شناسهٔ خبر: 56949945 - سرویس فرهنگی
منبع: روزنامه آفتاب یزد | لینک خبر

شکوری‌راد فعال سیاسی اصلاح‌طلب:

اعتماد حداقلی و به رسمیت شناختن اختلاف نظر، مقدمه گفت‌وگو است

یک‭ ‬فعال‭ ‬سیاسی‭ ‬اصلاح‌طلب‭ ‬گفت‭: ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬کنونی‭ ‬که‭ ‬جامعه‭ ‬دچار‭ ‬التهاب‭ ‬و‭ ‬فضای‭ ‬هیجانی‭ ‬است،‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من‭ ‬زمان‭ ‬مناسبی‭ ‬برای‭ ‬آغاز‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬نیست؛‭ ‬چراکه‭ ‬مباحث‭ ‬به‭ ‬عمق‭ ‬نمی‌رود‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬حال‭ ‬نظرم‭ ‬این‭ ‬نیست‭ ‬که‭ ‬گفت‌وگویی‭ ‬صورت‭ ‬نگیرد‭. ‬بستر‭ ‬گفت‌وگویی‭ ‬که‭ ‬بخواهد‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد،‭ ‬هم‭ ‬مهم‭ ‬است‭. ‬

صاحب‌خبر -

اینکه‭ ‬در‭ ‬کجا‭ ‬و‭ ‬چگونه‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬افرادی‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬دهند‭ ‬هم‭ ‬اهمیت‭ ‬دارد‭.‬

علی‭ ‬شکوری‌راد‭ ‬سخنگوی‭ ‬جبهه‭ ‬اصلاحات‭ ‬در‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬با‭ ‬ایلنا،‭ ‬درباره‭ ‬بحث‭ ‬‮«‬گفت‌وگو‮»‬‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬روزها‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬بین‭ ‬حاکمیت‭ ‬و‭ ‬احزاب‭ ‬دارای‭ ‬چه‭ ‬پیش‌نیازها‭ ‬و‭ ‬ضرورت‌هایی‭ ‬است،‭ ‬گفت‭: ‬گفت‌وگو‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬لوازمی‭ ‬دارد‭ ‬تا‭ ‬بتواند‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬برسد‭. ‬اولین‭ ‬مورد‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬دو‭ ‬طرفی‭ ‬که‭ ‬خواستار‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬هستند،‭ ‬آمادگی‭ ‬پذیرش‭ ‬حرف‭ ‬حق‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬در‭ ‬حقیقت‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬آمادگی‭ ‬پذیرش‭ ‬حرف‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬نظرات‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬ندارند،‌‭ ‬گفت‌وگوکننده‌های‭ ‬خوبی‭ ‬نبوده‭ ‬و‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬کردن‭ ‬با‭ ‬آنان‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬نمی‌رسد‭. ‬بنابراین‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬لازمه‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬هم‭ ‬برسد‭.‬

وی‭ ‬افزود‭: ‬بنابراین‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬گفت‌وگو،‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬باید‭ ‬نشان‭ ‬دهند‭ ‬که‭ ‬آمادگی‭ ‬پذیرش‭ ‬نظری‭ ‬غیر‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬دارند‭. ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬کنونی‭ ‬که‭ ‬جامعه‭ ‬دچار‭ ‬التهاب‭ ‬و‭ ‬فضای‭ ‬هیجانی‭ ‬است،‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من‭ ‬زمان‭ ‬مناسبی‭ ‬برای‭ ‬آغاز‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬نیست؛‭ ‬چراکه‭ ‬مباحث‭ ‬به‭ ‬عمق‭ ‬نمی‌رود‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬حال‭ ‬نظرم‭ ‬این‭ ‬نیست‭ ‬که‭ ‬گفت‌وگویی‭ ‬صورت‭ ‬نگیرد‭. ‬بستر‭ ‬گفت‌وگویی‭ ‬که‭ ‬بخواهد‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد،‭ ‬هم‭ ‬مهم‭ ‬است‭. ‬اینکه‭ ‬در‭ ‬کجا‭ ‬و‭ ‬چگونه‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬افرادی‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬دهند‭ ‬هم‭ ‬اهمیت‭ ‬دارد‭.‬

شکوری‌راد‭ ‬ادامه‭ ‬داد‭: ‬گفت‌وگو‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬بستری‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬حداقلی‭ ‬از‭ ‬اعتماد‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬به‭ ‬رسمیت‭ ‬شناختن‭ ‬اختلاف‭ ‬نظر،‭ ‬گام‭ ‬اول‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬فراهم‭ ‬شدن‭ ‬اعتماد‭ ‬حداقلی،‭ ‬گام‭ ‬بعدی‭ ‬است‭. ‬اگر‭ ‬این‭ ‬اعتماد‭ ‬حداقلی‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬نیاید،‭ ‬اصلا‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬آغاز‭ ‬نخواهد‭ ‬شد‭.‬شکوری‌راد‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬اعتماد‭ ‬حداقلی‭ ‬چه‭ ‬شکلی‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬می‌آید،‭ ‬گفت‭: ‬اعتماد‭ ‬حداقلی‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬پیشینه‭ ‬دروغ‭ ‬و‭ ‬خلف‭ ‬وعده‭ ‬نباید‭ ‬در‭ ‬حدی‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬اساسا‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬رغبتی‭ ‬برای‭ ‬انجام‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬نداشته‭ ‬باشند‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬چنین‭ ‬پیشینه‌ای‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬پذیرفته‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬وعده‭ ‬عدم‭ ‬تکرار‭ ‬داده‭ ‬شود‭. ‬رغبت‭ ‬به‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬در‭ ‬افراد‭ ‬زمانی‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬پیش‌زمینه‌ها‭ ‬خیلی‭ ‬خراب‭ ‬نباشد‭ ‬یا‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬ترمیم‭ ‬شده‭ ‬باشد‭. ‬این‭ ‬را‭ ‬بگویم‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬با‭ ‬مذاکره‌ای‭ ‬که‭ ‬کشورهای‭ ‬مختلف‭ ‬انجام‭ ‬می‌‌دهند،‭ ‬فرق‭ ‬می‌کند‭. ‬این‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬در‭ ‬حقیقت‭ ‬به‭ ‬منظور‭ ‬احصاء‭ ‬موارد‭ ‬اختلاف‭ ‬و‭ ‬کم‭ ‬کردن‭ ‬دامنه‭ ‬آن‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬ایجاد‭ ‬همگرایی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬لزوما‭ ‬عقد‭ ‬یک‭ ‬قرارداد‭. ‬طبیعتا‭ ‬اگر‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬به‭ ‬منظور‭ ‬همگرایی‭ ‬باشد،‭ ‬کار‭ ‬سخت‌تر‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬برای‭ ‬عقد‭ ‬یک‭ ‬قرارداد‭. ‬این‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬برای‭ ‬انجام‭ ‬مفاهمه‭ ‬و‭ ‬تعامل‭ ‬سازنده‭ ‬است‭ ‬نه‭ ‬دستیابى‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬متن‭ ‬برای‭ ‬امضای‭ ‬قرارداد‭.‬

سخنگوی‭ ‬جبهه‭ ‬اصلاحات‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬درصد‭ ‬بالایی‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬به‭ ‬احزاب‭ ‬و‭ ‬جریانات‭ ‬سیاسی‭ ‬اعتماد‭ ‬ندارند‭ ‬و‭ ‬معتقدند‭ ‬این‭ ‬احزاب‭ ‬خود‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬حاکمیت‭ ‬هستند‭. ‬احزاب‭ ‬چه‭ ‬نقشی‭ ‬باید‭ ‬ایفا‭ ‬کنند‭ ‬تا‭ ‬زمینه‭ ‬گفت‌وگوی‭ ‬ملی‭ ‬فراهم‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬آنان‭ ‬اعتماد‭ ‬کنند،‭ ‬گفت‭: ‬بحران‭ ‬جاری‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬حاصل‭ ‬دو‭ ‬فرایند‭ ‬است،‭ ‬یکى‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬سازمان‌یابی‭ ‬توسط‭ ‬حاکمیت‭ ‬محدود‭ ‬و‭ ‬سرکوب‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬اجازه‭ ‬رشد‭ ‬فرهنگ‭ ‬سازمان‌یافتگی،‭ ‬یعنی‭ ‬نهاد‌های‭ ‬مردم‌نهاد،‭ ‬تشکل‌های‭ ‬صنفی‭ ‬یا‭ ‬سندیکاها‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬احزاب،‭ ‬داده‭ ‬نشده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬برخی‭ ‬بخش‌های‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬مردمی‭ ‬نیز‭ ‬دچار‭ ‬محدودیت‭ ‬و‭ ‬فشار‭ ‬شده‌اند‭. ‬اکنون‭ ‬سازمان‌یافتگی‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬حداقل‭ ‬خودش‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬حاکمیت‭ ‬مانع‭ ‬رشد‭ ‬و‌‭ ‬گسترش‭ ‬فرهنگ‭ ‬آن‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬نگذاشته‭ ‬است‭ ‬تبدیل‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬فرهنگ‭ ‬عمومی‭ ‬شود‭. ‬لذا‭ ‬قاطبه‭ ‬مردم‭ ‬از‭ ‬سازمان‌یافتگی‭ ‬پرهیز‭ ‬می‌کنند‭. ‬بطور‭ ‬مشخص‭ ‬احزاب‭ ‬که‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬سازمان‌یافتگی‭ ‬و‭ ‬نهادهای‭ ‬حد‭ ‬واسط‭ ‬حاکمیت‭ ‬و‭ ‬جامعه‭ ‬هستند،‭ ‬به‭ ‬اندازه‭ ‬کافی‭ ‬توسعه‭ ‬پیدا‭ ‬نکرده‭ ‬و‭ ‬موثر‭ ‬نیستند‭.‬

وی‭ ‬افزود‭: ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬احزاب،‭ ‬جامعه‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مرز‭ ‬اعتراض‭ ‬رسیده‌اند،‭ ‬نمایندگی‭ ‬نمی‌کنند‭. ‬جامعه‭ ‬قدرتمند‭ ‬که‭ ‬می‌تواند‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬احزاب‭ ‬به‭ ‬ایجاد‭ ‬و‭ ‬تشکیل‭ ‬دولت‭ ‬توانمند‭ ‬و‭ ‬کارآمد‭ ‬کمک‭ ‬کند،‭ ‬شکل‭ ‬نگرفته‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬فاقد‭ ‬دولت‭ ‬توانمند‭ ‬هستیم‭. ‬قدرت‭ ‬زمانی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬شکل‭ ‬می‌گیرد‭ ‬که‭ ‬احزاب‭ ‬بزرگ‭ ‬شکل‭ ‬بگیرند‭ ‬و‭ ‬انتخابات‭ ‬آزاد‭ ‬برگزار‭ ‬شود‭. ‬اما‭ ‬چون‭ ‬این‭ ‬فرایندها‭ ‬شکل‭ ‬نگرفته‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬نمایندگی‭ ‬نمی‌شوند،‭ ‬ناگزیر‭ ‬خودشان‭ ‬به‭ ‬خیابان‭ ‬سرازیر‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬خیابان‭ ‬حرف‭ ‬خودشان‭ ‬را‭ ‬شعار‭ ‬می‌دهند‭. ‬بنابراین‭ ‬این‭ ‬رفتار‭ ‬مردم‭ ‬در‭ ‬نتیجه‭ ‬رفتار‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬حاکمیت‭ ‬است‭.‬

‭ ‬شکوری‌راد‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬بحث‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬آقای‭ ‬اژه‌ای‭ ‬اعلام‭ ‬شد‭ ‬آیا‭ ‬می‌توان‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬کل‭ ‬حاکمیت‭ ‬تعمیم‭ ‬داد‭ ‬یا‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬یک‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬حاکمیت‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬گفت‭: ‬مشکل‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬قوه‭ ‬قضائیه‭ ‬طرف‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬براى‭ ‬حل‭ ‬منازعات‭ ‬سیاسى‭ ‬نیست‭. ‬رفتار‭ ‬قضائی‭ ‬باید‭ ‬فاقد‭ ‬جهت‌گیرى‭ ‬سیاسى‭ ‬بوده،‭ ‬فقط‭ ‬قانون‭ ‬ملاک‭ ‬آن‭ ‬باشد‭. ‬ولى‭ ‬وقتی‭ ‬حرف‌هایی‭ ‬که‭ ‬مسئولین‭ ‬قضائی‭ ‬کشور‭ ‬مى‌زنند‌‭ ‬را‭ ‬تحلیل‭ ‬محتوا‭ ‬کنید،‭ ‬می‌بینید‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬حرف‌ها‭ ‬بیشتر‭ ‬واجد‭ ‬اعمال‭ ‬سیاست‭ ‬است‭. ‬درحالی‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬بیشترین‭ ‬دغدغه‭ ‬و‭ ‬توجه‭ ‬نهاد‭ ‬قضائی‭ ‬به‭ ‬اجرای‭ ‬قانون‭ ‬باشد‭. ‬بنابراین‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من‭ ‬قوه‭ ‬قضائیه‭ ‬طرف‭ ‬مناسبی‭ ‬برای‭ ‬گفت‌وگوی‭ ‬سیاسی‭ ‬نیست‭. ‬البته‭ ‬برای‭ ‬اصلاح‭ ‬عملکرد‭ ‬خودش‭ ‬می‌توان‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬کرد‭.‬

شکوری‌راد‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬اکنون‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬خواهد‭ ‬رسید‭ ‬یا‭ ‬خیر،‭ ‬گفت‭: ‬به‭ ‬هر‭ ‬حال‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬بهترین‭ ‬راه‭ ‬برای‭ ‬حل‭ ‬مناقشات‭ ‬و‭ ‬منازعات‭ ‬است‭ ‬یعنی‭ ‬نباید‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬انجام‭ ‬آن‭ ‬سرباز‭ ‬بزنیم‭ ‬زیرا‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬امتناع‭ ‬از‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬شرایط‭ ‬سخت‌تر‭ ‬و‭ ‬غیرقابل‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬شود‭. ‬بنابراین‭ ‬باید‭ ‬از‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬استقبال‭ ‬کنیم‭ ‬تا‭ ‬کار‭ ‬به‭ ‬رویارویی‭ ‬بیشتر‭ ‬کشیده‭ ‬نشود‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬حال‭ ‬عاملیت‭ ‬اصلی‭ ‬برای‭ ‬انجام‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬حاکمیت‭ ‬است‭. ‬چون‭ ‬قدرت‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬آن‌هاست‭. ‬حاکمیت‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬می‌تواند‭ ‬صحنه‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬را‭ ‬تدارک‭ ‬دیده‭ ‬و‭ ‬امنیت‭ ‬لازم‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬گفت‌وگوی‭ ‬آزاد‭ ‬و‭ ‬سازنده‭ ‬فراهم‭ ‬کند‭ ‬اما‭ ‬متاسفانه‭ ‬برخی‭ ‬صاحبان‭ ‬قدرت‭ ‬معمولا‭ ‬ترجیح‭ ‬می‌دهند‭ ‬از‭ ‬زور‭ ‬خود‭ ‬استفاده‭ ‬کنند‭ ‬و‌‭ ‬نه‭ ‬از‭ ‬درایت‭ ‬و‭ ‬تدبیر‭.‬

وی‭ ‬افزود‭: ‬متاسفانه‭ ‬این‭ ‬تلقی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬برگزاری‭ ‬مناظره‌ها‭ ‬و‭ ‬احتمالا‭ ‬گفت‌وگوها‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬شناخت‭ ‬و‭ ‬حل‭ ‬ریشه‭ ‬بحران‭ ‬جاری‭ ‬نیست‭ ‬و‭ ‬صرف‭ ‬عبور‭ ‬از‭ ‬بحران‭ ‬هدف‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬خر‭ ‬از‭ ‬پل‭ ‬بگذرد،‭ ‬دوباره‭ ‬همان‌اش‭ ‬و‌‭ ‬همان‭ ‬کاسه‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭. ‬حاکمیت‭ ‬باید‭ ‬ابتدا‭ ‬فکری‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬سوءظن‭ ‬موجود‭ ‬بکند‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬پذیرش‭ ‬خطاهاى‭ ‬آشکار‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬رفع‭ ‬سوء‭ ‬اثر‭ ‬آنها،‭ ‬کسب‭ ‬اعتماد‭ ‬کند‭. ‬در‭ ‬چنین‭ ‬حالتى‭ ‬گفت‌وگوى‭ ‬سازنده‭ ‬شکل‭ ‬خواهد‭ ‬گرفت‭.‬