دولت ژاپن اخیراً از گسترش یک بیماری کشنده به نام «باکتری گوشتخوار»، که با نام علمی نام «سندرم شوک سمی استرپتوکوک (STSS)» نیز شناخته می‌شود، در سطح کشور خبر داد. این بیماری ۳۰ درصد احتمال مرگ و میر دارد و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی، ظرف ۴۸ ساعت، فرد مبتلا را از پا درآورد.
به گزارش همشهری آنلاین، بر اساس اطلاعات موجود، در نیمه نخست سال میلادی جاری (۲۰۲۴)، ۹۷۷ نفر به سندرم شوک سمی استرپتوکوکی (STSS) یا باکتری گوشتخوار مبتلا شده‌اند که بیشترین شیوع از سال ۱۹۹۹ تا کنون است. در حالی که سال گذشته این آمار شامل ۹۴۱ مبتلا بود.
کشنده است، اما جدید نیست
طبق گزارش موسسه ملی بیماری‌های عفونی کشور، این عفونت باکتریایی تا کنون جان ۷۷ نفر را گرفته است.
در حالی که گسترش این بیماری نگران‌کننده است، اما لازم به ذکر است که شیوع آن اتفاق جدیدی نیست. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، چندین کشور اروپایی نیز در اواخر سال ۲۰۲۲، همزمان با کاهش محدودیت‌های کووید-۱۹، شاهد افزایش موارد جدی از ابتلا به این بیماری بودند.
باکتری گوشتخوار عمدتاً کودکان زیر ۱۰ سال را درگیر می‌کند، اما بر اساس آمارها، از جولای ۲۰۲۳، موارد ابتلا در افراد زیر ۵۰ سال نیز افزایش یافته است.
ماهیت «باکتری گوشتخوار» چیست؟
باکتری گوشتخوار یا STSS یک عفونت باکتریایی نادر است که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود. این یک بیماری شدید است و زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به جریان خون و بافت‌های عمقی حمله می‌کنند و منجر به علائم و عوارض مختلفی می‌شوند. این باکتری سمومی تولید می‌کند که منجر به یک «واکنش بیش‌التهابی» در بدن و هم‌چنین نکروز سریع بافت، شوک و درد‌های شدید عضلانی می‌شود.
این بیماری چه علائمی دارد؟
باکتری استرپتوکوک گروه A (GAS)، عامل ایجاد گلودرد باکتریایی در کودکان است و می‌تواند در بزرگسالان منجر به عوارض شدیدی مانند بدندرد و نارسایی اعضا شود. در بسیاری از موارد، به ویژه در افراد بالای ۵۰ سال، به مرگ هم می‌انجامد. اغلب مرگ و میر‌ها در عرض دو روز پس از مشاهده علائم اولیه اتفاق می‌افتد.
طبق اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در امریکا (CDC)، اولین علائم STSS عبارتند از: تب و لرز، درد‌های عضلانی، تهوع و استفراغ.
پس از شروع علائم اولیه، معمولاً حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت، فشار خون فرد آلوده به شدت پایین می‌آید؛ که در این شرایط، وضعیت بیمار بسیار خطرناک و جدی است و منجر به عوارضی مانند: افت فشار خون، تورم، نارسایی اندام‌ها، افزایش سرعت ضربان قلب (تاکی کاردی)، تنفس سریع و کم‌عمق (تاکی پنه) می‌شود.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
به گفته CDC، کسانی که زخم‌های باز روی بدنشان دارند، مانند افرادی که به‌تازگی تحت عمل جراحی یا عفونت ویروسی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به STSS هستند.
تشخیص و درمان
به گفته CDC، هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص STSS وجود ندارد، اما متخصصان و پزشکان می‌توانند این بیماری را از طریق آزمایش خون (جهت تشخیص استرپتوکوک‌های گروه A) و بررسی عملکرد اندام‌ها تشخیص دهند.
این تشخیص زمانی تایید می‌شود که فرد دارای فشار خون پایین و علائم نارسایی دو یا چند عضو، مانند مشکلات کلیوی یا کبدی، مبتلا باشد.
مبتلایان به این بیماری، جهت کنترل علائم و سایر اقدامات درمانی می‌بایست در بیمارستان بستری و تحت مراقبت باشند.
داروی تجویزی برای این بیماری عفونی، آنتی بیوتیک است. هم‌چنین برای بهبود شوک وارده به بدن و رفع نارسایی اندام‌ها، به برخی تزریقات وریدی هم نیاز است. سایر درمان‌ها نیز با توجه به علائم هر فرد متفاوت است. مثلاً در بسیاری از افراد، برای برداشتن بافت عفونی، به عمل جراحی نیاز است.
درمان سریع، در افزایش شانس بهبودی و کاهش خطر عوارض جدی یا مرگ نقش بسزایی دارد.
چگونه از ابتلا به باکتری گوشتخوار جلوگیری کنیم؟
توجه به این نکته ضروری است که افراد می‌توانند بیش از یک بار به باکتری گوشتخوار مبتلا شوند. در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت‌های استرپتوکوکی گروه A وجود ندارد. با این حال، می‌توان اقداماتی را برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری انجام داد. از جمله:
دست‌ها را اغلب با آب و صابون بشویید.
هنگام سرفه و عطسه، دهان خود را بپوشانید.
ظروف و وسایل را بعد از استفاده شخص بیمار بشویید.
وسایل شخصی مانند حوله یا لباس را با کسی که علائم مشکوک، به‌ویژه گلودرد استرپتوکوکی، دارد به اشتراک نگذارید.
از زخم‌های [قدیمی و تازه]موجود روی پوست خود به درستی مراقبت کنید و با مشاهده هرگونه علائم عفونت به پزشک مراجعه کنید. این کار به جلوگیری از گسترش هرگونه عفونت باکتریایی احتمالی، که ممکن است منجر به STSS شود، کمک می‌کند.