نطق سالانه رئیس‌جمهور امریکا یک بار دیگر روشن کرد که واشنگتن در مسیر تنش فزاینده با چین است. جو بایدن گفت که برای رئیس‌جمهور چین روشن کرده‌ام که «دنبال رقابت هستیم، نه درگیری»، اما صحبت‌های او به فاصله چند روز بعد از ساقط کردن بالون چینی که دولت بایدن آن را یک کشتی جاسوسی هوایی خوانده، مشخص کرد که برعکس آنچه بایدن گفته، امریکا به سمت درگیری با چین گام برمی دارد نه رقابت. رئیس‌جمهور امریکا در ۷۳ دقیقه نطق سالانه حتی یک بار هم نام ایران را نیاورد، چیزی که نشان داد بعد از شش ماه دمیدن در آتش اغتشاش سیاست جمع‌بندی‌شده‌ای درباره ایران ندارد.
جو بایدن در نطق سالانه که رؤسای جمهور امریکا در آن عموماً به چالش‌های کاخ سفید می‌پردازند، گفت که ایالات متحده در «قوی‌ترین موقعیت در دهه‌های اخیر» برای رقابت با چین قرار دارد و اگر چین حاکمیت ایالات متحده را تهدید کند، اقدام خواهد کرد: «اشتباه نکنید؛ همانطور که هفته گذشته به صراحت اعلام کردیم، اگر چین حاکمیت ما را تهدید کند، ما برای محافظت از کشورمان اقدام خواهیم کرد.»او با اشاره غیرمستقیم به ساقط کردن بالون چینی گفت: «ما این کار را انجام دادیم». بایدن که صحبت‌های سه شنبه شب او دومین نطق سالانه دوره ریاست جمهوری‌اش بود، در این نطق ۷۳ دقیقه‌ای، پنج مرتبه از چین نام برد و گفت: «برنده شدن در رقابت [با چین]باید همه ما را متحد کند.»
هرچند احتمالاً مسائل داخلی، به خصوص مهاجرت، مراقبت‌های بهداشتی و تورم، وجه غالب نطق بایدن بود، ولی او نتوانست از مسائل سیاست خارجی، به خصوص موضوعاتی که به آن پیوند خورده چشم‌پوشی کند. او مانند ترامپ، شرایط قبل و بعد از ورودش به کاخ سفید را مقایسه کرد و گفت: «قبل از اینکه من به قدرت برسم، بحث‌ها درباره این بود که چطور جمهوری خلق چین در حال افزایش قدرت خود و امریکا در حال شکست در جهان است.»ولی به گفته بایدن «دیگر این‌طور نیست. من در گفت‌وگوی شخصی‌ام با رئیس‌جمهور «شی» اشاره کردم که ما به دنبال رقابت هستیم، نه درگیری.» رئیس‌جمهور امریکا اضافه کرد: «من از اینکه ما در حال سرمایه‌گذاری برای قوی کردن امریکا هستیم، هیچ عذرخواهی نمی‌کنم. سرمایه‌گذاری در نوآوری امریکا، در صنایعی که آینده را مشخص می‌کنند، و دولت چین قصد دارد بر آن تسلط یابد.»رئیس‌جمهور امریکا به‌رغم اینکه از رقابت به جای تنش با چین صحبت کرد، ولی در نطق خود شخصاً از رئیس‌جمهور چین نام برد، در حالی که او را در کنار رهبران خودکامه یاد می‌کرد. او گفت: «(فقط) یک رهبر جهانی نام ببرید که (حاضر باشد) جایش را با شی جین پینگ عوض کند. (فقط یکی) اسم ببرید.» سی‌ان‌ان، با اشاره به سخنرانی بایدن، مسئله چین را تنها عامل متحد‌کننده دموکرات‌ها و جمهوریخواهان خواند و نوشت: «اظهارات بایدن نشان داد که چگونه مخالفت با چین، که چندین سال است در اینجا متبلور شده، اکنون به نقطه تجمع و اتحاد در سیاست امریکا تبدیل شده است.»به نوشته سی‌ان‌ان، نطق صریح بایدن نقطه عطف مهمی در رقابت پر سر و صدا بین ایالات متحده و چین است. به نوشته سی‌ان‌ان، در طول بیش از ۲۰ سال گذشته، سیاست امریکا بر اساس استقبال از ورود چین به نظام جهانی به عنوان یک رقیب، نه یک دشمن طراحی شده بود، اما با رشد اقتصادی عظیم چین و خصومت‌های دیپلماتیک فزاینده، بسیاری از امریکایی‌ها اکنون این رویکرد را شکست خورده می‌دانند. در حالی که دیروز گزارش شد که دولت چین برای سومین ماه متوالی با خرید طلا در حال افزایش ذخایر بانک مرکزی خود است، و ذخایر طلای آن به ۲۰۲۵ تن رسیده، ظاهراً چینی‌ها نیز چشم‌انداز چندان روشنی از مناسبات با امریکا ندارند. روس‌ها نیز قبل از وقوع جنگ اوکراین، به مدت چند سال در حال افزایش ذخایر طلای خود بودند. دولت چین در اولین واکنش به صحبت‌های بایدن گفت که پکن از رقابت [با امریکا]اجتناب نخواهد کرد و از آن هم نخواهد ترسید. مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، دیروز در نشست خبری گفت که پکن با استفاده از رقابت به عنوان پوششی برای تعریف روابط چین و ایالات متحده، با هدف محدود کردن حقوق توسعه مشروع چین و آسیب رساندن به زنجیره تأمین و صنعتی جهانی مخالف است. مائو گفته که برخورد چین در روابط با امریکا «بر اساس احترام متقابل، همزیستی مسالمت آمیز و همکاری برد-برد و در عین حال دفاع از حاکمیت، امنیت و منافع خود» خواهد بود.
بدون اشاره به ایران
بایدن در طول سخنرانی به مسئله ایران نکرد و نام ایران حتی یک بار نیز در نطق او درج نشد، کاری که طی دو سال اخیر تکرار شده است. این در حالی است که طی هفته‌های اخیر، به خصوص بعد از گفت‌وگوی رابرت مالی، نماینده امریکا در امور ایران با برنامه هارد تاک که در آن از دیپلماسی بی پایان با ایران صحبت کرد، زمزمه‌ها درباره احیای مذاکرات هسته‌ای بیشتر شده است.
برخی حدس می‌زنند اشاره نکردن به نام ایران، به دلیل روشن نبودن موضع امریکا بعد از شکست اغتشاشات در ایران است. موضوعی که چندان دور از انتظار نیست. هیل نوشته که بایدن درباره پنج چیز از جمله بخشودگی وام دانشجویی، مسئله ایران، افغانستان، بالون چینی و تحقیق و تفحص جمهوریخواهان از خود اشاره نکرد. حوزه‌هایی که همگی پاشنه آشیل سیاست خارجی و داخلی او بوده‌اند.
بخشی از سخنرانی رئیس‌جمهور ایالات متحده به جنگ اوکراین اختصاص داشت. رئیس‌جمهور امریکا گفت که او توانسته با رهبری خود ناتو را متحد بسازد و یک ائتلاف جهانی ایجاد کند. بایدن گفت: «ما در مقابل تجاوزات پوتین ایستادیم. ما در کنار مردم اوکراین ایستادیم.» او همچنین خطاب به سفیر اوکراین گفت: «ما تا هر زمانی که طول بکشد در کنار شما خواهیم بود. ملت ما برای گسترش آزادی، عزت و صلح بیشتر، نه فقط در اروپا، بلکه در همه جای جهان تلاش می‌کند.»
نگرانی از زنجیره تأمین
غلبه سخنرانی بایدن با مسائل داخلی بود. او به دستاورد‌های اقتصادی دوساله خود اشاره کرد و گفت که دولت او از سال ۲۰۲۱ تاکنون۸۰۰ هزار شغل تولیدی ایجاد کرد که سریع‌ترین رشد در ۴۰سال گذشته در امریکا است. وی اطمینان داد که اقتصاد ایالات متحده بهترین شرایط را در میان تمام کشور‌های جهان دارد. با این حال، بخش مهمی از سخنرانی او، بیان چالش‌های داخلی بود که واشنگتن با آن دست و پنجه نرم می‌کند. بایدن به انتقاد از شرکت‌های بزرگ فناوری و سودجویی آن‌ها از کودکان پرداخت و گفت: «ما باید بالاخره شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی را به خاطر آزمایشی که روی فرزندان ما برای کسب سود انجام می‌دهند، پاسخگو نماییم.» وی افزود: «زمان آن فرا رسیده که قوانین دو حزبی را برای جلوگیری از جمع‌آوری اطلاعات شخصی کودکان و نوجوانان به صورت آنلاین، ممنوعیت تبلیغات هدفمند برای کودکان و اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌تر برای داده‌های شخصی که شرکت‌ها برای همه ما جمع‌آوری می‌کنند، تصویب کنیم.» او همچنین به چالش تکان‌دهنده وضع روانی کهنه‌سربازان امریکایی اشاره کرد و گفت: «ما (قبلاً) روزانه ۲۵ کهنه سرباز را در اثر خودکشی از دست می‌دادیم. اکنون، ما در حال از دست دادن ۱۷ نفر در روز، بر اثر بلای خاموش خودکشی هستیم.» او از وزارت کهنه سربازی خواست «هر کاری که می‌تواند انجام دهد» از جمله گسترش غربالگری سلامت روان کهنه‌سربازان تا به گفته او به «دیگر کهنه‌سربازان کمک کند». سخنرانی بایدن همچین نشان داد که او به شدت از زنجیره تأمین در امریکا نگران است. جو بایدن، در سخنرانی خود گفت که زنجیره تأمین را بایستی تقویت کند و مطمئن شود «زنجیره تأمین برای امریکا از امریکا آغاز می‌شود.»او گفت که ایالات متحده تنها ۱۰ درصد از نیمه هادی‌های جهانی را تولید می‌کند و قانون چیپس به تقویت تولید داخلی کمک می‌کند.
منبع: روزنامه جوان