روسیه به همراه آمریکا و عربستان سعودی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان هستند از این رو بر اساس نظرات و تحلیلهای دهها کارشناس و مراکز مطالعاتی، از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت متحمل بیشترین ضرر خواهند شد.
اد مورس رئیس بخش تحقیقات بازار کالا در سیتی گروپ میگوید: ایران با بازگشت خود میرود که در بازار نفت اروپا با روسیه به رقابت بپردازد.
اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۲ در پی اقدام هماهنگ اتحادیه اروپا با ایالات متحده آمریکا واردات نفت از ایران را ممنوع اعلام کرد. تحریمهای وضع شده علیه ایران مشکلات زیادی را در مسیر فروش نفت ایران در ازای دلار آمریکا بهوجود آورده که منجر شده است تولید نفت این کشور از سطح ۳.۶ میلیون بشکه در روز طی سال ۲۰۱۱ به سطح ۲.۶ میلیون بشکه در سال گذشته کاهش یابد.
روسیه که نوع نفت خام صادراتیاش شباهت بسیاری به نفت خام صادراتی ایران دارد، از این کاهش بیشترین سود را برده است. بر اساس آمار مرکز دادههای تجارت بینالمللی Trade Map، صادرات روسیه به بازارهای اصلی صادرات نفت ایران در آسیا و اروپا بین سالهای ۲۰۱۴-۲۰۱۱ در حدود ۴۲۰ هزار بشکه افزایش داشته است.
اگر چه این دو کشور در بازار جهانی نفت رقبای یکدیگر هستند، اما به لحاظ سیاسی از نزدیکترین متحدان یکدیگر هستند. روسیه از فراهم کنندگان سلاح ایران است و در برنامه اتمی این کشور نیز همکاری دارد. ضمن آنکه به قدرتهای بزرگ در مسیر دستیافتن به توافق با ایران فشار میآورد.
توافق وین چه خواهد کرد؟
توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ طی روزهای آتی میتواند در وین به دست آید، در همین حال اگر چه بازگشت نفت ایران به بازارهای بینالمللی بین ۶ تا ۹ ماه طول خواهد کشید، صنایع نفتی جهان در حال محاسبه اثرات این ورود مجدد است.
دستاندر کاران بازار نفت میگویند: بالاتر از روسیه کشورهایی همچون نیجریه و آنگولا تا کلمبیا و عراق با افزایش رقابت در بازارهای آسیا و اروپا در مسیر صادرات نفت خود مواجه خواهند شد. آنها اضافه میکنند: برخی دیگر از عوامل میتوانند در محاسبات آنها تغییر ایجاد کنند، عواملی همچون توقف صادرات نفت سوریه به دلیل جنگداخلی در این کشور، صادرات نامنظم نفت عراق به دریای مدیترانه از طریق لوله، صادرات پایین لیبی و سودان جنوبی به دلیل افزایش درگیریها در این دو کشور آفریقایی از جمله دیگر مواردی هستند که میتواند محاسبات مربوط به قیمت نفت در ماههای آتی را تحت تاثیر قرار دهند.
صادرات نفت بیشتر ایران عرصه را بر تولیدکنندگان نفت در غرب آفریقا را نیز تنگ خواهد کرد، تولیدکنندگانی که پیشتر به دلیل افزایش تولید نفت شیل در آمریکا تحت فشار قرار گرفتهاند.
ایگوآین لیندل تحلیلگر ارشد موسسه مشاورهای JBC در وین میگوید: نیجریه و روسیه که هر دو متمایل به فروش نفت خود در بازارهای آنی هستند در عرصه رقابت با ایران بسیار آسیب پذیر هستند.
پالایشگاههای نفت اما در اروپا در حال آماده شدن برای بازگشت نفت ایران هستند.
مارکو شیاوتی مدیر بخش تجاری پالایشگاه زاراس میگوید: زاراس برای خرید مجدد نفت ایران به صورت محمولههای تکی و در قالب قراردادهای بلند مدت آمادگی دارد. او اضافه میکند: این پالایشگاه با ایران برای تامین نفت قرارداد دارد.