شفقنا- بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، کیفیت هوای تهران هم اکنون با میانگین ۱۴۶ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است. ۲۶ ایستگاه در شرایط آلوده قرار دارند که از این تعداد ۱۷ ایستگاه در وضعیت قرمز است.

به گزارش شفقنا، براساس آخرین اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران امروز (۸ بهمن) کیفیت هوا در ایستگاه‌های دانشگاه شریف (منطقه ۲)، پاسداران (منطقه ۳)، دانشگاه علم و صنعت (منطقه ۴)، تربیت‌مدرس (منطقه ۶)، شهرداری منطقه ۱۰، پارک رازی (منطقه ۱۱)، شهرداری منطقه ۱۱، شهرداری مرکز منطقه ۱۲، میدان امام خمینی (منطقه ۱۲)، پیروزی (منطقه ۱۳)، پارک شکوفه (منطقه ۱۴)، شهرداری منطقه ۱۵، پارک سلامت (منطقه ۱۷)، پارک قائم (منطقه ۱۸) ، شادآباد (منطقه ۱۸)، شهرداری منطقه ۱۹ و شهرداری منطقه ۲۱ در شرایط ناسالم برای همه قرار دارد.کیفیت هوای در ایستگاه‌های دانشگاه شهیدبهشتی (منطقه ۱)، اقدسیه (منطقه ۱)، پونک، شهرداری منطقه ۲، شهرداری منطقه ۴، ستاد بحران (منطقه ۷)، مسعودیه (منطقه ۱۵)، شهرری (منطقه ۲۰) و شهرداری منطقه ۲۲ در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.کیفیت هوای تهران تنها در ایستگاه‌های دانشگاه تهران (منطقه ۶) و شهرک چشمه (منطقه ۲۲) در وضعیت قابل قبول قرار دارد.پارک قائم (منطقه ۱۸) با شاخص ۱۷۶ آلوده‌ترین ایستگاه‌ سنجش کیفیت هوای تهران است.

در ایستگاه‌های سوهانک (منطقه ۱)، گلبرگ (منطقه ۸)، میدان فتح (منطقه۹)، اتوبان محلاتی (منطقه ۱۴) و شهرداری منطقه ۱۶ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون که آلاینده شاخص این روزهاست، به عنوان آلاینده شاخص هوای پایتخت ثبت نشده است.لازم به ذکر است در ایستگاه‌ فرمانداری شهرری (منطقه ۲۰) هیچ اطلاعاتی به ثبت نرسیده است.

براین اساس دستورالعمل احتیاطی صادره از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، همه افراد به‌ویژه مبتلایان به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند و باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. فعالیت طولانی عبارت است از هرگونه فعالیت خارج از منزل که افراد به‌طور متناوب طی مدت چندین ساعت انجام می‌دهند و سبب می‌شود نفس کشیدن تاحدی سخت‌تر از حالت طبیعی صورت بگیرد. کار کردن در باغچه، فعالیت شدید خارج از منزل مانند دویدن و … از جمله این کارهاست.گفتنی است که شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا “پاک”، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا “قابل قبول(سالم) یا متوسط”، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا “ناسالم برای گروه‌های حساس”، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا “ناسالم برای همه گروه‌ها”، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا “بسیار ناسالم” و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا “خطرناک” است.

توضیحات وزارت کشور درباره طرح احتمالی شاخص‌های آلودگی هوا

مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور در پی انتشار برخی مطالب انتقادی در رسانه‌ها از طرح احتمالی اصلاح شاخص‌های آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس، توضیحاتی داد.

به گزارش شفقنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، متن این توضیحات به شرح زیر است:

باسمه تعالی.

موضوع آلودگی هوا و تعطیلی مدارس موضوع مهمی است که با شدت گرفتن آلودگی‌ها در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده است.

آموزش و پرورش پس از این انتقاد‌ها و تماس‌های مکرر و فراوان خانواده‌ها که از این تعطیلی‌ها ناراحت بودند، ایده تعریف استاندارد شاخص‌های آلودگی برای تعطیلی مدارس را مطرح کرد و سپس وزیر کشور هم در یک گفت و گوی مطبوعاتی از وجود چنین طرحی خبر داد.

استدلال وزارتخانه‌های کشور و آموزش و پرورش بر این مبناست که تعطیلی مدارس به خاطر آلودگی هوا ضربه جدی به تعلیم و تربیت دانش آموزان و افت تحصیلی معنادار آن‌ها می‌انجامد.

براساس گزارش‌های تحقیقی صورت گرفته، موافقان تغییر استاندارد آلودگی هوا معتقدند تعطیلی مدارس باعث افزایش آسیب‌هایی نظیر چاقی دانش آموزان، کم تحرکی، افت تحصیلی شدید و تنبلی در یادگیری شده است.

در کنار این امر دانش آموز به خاطر فقدان ارتباط اجتماعی در مدارس زمینه افسردگی و انزوا طلبی بیشتری می‌گیرد. در برابر مخالفان با استناد به آمار عوارض آلودگی و نیز تحقیقات معتبر داخلی و بین المللی در خصوص عوارض آلودگی هوا بویژه در کودکان، با این ایده مخالفت کرده اند.

باید توجه داشت که تعطیلی مدارس در گام نخست با هدف حراست از سلامت دانش آموزان است و این موضوع به صورت مستقیم ارتباطی با کاهش آلودگی هوا ندارد.

نگاهی به تجربه سایر کشور‌ها همچون هند هم گویای این واقعیت است که مدارس ابتدایی در اولویت نخست تعطیلی در شرایط اضطرار آلودگی هوا هستند. اگرچه موضوع آلودگی هوا یک چالش مهم جهانی است و کشور‌های توسعه یافته جهان نظیر هند و چین هم درگیر این چالش هستند، اما هر کشوری متناسب با شرایط خود، استاندارد و سیاستگذاری‌های مختلفی را برای حل این چالش اعم از تعطیلی مدارس و مشاغل برای افراد و گروه‌های حساس جامعه در پیش می‌گیرند و یک راه حل جهانی برای آن وجود ندارد.

برای نمونه مالزی در صورت رسیدن شاخص آلایندگی به عدد ۲۰۰ میکرون، به تعطیلی مدارس اقدام می‌کند و در پکن و چین هم این عدد بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ تعریف شده است. این مساله در هند هم هنگامی که شاخص به ۳۰۰ رسید، منجر به دستور مقامات برای تعطیلی مدارس شد.

به این ترتیب چند نکته در خصوص خبر بررسی تغییر استاندارد‌ها برای تعطیلی مدارس باید مورد توجه قرار گیرد:

۱. با توجه به تاثیرگذاری معنادار آموزش حضوری، سیاستگذاری‌ها بایستی معطوف به حضور مداوم دانش آموزان در کلاس‌های درس باشد.

۲. باید توجه داشت که تلاش برای تغییر استاندارد آلودگی هوا به مفهوم بی توجهی به اجرای قانون هوای پاک نیست. مصوبات این قانون به صورت مستمر و ماهیانه با حضور دستگاه‌های ذی ربط با راهبری وزارت کشور در حال پیگیری است.

۳. تعطیلی مدارس برای کاهش آلودگی هوا نیست، اما این اقدام بر اساس یک مصوبه انجام می‌شده است. وزیر کشور هم متناظر به این مساله اظهار کرد احتمال وجود دارد که پیشنهاد جدیدی با کمک سازمان حفاظت محیط زیست به دولت ارائه شود

۴. ملاحظه می‌شود که این مساله تنها یک احتمال بوده است و باید در شورا‌های مربوطه و با حضور اعضا پس از بررسی‌های دقیق علمی و با رویکرد حفاظت از سلامت جسمی و روانی هموطنان مورد بحث و ارزیابی قرار گیرد.

معاون اسبق سازمان حفاظت محیط زیست: مقایسه کشورها برای تعطیلی مدارس هنگام آلودگی هوا درست نیست/ تعطیلی مدارس با شاخص ۱۵۰ یا ۲۰۰ بستگی به سیاست‌های هر کشور دارد

معاون اسبق سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به تدوین شاخص‌های آلودگی هوا توسط وزارت بهداشت گفت: پس از تصویب اعضای دولت نمی‌توانند درباره قبول یا عدم قبول آن صحبت کنند مگر اینکه دوباره به دولت رود و تغییر آن تصویب شود.

یوسف رشیدی در گفت و گو با ایسنا، درباره مبنای تدوین این شاخص‌ها اظهار کرد: معمولا وزارت بهداشت این شاخص‌ها را با الگوبرداری از کشورهای دیگر یا برمبنای داده‌های خود تدوین می‌کند. شاخص‌های کنونی نیز توسط وزارت بهداشت براساس دستورالعمل سازمان محیط زیست آمریکا تدوین شده است. این شاخص‌ها نشان دهنده این است که اگر غلظت آلاینده‌ها از عدد صفر تا ۵۰، هوای پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوای ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوای بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ باشد، شرایط کیفی هوا خطرناک است.

وی درباره دستورالعمل اجرایی تعطیل شدن یا نشدن مدارس گفت: در دنیا دستورالعمل واحدی وجود ندارد و هر کشور باتوجه به شرایط خود این کار را انجام می‌دهد. به عنوان نمونه در کشور ما با رسیدن شاخص به عدد ۱۵۰ چون دانش‌آموزان جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند مدارس تعطیل می‌شوند.معاون اسبق سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: تعطیلی مدارس با استانداردها و شاخص‌های آلودگی هوا رابطه مستقیمی ندارد و تعطیلی مدارس با شاخص ۱۵۰ یا ۲۰۰ بستگی به سیاست‌های هر کشور دارد.

وی با اشاره به آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک مصوب ۹۷ هیات وزیران گفت: پس از تدوین اعداد شاخص‌ها توسط وزارت بهداشت چگونگی اقدامات اجرایی در دولت تصویب می‌شود. همچنین پس از تصویب اعضای دولت نمی‌توانند درباره قبول یا عدم قبول آن صحبت کنند مگر اینکه دوباره به دولت رود و تغییر آن تصویب شود.رشیدی در پایان درباره مقایسه کشورها برای تعطیلی مدارس با شاخص‌های متفاوت توضیح داد: مقایسه کشورها کار درستی نیست و هر کشوری مبنای خود را دارد. وزارت بهداشت باید مشخص کند چه شرایطی برای کودکان مضر است؟ ما باید باتوجه به شرایط و سیستم درمانی موجود شاخص‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی لازم را تعیین کنیم.

زخم کاری «تغییر استانداردهای شاخص آلودگی هوا» بر پیکر آدم و هوا!

در شرایطی که بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران آلودگی هوای پایتخت تشدید شده ، ارائه طرح تغییر استانداردهای آلودگی هوا برای جلوگیری از تعطیلات مدارس واکنش‌های زیادی را برانگیخته است چراکه اجرا و تصویب این طرح هم می‌تواند سلامت شهروندان به‌ویژه دانش‌آموزان را تحت تاثیر قرار دهد هم تشدید آلودگی هوا را طی روزهای آلوده در پی داشته باشد.

به گزارش ایسنا، اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد در سال‌های اخیر آلودگی هوا تشدید شده است. براساس این اطلاعات، در کل سال ۱۴۰۰ تنها شش روز هوای تهران برای تمامی گروه‌ها ناسالم شد این در حالیست که از ابتدای سال جاری تا کنون ۳۲ روز این شرایط را تجربه کرده‌ایم. همچنین سال گذشته هیج روزی شرایط بسیار ناسالم وخطرناک ثبت نشده که در سال جاری دو روز هوای بسیار ناسالم و دو روز هوای خطرناک داشته‌ایم.

کاهش قابل ملاحظه کیفیت هوا طی سال جاری باعث شده است که مدارس به علت آلودگی هوا ناشی از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و گردوغبار همچنین به علت بارش برف و باران، کاهش دما و سرمای هوا در مهرماه یک روز، در آبان‌ماه چهار روز، در آذرماه ۱۶ روز – ۱۰ روز آن به صورت متوالی – و در دی ماه ۱۴ روز – شش روز آن به صورت متوالی – تعطیل شوند. در واقع افزایش آلودگی هوای کلانشهرهایی مانند تهران موجب شد که مدارس براساس مفاد آیین‌نامه اضطرار آلودگی هوا، در شاخص ۱۵۰ -شرایط ناسالم برای تمامی گروه‌ها – تعطیل شوند.

تعطیلات متوالی مدارس باعث اعتراض وزارت آموزش و پرورش شد و کار آنقدر بالا گرفت که در پی آلودگی طولانی‌مدت هوا زمانی که قرار بود کمیته اضطرار آلودگی هوا مدارس را دوباره تعطیل کند، یوسف نوری – وزیر آموزش و پرورش – ۲ بهمن بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و گفت که مدارس از ۳ بهمن دیگر تعطیل نیست!

او روز بعد (۳ بهمن‌ماه) از پیشنهاد آموزش و پرورش به دولت برای تعلیق ملاک شاخص‌های کیفیت هوا در تعطیلی مدارس خبر داد و گفت: اگر شاخص‌های جهانی کیفیت هوا را ببینید، در کشورهای دیگر شاخص کمتر از ۳۰۰ باشد تعطیل نمی‌کنند، اما شاخص برای تعطیلی مدارس را برای ما روی ۱۵۰ بستند و تعطیلی‌ها طوری بود که شبیه دوره کرونا شدیم؛ درحالی که شاخص‌های آلایندگی ما زیر ۲۰۰ هستند.

پس از صحبت‌های نوری و در حالی که منتظر واکنش سازمان حیط زیست به تغییر شاخص‌های کیفیت هوا برای جلوگیری از تعطیلی مدارس بودیم، احمد وحیدی – وزیر کشور – اعلام کرد: سازمانی که طرح تغییر شاخص‌ها را ارایه داده سازمان حفاظت محیط زیست است، یعنی سازمان که خود باید دغدغه اصلی اجرای قوانین مربوط به کاهش آلودگی هوا مانند آیین‌نامه‌های شرایط اضطرار آلودگی هوا را داشته باشد، خواستار تغییر آن شده است!

پس از گذشت چند روز علی سلاجقه – رئیس سازمان حفاظت محیط زیست – ضمن واکنش به این طرح پیشنهادی صحبت‌هایی مشابه با وزیر آموزش و پرورش مبنی بر اینکه در دنیا در بحث شاخص‌های آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس، بالاتر از ما عمل می‌کنند مثلا با شاخص ۳۰۰-۲۰۰ فقط مدارس ابتدایی را تعطیل می‌کنند، مطرح کرد و گفت: ما شاخص‌های آلودگی را تعیین می‌کنیم و تعطیلی بر عهده هیات وزیران است. قبلا هیات وزیران شاخص ۱۵۰ گذاشته است و اکنون می خواهد تصمیم خود را عوض کند.

این در حالیست که این پیشنهاد و صحبت‌ها از جانب وزیر کشور، وزیر آموزش و پرورش و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با مخالفت‌هایی از سوی برخی مسئولان و کارشناسان آلودگی هوا مواجه شده است. دکتر عباس شاهسونی – رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت – ضمن اشاره به عوارض شدید آلودگی هوا بر سلامت کودکان در واکنش به این طرح می‌گوید: هر چه که در راستای سلامت مردم باشد، وزارت بهداشت با آن موافق است و هرچه که به سلامت مردم آسیب برساند، وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم با آن مخالف خواهد بود.

حتی سحر تاج‌بخش – رئیس سازمان هواشناسی کشور – نیزمی‌گوید: نمی‌توان استانداردها را تغییر داد چراکه در تمام دنیا شاخص‌ها و تعاریف آن‌ها به همین شکل است و تنها می‌توان نحوه برخورد و واکنش نسبت به آن را تغییر داد. به طور مثال اگر در حال حاضر در شاخص ۱۵۰ مدارس تعطیل می‌شوند از شاخص ۲۰۰ به بعد مدارس تعطیل شوند. نکته مهم این است که این تغییرات در سلامت مردم تاثیرات منفی دارد. چراکه آلاینده‌ها در ضریب هوش و تنفس آنها تاثیرگذار است. اما دائما هم نمی‌توان مدارس و ادارات را تعطیل کرد چراکه با تعطیلی‌های پی در پی در امور کشور مشکل ایجاد می‌شود بنابراین اقدام مناسب کنترل آلاینده‌ها است.

همچنین بهزاد اشجعی – عضو سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا – نیز انتقاداتی نسبت به این طرح محیط زیست مطرح و اظهار می‌کند: پیشنهاد این طرح راه حل غیرمنطقی و غیرعقلانی است. براساس دستورالعمل کارگروه اضطرار آلودگی هوا، تصمیماتی براساس شاخص‌های مختلف کیفیت هوا باید اتخاذ شود. برای نشان دادن اینکه خلاف قانون عمل نمی‌کنند و هنگام آلودگی هوا مدارس هم باز باشند، قصد تغییر دستورالعمل و قانون و پاک کردن صورت مسئله را دارند. هدف این طرح اصلاح قانون باتوجه به آلودگی هوا است. بدین ترتیب با وجود آلودگی هوا مدارس نیز تعطیل نخواهند شد. در صورت اجرایی شدن این طرح تناقض موجود با قانون نیز مرتفع شده و از بین می‌رود این در حالیست که پیشنهاد دهندگان این طرح به دلایل تعطیلی مدارس درپی افزایش شاخص‌های کیفیت هوا و خسارات ناشی از آن توجهی ندارند

باتوجه به مخالفت‌های صورت گرفته با طرح تغییر استاندارهای شاخص آلودگی هوا برای جلوگیری از تعطیلی مدارس، بهتر است در این طرح بازنگری شود چراکه باز بودن مدارس در شرایط آلودگی علاوه بر آنکه می‌تواند موجب آسیب رسیدن به سلامت دانش آموزان شود برخی دیگر از تصمیم‌های اتخاذ شده در کارگروه اضطرار آلودگی هوا را مانند اجرای طرح زوج و فرد از در منازل را تحت الشعاع قرار می‌دهد چراکه برخی والدین مسئولیت رفت و آمد فرزندان دانش‌آموز خود را بر عهده دارند. علاوه بر آن با توجه به آمار قابل توجه فرسودگی خودروها در ایران که شامل سرویس‌های مدارس نیز می‌شود، تردد این خودروها می‌تواند موجب تشدید آلودگی هوا شوند. در این شرایط تغییر استاندارهای شاخص آلودگی هوا برای جلوگیری از تعطیلی مدارس ممکن است کلاف آلودگی هوا را پیچیده‌تر کند.