ایسنا: ظریف معتقد است: از سال پنجم اجرای برجام هیچ محدودیتی در رابطه با فروش پهپادها برای ایران وجود نداشته است و اروپاییها و آمریکا تفسیری «خودسرانه» از بند ب ضمیمه برجام دارند.
او میگوید برای اینکه تحریمها در قطعنامه ۲۲۳۱ به طور خودکار لغو و معطل اقدامی از سوی شورای امنیت نشود، مذاکرات جدی و سختی انجام شد و در سال دهم اجرا، قطعنامه ۲۲۳۱، برجام و موضوع هستهای ایران که در دستور کار شورای امنیت است نیز به طور خودکار از دستور کار خارج میشوند، از این رو دو سال آینده برهه حساسی برای کشور است.
بعد از حدود دو دهه روز چهارشنبه ۲۶ مهرماه (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳)، تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران به طور کامل لغو شد. همچنین، دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل یک روز بعد از این تاریخ، با ارسال یادداشتی به کشورهای عضو سازمان ملل متحد، پایان رسمی مقررات بندهای ۳، ۴ و ۶ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران را به اطلاع کشورها رساند. از این تاریخ ایران میتواند به طور جدی در صدد توسعه دیپلماسی و تعاملات دفاعی دو و چندجانبه و مشارکت فعال در ترتیبات امنیتی، تسلیحاتی منطقهای و بینالمللی باشد و دیگر هیچ مانع حقوقی و بینالمللی بر سر راه ایران برای خرید و فروش تسلیحات وجود ندارد.
در این تاریخ بخش پایانی تحریمهای تسلیحاتی ایران و البته یکی از مهمترین بخشهای آن، بر اساس آنچه در چارچوب زمانبندی برجام در سال هشتم توافق شده بود، لغو شد؛ تحریمهایی که میتواند به بسیاری از ابهامات و تردیدها درباره ساخت، فروش و خرید تسلیحات نظامی در قالب قواعد بینالمللی پایان دهد. شاید به لحاظ عملی و سیاسی رفع این محدودیتها گشایشی در تعامل قانونی و بینالمللی ایران در حوزه نظامی و دفاعی ایجاد نکند، اما برداشته شدن فشارهای حقوقی و سیاسی میتواند فرصتهای قابل توجهی برای ایران و کشورهای دیگر ایجاد کند.
آمریکا با خروج یک جانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ تمامی تحریمهای هستهای، اقتصادی و تسلیحاتیاش علیه ایران را بازگرداند. اتحادیه اروپا نیز اخیرا در تصمیمی اعلام کرد، تحریمهای تسلیحاتی، موشکی و هستهای ایران را لغو نمیکند، در عین حال این اقدامات، واقعیت رفع تحریمها در سطح بینالمللی و شکست تلاش آمریکا برای جلوگیری از این اقدام را تغییر نخواهد داد.
آمریکا در تاریخ خود اینقدر بیحیثیت نشده بود
وزیر پیشین امور خارجه کشورمان در پاسخ به این که برخی معتقدند پذیرش این محدودیتها در ضمیمه برجام را هم نباید میپذیرفتیم؟ اظهار کرد: آمریکاییها میخواستند ما را برای ۲۰ تا ۳۰ سال محدود کنند یا تحقیق و توسعه در ایران نباشد و راکتور و کارخانه آب سنگین اراک را با بلدوزر صاف کنند و به جای آن حداکثر چند راکتور آب سبک به ما دهند، طبیعی است در مقابل آنها، خواست ما این بود که هیچ کدام از اینها نباشد اما باید برای رسیدن به توافق به یک مرحله میانی میرسیدیم.
وی در پاسخ به این پرسش که در این سالها که تحریم تسلیحاتی، موشکی و هستهای بودیم، این صنایع توسعه یافته است و موانع را کما بیش از سر راه پیشرفت آنها برداشتیم، امروز که این تحریمها یا محدودیتها به لحاظ بینالمللی در این بخشها برداشته شده، چه تاثیری بر روندها خواهد داشت؟ تصریح کرد: اگر برداشته شدن این موانع به لحاظ حقوقی و قانونی در سطح بینالملل اهمیت نداشت، آمریکا یک سال کارزاری با روز شمار در سایت وزارت خارجهاش راه نمیانداخت که مثلا ۴۰۰ روز دیگر تحریمهای ایران برداشته میشود! یا دو قطعنامه نمیداد؛ اولی ۳۵ بند بود و وقتی دید آن رای نمیآورد، قطعنامه دیگری در چهار بند ارائه کرد که در آن خواستار تمدید این محدودیتها شده بود که آن هم با ۱۱ رای ممتنع (در شورای امنیت رای ممتنع با رای منفی فرقی ندارد)، دو رای منفی و دو رای مثبت شکست خورد. آمریکا در تاریخ خود اینقدر بیحیثیت نشده بود. اگر برای آمریکا موضوع رفع تحریمهای تسلیحاتی و موشکی اینقدر مهم نبود تا اینجا جلو نمیرفت که به این شکل شکست بخورد. مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا و برایان هوک نماینده ویژه وقت آمریکا سفرهای زیادی به کشورهای مختلف داشتند تا مانع از رفع این تحریمها در سال پنجم شوند اما آن زمان نتوانستند کاری از پیش ببرند و بعد از آن شکست مفتضحانه برایان هوک استعفا داد.
وزیر پیشین امور خارجه کشورمان گفت: اینکه اروپا و آمریکا از سالها قبل از تحریم موشکی و تسلیحاتی، به ایران سلاح نمیدادند یک بحث است، اینکه ما ذیل فصل هفتم منشور تحت تحریم تسلیحاتی و موشکی بودیم و حتی قطعنامه ۱۹۲۹ اجازه اقدام به کشورها برای عدم دستیابی ایران به فناوری موشکی میداد، بحثی دیگر است. بر همین اساس معتقدم امروز یک خطر بزرگ از سر ایران با قطعنامه ۲۲۳۱ برداشته شد.