداند مردم چگونه رفت و آمد میکنند، چگونه خرید میکنند، چگونه رفت و آمد میکنند، سختیهای مردم را درک کند و اگر این گونه بود، مردم احساس امنیت میکنند و او را پیر و مراد خود تلقی میکنند و در تمام مباحث و شؤون زندگی و حکومت پیرو او خواهند شد و آن زمان است که مسئولان نظام به خوبی میتوانند آنچه را که مصالح نظام است، در شهر و منطقه خود عملیاتی کنند.
انتهای پیام