عباس عراقچی، معاون امور بین‌الملل وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید کرد طول قطعنامه شورای امنیت درباره جمع بندی هسته ای ایران 10 سال است و «تمدید آن از نظر ما فاقد موضوعیت است.»
عراقچی که در یک کنفرانس خبری با خبرنگاران در تهران شرکت کرده بود از حمایت های رهبر انقلاب اسلامی و ملت ایران از تیم هسته ای قدردانی کرد.
وی با اشاره به قطعنامه اخیر شورای امنیت درباره جمع بندی هسته ای ایران با گروه 1+5، گفت: « در این قطعنامه تاریخ پایان بررسی کاملا مشخص است و دوره بررسی شورای امنیت از نظر این قطعنامه همان 10 سال است. اینکه اعلام شده بعد از دو سال قصد دارند قطعنامه جدید ارائه بدهند و بازگشت پذیری تحریم ها برای چند سال تمدید بشود خواسته ای است که ابراز شده اما این بخشی از توافق نیست زیرا که این توافق صراحت کامل دارد و هر تاریخی بعد از 10 سال فاقد موضوعیت است.»
عراقچی همچنین تاکید کرد: «اجرای این توافق به اندازه مذاکرات اهمیت دارد و دولت نیز نسبت به این موضوع جدیت دارد. بحث تحریم‌ها و اجرای آن ها به مجموعه دولت مربوط می شود و ساز و کاری برای پیگیری لازم در بعد سیاسی و سیاست خارجی تعیین خواهد شد.»
وی همچنین به اظهارات مقامهای امریکایی اشاره کرد و گفت: «اظهارات طرف مقابل به تعبیر مقام معظم رهبری بحث رجز خوانی است که تا حدی بعد از هر مذاکره ای طبیعی است و قابل انتظار است که طرف های مذاکره برای کنترل فضای داخلی خود سخن هایی بگویند، با این حال روال قانونی باید در 1+5 و امریکا طی بشود.»
عراقچی در ادامه اظهار داشت: «طبعا وقتی که موضوعات در توافق به سرانجام خود برسد، شورای حکام (آژانس بین الملی انرژی اتمی) هم پرونده ایران را (از دستور کار خود) خارج خواهد کرد. طبق توافق، بعد از طول توافق پرونده ایران عادی خواهد شد و به مانند دیگر اعضای معاهده ان پی تی خواهد شد.»
وی همچنین افزود در قطعنامه جدید شورای امنیت واردات و صادرات تسلیحات با محدودیت انجام خواهد شد، «اما اگر با ممنوعیتی که در گذشته وجود داشت مقایسه کنید تحول بسیاری (بزرگی) است. در گذشته صادرات ممنوع بود. اقلام وارداتی ممنوع بود. الان مورد به مورد برای فروش و خرید باید از شورای امنیت مجوز گرفته شود و همین محدودیت هم بعد از 5 سال به اتمام خواهد رسید و نقش آژانس در این مورد این است که گزارشی مشهور به «گزارش گسترده‌تر» ارائه می‌دهد. این گزارش جمع بندی ارائه می‌دهد و بر اساس پروتکل الحاقی تایید می کند که فعالیت ها و مواد اعلام شده زیر نظر آژانس است و اقدامی نشده است. در برجام، هیچ یک از مراحل توافق چه 5 ساله تسلیحاتی، 8 ساله موشکی یا ده ساله کل توافق منوط به این گزارش آژانس نیست اما اگر این گزارش را بدهد، تاثیر مثبت خواهد داشت ومحدودیت ها زودتر تمام خواهد شد.»
سفر مقامات اروپایی
وی با افزایش سفر مقامات اروپایی به ایران اشاره کرد و گفت: «همان طور که شاهد بودید یک مقام آلمانی به ایران سفر کرد. موگرینی هفته آینده به ایران می آید و فابیوس و سفرهای دیگری در دستور کار قرار دارد. توافق وین راه را برای برداشته شدن تحریم ها باز کرد و کشورهای اروپایی که محروم شده بودند از همکاری استقبال می کنند و ما هم استقبال می کنیم.»
عراقچی افزود: «در طول مذاکرات هیچ موضوعی غیر از هسته ای مطرح نشد. البته بحث اتباع ایرانی و امریکایی به عنوان یک موضوع انسان دوستانه برای حل مشکلات هم وطنانمان مطرح شد. این که بعد از توافق و اجرایی شدن آن، زمینه برای مذاکره درباره سایر موضوعات مورد علاقه باز شود، این احتمال وجود دارد.»
معاون وزیر خارجه همچنین گفت روسیه و چین نقش سازنده و متعادل کننده در رسیدن به یک توافق متوازن ایفا کردند و «در طول دو سال گذشته رایزنی های مستمر و نزدیک با این دو کشور داشتیم و روابط ایران با روسیه و چین بسیار مهم، سازنده و مثبت و رو به جلو است و دارای ابعاد راهبردی مهم است و بعد از اجرای توافق شکوفاتر خواهد شد.»
وی همچنین در خصوص نقض عهد یکی از طرفین در طول اجرای این جمع بندی گفت: «ساز و کار برگشت پذیری پیچیده است که دو طرفه بوده و اگر هر یک از طرفین معتقد باشند که طرف مقابل نقض تعهد کرده می‌توانند از آن استفاده کنند که اولا رجوع به کمیسیون مشترک ایران و 6 کشور است و پس از آن وزرای خارجه 15 روز وقت دارند که به آن رسیدگی کنند. پس از آن کمیسیون 3 جانبه با حضور شاکی و متهم یک بی طرف تشکیل جلسه می‌دهد و پس از آن شورای امنیت جلسه دارد. این روال حداقل 60 روزه است که موانع بسیاری دارد.»
وی افزود: «در قطعنامه ذکر شده است که اگر کشوری به دنبال بازگشت تحریم‌ها باشد، ایران به هیچ یک از تعهدات خود عمل نخواهد کرد. بنابراین بازگشت پذیری برای ما هم وجود دارد و ما هم به برنامۀ خود برخواهیم گشت و به شیوه‌ای این کار را خواهیم کرد که مانع از بهانه جویی طرف مقابل بشود.»
واکنش به ادعای کری
معاون وزیر امور خارجۀ ایران در پاسخ به سوالی دربارۀ اظهارات جان کری، وزیر خارجه امریکا مبنی بر اینکه 3 بار میز مذاکرات را ترک کرده است، گفت: «اگر کری 3 بار میز مذاکرات را ترک کرده است، در طول سال‌های گذشته بیش از 10 بار ما این کار را کرده‌ایم. مذاکرات بسیار پرتنش پر استرس بوده است. هیچ گاه قبل از توافق مطمئن نبودیم که به توافق خواهیم رسید چرا که ما در تلاش برای رسیدن به یک توافق خوب بودیم که اصول و خطوط قرمز در آن رعایت بشود و هیچ گاه نگذاشتیم فشارهای روانی عاملی تاثیر گذار باشد»
عراقچی در تشریح موضوع بررسی موارد مربوط به گذشته در پرونده ایران، گفت: «برای موضوعات مربوط به گذشته که به غلط به« پی ام دی» مشهور است، همان روز توافق، نقشۀ راهی توسط سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی ترسیم شد که در قالب چهارچوبی بود که قبلا داشتیم و براساس آن دسترسی به مراکز غیرهسته‌ای با توجه به قوانین بین المللی و پروتکل صورت می گیرد. پارچین، یک نقشۀ راه جدید بین آژانس بین المللی و سازمان انرژی اتمی ایران است. همکاری های لازم در این مورد صورت خواهد گرفت و مطئنا این همکاری‌ها به شکلی معقول خواهد بود که ضمن رعایت نگرانی‌های دو طرف، موضوع به اصطلاح «پی ام دی» را حل کند.»
این عضو ارشد تیم مذاکره‌کنندۀ ایران درباره‌ی اظهارات دیروز محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مجلس شورای اسلامی گفت: «در صحبت های دیروز در مجلس، دکتر ظریف در پاسخ به سوال رئیس مجلس درباره ی تحریم های شورای امنیت گفتند که از کلمه تعلیق در قطعنامه استفاده نشده است. دو جا در ضمیمۀ شمارۀ 2 قطعنامه از کلمه تعلیق استفاده شده است ولی آن‌جایی که استفاده شده است مربوط به لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا است. تحریم‌های اتحادیه ساختار پیچیده‌ای دارد که یک امر فنی است. در عمل لغو قوانین تحریمی اتحادیه اروپا اتفاق می افتد. از کلمه تعلیق برای تصمیم گیری‌ها استفاده شده است که به معنای آن نیست که تعلیق اصولا جایگاهی در توافق وین و برجام دارد. تمامی تحریم‌ها در روز توافق که حدود دو ماه دیگر است به طور کامل لغو می‌شوند.
عراقچی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا قطعنامه در حقوق داخلی کشورها تفوق (برتری) دارد؟ گفت: «در بعضی کشورها قطعنامه‌های شورای امنیت به صورت اتوماتیک تبدیل به قوانین داخلی می‌شود. برای ما اینطور نیست و مجلس و شورای امنیت ملی باید بسته به موضوع آن را بررسی کرده و روال قانونی طی بشود. در امریکا هم همین طور است و کنگره باید نظر بدهد. اما تصمیم گیری در این مقطع فقط بر روی رد یا قبول کلیت برجام است و امکان اینکه با بخشی از آن موافقت شده و یا اصلاحاتی صورت بگیرد، وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه شورای امنیت آنچه را که ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد از ایران گرفته بود پس داده و تحریم‌ها را هم بر می‌دارد، گفت: «چنین امری در تاریخ شورای امنیت بی‌سابقه است که غنی سازی در یک کشور در حال توسعه را پذیرفته باشد و کشورهای دیگر هم به آن کمک کنند.»
عراقچی تاکید کرد کسانی که قطعنامه‌ها را بررسی می‌کنند باید تصویر کلان را ببینند و این دستاورد بزرگ و نقاط ضعف آن را با هم مقایسه کنند.
وی افزود: «بند 9 قطعنامه 1929 را با بند 3 ضمیمه قطعنامه حاضر مقایسه کنید که حتی ادبیات آن هم تفاوت دارد و در قطعنامه 1929 از عبارت «ایران نباید» استفاده می‌کند و اما در این قطعنامه از عبارت «می خواهد» استفاده کرده است، در قطعنامه 1929 همه موشک ها را قید کرده است اما در قطعنامه فعلی موشک‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده اند مدنظر قرار داده است.»
عراقچی گفت: «در این صورت معلوم می شود که مقاومت 10 ساله مردم تحت رهبری داهیانه رهبر معظم انقلاب به چه نتایجی رسیده است البته در حاشیه آن نقاط ضعف را هم می توان بررسی کرد و برای آن تمهیداتی اندیشید اما نباید نتیجه مقاومت خودمان را با تعبیرات خاص، نگاه‌های غیرملی و فروملی خدشه‌دار کنیم.»
∎