صاحب‌خبر - اجلاس سران گروه ۲۰ قرار است روز ۲۴ آبان ماه جاری در جزیره بالی اندونزی آغاز بکار کند و برخی مهم ترین مسائل و بحران های گریبانگیر جهان از جمله جنگ اوکراین، فعالیتهای موشکی و هسته ای شمالی، اوضاع بیمار اقلیمی جهان، بحران انرژی، روابط تنش‌آلود چین و آمریکا و بر آن سایه افکنده است.
جزیره بالی اندونزی روزهای سه شنبه و چهارشنبه این هفته میزبان این دوره از اجلاس سران گروه ۲۰ با شعار “در کنار هم پیشرفت کنیم، در کنار هم قوی تر شویم” خواهد بود.
نشست سران گروه بیست کشور اقتصاد بزرگ جهان در سال ۲۰۲۱ در رم پایتخت ایتالیا برگزار شد اجلاس سال آینده این گروه نیز قرار است در سپتامبر ۲۰۲۳ در دهلی نو برگزار شود. این گروه شامل ۱۹ کشور آرژانتین، استرالیا، برزیل، چین، آلمان، فرانسه، انگلیس، هند، اندونزی، ایتالیا، کانادا، ژاپن، کره جنوبی، مکزیک، روسیه، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، ترکیه، آمریکا و همچنین اتحادیه اروپا است. این گروه که تنها از دو سوم جمعیت جهان نمایندگی می کند، ۸۰ درصد نیروی اقتصادی و سه چهارم تجارت جهانی را در بر می گیرد.
چهار کشورچین، ایالات متحده، آلمان و ژاپن که بزرگترین کشورها در زمینه صادرات می باشند، عضو گروه ۲۰ هستند. همچنین در میان ۲۰ کشوراین گروه ۱۵ کشور با بیشترین حجم صادرات دیده می شوند.
حواشی اجلاس بالی
البته این اجلاس حواشی مختلفی دارد که علاوه بر وجود مسائل و بحران های پرتعداد بین المللی و تاثیر آن بر اجلاس بالی ۲۰۲۲، این حواشی نیز باعث شده تا این دوره از نشست سران گروه ۲۰، متفاوت تر از نشست های قبلی برگزار شود.
یکی از این حواشی مهم، غیبت تاریخی ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و حضور وی بصورت ویدئو کنفرانس در نشست گروه ۲۰ است که اولین گردهمایی رهبران بزرگترین اقتصادهای جهان از زمان آغاز جنگ اوکراین به شمار می آید.
پیش تر شماری از کشورهای غربی و اوکراین از اندونزی به عنوان رئیس دوه ای این اجلاس خواستار حذف روسیه از نشست شده بودند که با مخالفت شدید «جوکو ویدودو»، رییس جمهور اندونزی رو برو شدند.
ویدودو همچنین پیش تر گفته بود که از ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نیز برای شرکت در این نشست دعوت کرده و زلنسکی گفته است در صورت حضور پوتین در آن شرکت نخواهد کرد. اکنون با غیبت پوتین در این اجلاس، قرار است زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین در جمع سران گروه ۲۰ در بالی اندونزی به صورت برخط سخنرانی کند.
نخستین ملاقات رو در روی بایدن و شی
از دیگر حواشی این نشست بین المللی برگزاری نخستن دیدار رو در روی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و شی جین پینگ همتای چینی اش است. سران دو کشور از زمانی که بایدن به مسند قدرت نشست، با یکدیگر دیدار رو در رو نداشته اند. البته بایدن ۲۹ ژوئیه ( ۷ مردادماه سال جاری)، در تماس تلفنی پر تنشی که بیش از دو ساعت به طول انجامید، درباره بسیاری از مسائل از جمله سفر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان گفتگو کردند.
به باور کارشناسان، یکی از دلایل اهمیت این دیدار این مساله است که بایدن سیاست خارجی خود را بر مقابله با تهدیدات امنیت اقتصادی و ملی ناشی از چین متمرکز کرده است.
به استناد گزارش های خبری، تازه ترین حرفهای بایدن در آستانه ملاقاتش با شی که اخیرا توانسته با اقتدار و برای سومین بار متوالی کرسی دبیرکلی حزب حاکم چین را از آن خود کند، حکایت از نگرانی و اضطراب بایدن از رویارویی با شی در جزیره بالی اندونزی دارد.
کارشناسان روابط بین الملل می گویند روز یکشنبه ۲۳ آبان و درصورتی که هنوز سرنوشت انتخابات میان دوره ای کنگره نهایی و مشخص نشده بود، بایدن که در کامبوج حضور داشت و پیش از عزیمت به اندونزی برای شرکت در اجلاس گروه ۲۰ در جزیره بالی، ادعا کرده بود که “بعد از انتخابات کنگره، حالا با اقتدار سیاسی بیشتری به ملاقات رئیس جمهوری چین می روم”.
ناظران و تحلیل گران سیاسی معتقدند همین که بایدن چنین جمله ای را پیش از مشخص شدن نتیجه قطعی انتخابات کنگره بر زبان رانده و بدون آن که هنوز نتیجه انتخابات سنا و مجلس نمایندگان بطور قطعی مشخص شده باشد، این موضوع حکایت از اضطراب و نگرانی در وجود رئیس جمهوری آمریکا در آستانه ملاقات او با همتای چینی است؛ همتایی که با یک پشتوانه سیاسی قوی و انتخاب قاطع به عنوان دبیرکل حزب حاکم کشورش، در اجلاس گروه ۲۰ شرکت می کند.
جنگ اوکراین و بحران انرژی
بحران کمبود و گرانی انرژی در جهان بویژه از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین بیش از هر زمان دیگر در گذشته به جهانیان رخ نشان داده است و بسیاری از کشورها از جمله تعداد قابل توجهی از کشورهای عضو گروه ۲۰ نظیر کشورهای اروپایی، هند، چین، ترکیه و ... به شدت نیازمند انرژی و بطور خاص نیازمند نفت خام و منابع گاز هستند و تحریم های گسترده غرب علیه روسیه باعث شده است تا این کشور به عنوان یکی از مهم ترین قطب های انرژی جهان، نخواهد یا نتواند مثل گذشته روند صادرات نفت و گاز خود به کشورهای مختلف ازجمله اروپا را انجام دهد.
به گزارش ایرنا، همچنین افزایش بهای نفت و انرژی در پی وقوع جنگ اوکراین و بویژه در شرایط آغاز فصل سرما، بسیاری از کشورها را با مشکلات حاد مواجه کرده است و مدتهاست خیابان های بسیاری از شهرهایی اروپایی صحنه تظاهرات اعتراضی مردم به کمبود و افزایش بهای سوخت شده است هر چند روند افزایش قیمت ها و افزایش تورم، صرفا محدود به سوخت و انرژی نیست و افزایش تورم، امروز اعتراض اصلی مردم اروپا به دولت های متبوع است.
از دیگر سو، کشورهایی نظیر عربستان سعودی و روسیه به عنوان کلیدی ترین کشورها در حوزه تامین و صادرات نفت هستند و با توجه به شرایط روسیه و نیز عدم حضور رئیس جمهوری این کشور در اجلاس ۲۰۲۲ بالی، نگاه های بیشتری در این نشست به سمت عربستان معطوف خواهد شد.
بحران اقلیمی، امنیت غذایی و زیست محیطی
جهان در شرایطی با بحران اقلیمی، زیست محیطی، خشکسالی گسترده و در نتیجه کمبود مواد غذایی مواجه است که مسئله جنگ روسیه و اوکراین به عنوان دو کشور کلیدی در تامین غلات و زنجیره غذایی جهان و نیز در حوزه صادرات گاز(روسیه)، باعث حاد تر شدن بحران اقلیمی و غذایی شده است.
قطع صادرات گاز روسیه به اروپا، باعث شده تا بسیاری از نیروگاه های تولید برق در اروپا به سمت سوخت زغال سنگ به عنوان یک سوخت بسیار آلاینده و مسموم کننده محیط زیست و آب و هوا روی بیاورند. در شرایطی جهان به شدت تشنه انجام اصلاحات و اقداماتی با هدف کاهش آلاینده ها و گازهای گلخانه ای است، اما شرایط حاکم بر جهان در این روزها، در جهت عکس اصلاح وضعیت اقلیمی پیش می رود و شاید باید منتظر روزهای سخت تر آب و هوایی و شرایط وحشتناک تر اقلیمی باشیم.
نگرانی های ناشی از آزمایشهای موشکی کره شمالی
تحرکات موشکی کره شمالی که در روزها و هفته های اخیر، به طور کم سابقه ای افزایش یافته است و نیز برخی گمانه زنی ها مبنی بر اینکه این کشور درحال آماده شدن برای انجام آزمایش جدید هسته ای خود است، باعث نگرانی هایی در منطقه شبه جزیره کره و نیز نگرانی ژاپن و آمریکا به عنوان متحد اصلی سئول و توکیو شده است.
انتظار می رود نگرانی های ناشی از تحرکات موشکی کره جنوبی نیز از جمله مسائلی باشد که سایه آن بر سر اجلاس گروه ۲۰ در بالی سنگینی خواهد کرد.
تایوان
احتمال مطرح شدن مسئله تایوان از سوی آمریکا و کشورهای هم پیمان آن در نشست بالی به عنوان یکی از مهم ترین خطوط قرمز چین نیز وجود دارد. موضوع که چین همواره نسبت به تبعات مداخله هر گونه طرف خارجی در آن هشدار داد و همواره اعلام تاکید کرده است که تایوان بخشی از خاک چین است و هیچ کشوری حق مداخله در امور داخلی چین ونقض اصل چین واحد را ندارد.∎