این روزها زائران و دلباختگان سید الشهدا(ع) در حال اعزام به سفر معنوی اربعین و زیارت حرم شش گوشه آن حضرت هستند و کاروان عظیم پیاده روی عاشقان حسین(ع) مهیای حضور در بزرگترین پیاده روی جهان یعنی اربعین می‌شوند.
با توجه به گرم بودن هوا و مسیر طولانی پیاده روی اربعین، دانستن برخی نکات پزشکی می‌تواند این مسیر سخت را همواره تر کرده و زائران با سلامتی بیشتری عازم این سفر معنوی شوند.
در این گزارش نکته‌های خاص پزشکی برای داشتن سفری بهتر را برایتان بازگو می‌کنیم.
فراموش نکنید که عدم رعایت بهداشت فردی، بهداشت مواد غذایی و بهداشت محیط می‌تواند خدای نکرده باعث ایجاد بیماری در طول سفر شده و آرامش شما و همراهانتان را بر هم بزند. بنابراین رعایت نکات بهداشتی در طول این سفر، ضرورت بیشتری می‌یابد و باید با حساسیت بیشتری مورد توجه قرار گیرد تا بتوانید از برکات این سفر معنوی بیشترین بهره را ببرید.
قبل از شروع سفر و ترک خانه، در خصوص بیماریهای مختلفی که ممکن است در سفرتان در معرض آن قرار بگیرید و همچنین در مورد اقدامات پیشگیرانه مورد نیاز، با پزشک خود مشورت کنید.
مطمئن شوید داروهای مورد نیاز خود را برای تمام روزهای سفر به همراه داشته باشید؛ به خصوص اگر به دیابت، بیماری قلبی، تنفسی یا کلیوی یا سایر بیماریهای زمینه‌ای مزمن مبتلا هستید.
بهداشت فردی
ا-شست و شوی مرتب دستها با آب و صابون؛ زمان شستن دستها بهتر است 20تا 30 ثانیه (به اندازه 5 صلوات) طول بکشد.
برای شستن دستها، ابتدا دستها را خیس و صابونی کنید، کف دستها را با هم بشویید، بین انگشتان
را در قسمت پشت و سپس از روبرو بشویید. نوک انگشتان را در هم گره کرده و به خوبی بشویید. سپس شست‌ها را جداگانه بشویید.
شست و شوی خطوط کف دست و مچ را فراموش نکنید.
عوامل بیماری زای خطرناک به طور گسترده در خاک، آب، حیوانات و مردم وجود دارند و می‌توانند بر روی دست حمل شده و به مواد غذایی منتقل شوند؛ بنابراین همواره دستهای خود را بعد از استفاده از توالت، قبل از صرف غذا، بعد از بازگشت از زیارت اماکن متبرکه، بعد از تماس با فرد بیمار، قبل از تهیه غذا و بعد از تماس با مواد غذایی خام بشویید. اگر به آب دسترسی ندارید از ژلهای ضدعفونی کننده‌ای که نیاز به شستشو با آب ندارند استفاده کنید.
نکات در بهداشت فردی
در طول مسیر، از دست زدن و تماس با حیوانات، پرندگان زنده و مواد غذایی خام به ویژه گوشت خام بپرهیزید.
در طول سفر فقط و فقط از وسایل شخصی خود مانند مسواک، خمیردندان، حوله، وسایل اصلاح،
صابون، لیوان، پتوی مسافرتی مخصوص خود استفاده کنید.
از سجاده، مهر، تسبیح و چادر نماز شخصی خود استفاده کنید.
حداقل یک ملافه تمیز یا کیسه خواب مناسب به همراه داشته باشید.
باقیمانده غذای خود را در سطل‌های زباله بریزید و از ریختن زباله در جوی و نهرها جدا خودداری کنید.
بهداشت تنفسی
هنگام عطسه و سرفه دهان و بینی خود را با دستمال و یا با قسمت بالای آستین خود بپوشانید.
از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن دیگران به ویژه افراد دارای علائم تنفسی خودداری کنید.
از فردی که سرفه و عطسه می کند ترجیحا 1 تا 2 متر فاصله بگیرید و یا از ماسک استفاده کنید.
اگر علائمی شبیه آنفلوانزا (تب، سرفه، گلودرد) پیدا کردید ضمن استفاده از دستمال و ماسک، به ماموران بهداشتی اطلاع دهید.
مواجهه با پدیده گرد و غبار
سعی کنید به محیط‌های بسته بروید و در و پنجره‌ها را ببندید.
ماسک‌های کاغذی معمولی و دستمال نمی‌توانند جلوی ورود ذرات ریز گرد و غبار به سیستم تنفسی ما را بگیرند، اما ماسک‌های فیلتردار از نوع FFP2 موجود در داروخانه‌ها می‌تواند در این شرایط کمک کننده باشد.
کسانی که مشکلات تنفسی و قلبی ریوی دارند باید برای استفاده از ماسک با پرشک مشورت کنند.
اگر نشانه‌هایی مانند کوتاهی تنفس، سرفه و خس خس کردن و درد قفسه سینه را مشاده کردید؛ به خصوص اگر سابقه بیماری آسم دارید درمان همیشگی خود را دنبال کرده و با پزشک مشورت کنید.
برای جلوگیری از آلودگی آب و مواد غذایی، از پوشش مناسب استفاده کنید.
بهداشت مواد غذایی
در طول سفر از خوردن مواد غذایی زیر پرهیز کنید
سالاد و سبزی خام
مواد غذایی که در معرض حشرات بوده‌اند.
گوشت، مرغ و ماهی که کاملا پخته نشده اند.
غذاهایی که دوبار گرم شده‌اند؛ به خصوص ماهی، گوشت و برنج
شیر، بستنی و پنیر و دیگر محصولات لبنی که از پاستوریزه بودن آنها اطمینان ندارید.
غذاهای نگه داری شده در دمای اتاق
مواد غذایی کنسرو شده را قبل از استفاده 20 دقیقه بجوشانید و اگر کنسرو بادکرده، سوراخ، زنگ زده است یا مواد داخل آن بوی نامطبوع دارد آن را مصرف نکنید.
غذاهای آبکی (مانند انواع خورش‌ها) را کمتر مصرف کنید؛ چون سریع تر فاسد می‌شوند. این غذاها را تنها در صورتی باید مصرف کنید که در جای خنک نگه داری شده و هنگام مصرف کاملا داغ باشند.
از میوه‌های پوست دار مثل موز استفاده کنید و قبل از مصرف به دقت آنها را بشویید.
همراه غذای خود، از ماست پاستوریزه ، لیموترش و یا آبلیمو استفاده کنید.
از مصرف خوراکی‌های نا آشنا پرهیز کنید.
بهداشت آب
نوشیدن آب غیربهداشتی یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماریهای گوارشی در مسافران است.
اگر دسترسی به آب سالم و بهداشتی ندارید، از آب جوشیده یا آب بسته بندی شده استفاده کنید.
از مصرف یخ‌هایی که در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری و خرد می‌شوند خودداری کنید.
برای مسواک زدن از آب سالم مانند آب جوشیده یا بسته بندی شده استفاده کنید.
به جای نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌ها و شربت‌های شیرین و صنعتی، از آب یا دوغ کم نمک بدون گاز استفاده کنید.
از آب چشمه‌ها و نهرها و رودخانه‌ها برای آشامیدن استفاده نکنید.
باقیمانده آب بطری‌ها را زیر تابش نور خورشید قرار ندهید.
از نوشیدن چای و مایعات داغ در لیوان‌های یک بار مصرف شفاف خودداری کنید.
نکاتی در رابطه با پیاده روی زائرین در اربعین حسینی
از کفش راحت مخصوص پیاده روی استفاده کنید.
برای حمل وسایل خود، از کوله پشتی یا ساک‌های چرخ دار استفاده کنید.
وسایل کمی با خود ببرید تا کوله پشتی سنگین نشود و به عضلات شانه و کمر فشار وارد نکند.
کوله پشتی را طوری آویزان کنید که 3 سانتی متر بالاتر از گودی کمرتان قرار گیرد. وسایل سنگین تر را وسط کیف و نزدیک به پشت خود قرار دهید.
بین مسیر پیاده روی استراحت های کوتاه مدت داشته باشید؛ به خود فشار بیش از حد نیاورید و با سرعتی حرکت کنید که هنگام راه رفتن بتوانید به راحتی با دیگران خود صحبت کنید.
هنگام پیاده روی، پشتتان را صاف و شکم تان را کمی توکشیده نگه دارید. دست ها را در جهت مخالف یکدیگر به جلو و عقب حرکت دهید.
هنگام بلند کردن کوله پشتی یا بار، تا حد ممکن آن را به خود نزدیک کنید و با زانوهای خمیده، کمر مستقیم و عضلات شکم محکم، بار را بلند کنید تا آسیبی به شما وارد نشود.
هرگز فراتر از توانایی خود باری را بلند نکنید و برای حمل بارهای سنگین از دیگران کمک بگیرید.
برای پیشگیری از آسیب نور آفتاب و گرمازدگی، لباس‌های با آستین بلند و شلوار بلند بپوشید و از کلاه با لبه‌های پهن استفاده کنید.
در صورت بروز علائم گرمازدگی شامل گیجی، عدم تعادل، سردرد، تهوع و بالا بودن دمای بدن، خود را به محل سایه و خنک برسانید؛ مایعات خنک بنوشید.
توصیه‌های طب ایرانی به زائران اربعین
نفیسه حسینی یکتا،مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت به زائران اربعین، توصیه کرد: اگر مبتلا به بیماری خاصی هستید حتما داروهای خود را در این سفر همراه داشته باشید، مخصوصا افراد مبتلا به بیماریهای دیابت، قلبی عروقی، اعصاب هستید، در طول سفر از ماسک خوب و استاندارد استفاده کنید و حتما به طور مرتب دستهای خود را با آب و صابون بشوئید و روزانه غرغره حلق و شستشوی بینی با آب گرم یا محلول آب و نمک را انجام دهید.
مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیشترین دغدغه ما گرمازدگی زائران عزیز است، تاکید کرد:برای جلوگیری از گرمازدگی به هیچ عنوان بین ساعت 11 تا 3 بعداز ظهر که گرما به اوج خودش می‌رسد پیاده روی نکنید. سعی کنید در این ساعات بیشتر به استراحت مشغول باشید و از غروب تا پاسی از شب به پیاده روی ادامه دهید و لباس‌های خنک و نخی بپوشید.
وی افزود: خوردن نوشیدنی‌هایی مانند شربت سکنجبین و خاکشیر، شربت آب لیمو، شربت آلبالو، شربت بید مشک،گلاب، تخم شربتی، تخم خرفه می‌توانند به جلوگیری از گرمازدگی کمک کند. همچنین اضافه کردن مقدار کمی آب لیمو یا سرکه به آب می‌تواند به رفع تشنگی کمک کند. اسپری کردن گلاب به سر و صورت و شستشوی سر و گردن و سینه با آب خنک یا گلاب نیز موثر است.
حسینی یکتا تصریح کرد: در پیاده روی اربعین فعالیت بدنی عملاً زیاد می‌شود. افرادی که به این مقدار فعالیت عادت ندارند، قبل از سفر فعالیت بدنی خود را زیاد کنند. بعد از بازگشت از سفر نیز حتماً به ورزش ادامه دهند.
وی افزود: از پرخوری و در هم خوری و خوردن غذاهای سنگین، چرب و پر ادویه خودداری و در صورت امکان بیشتر غذاهای آبکی مثل سوپ و آش مصرف کنید.
مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت گفت: از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای پررنگ و قهوه پرهیز کنید. همچنین همراه داشتن مقداری انجیر، بادام خام، پسته و مویز یا برگه میوه‌های خشک، مثل هلو و زرد آلو و یا آلوبخا نیز توصیه می‌شود.
حسینی یکتا در خصوص پادرد که مشکل شایع در پیاده روی اربعین است، گفت: می‌توانید شبها پاها را با آب نمک به اضافه روغن بادام یا زیتون ماساژ دهید، ماساژ باید از نوک و لابلای انگشتان پا شروع شده به سمت زانو و کمی بالاتر باشد تا درد و ورم را رفع کند و نیز وقتی نشسته و خوابیده‌اید، پاها را کمی بالاتر از سطح بدن بگذارید.
دقت کنیم! اگر راهی پیاده روی اربعین هستیم دانستن و رعایت نکات بهداشتی و پزشکی راه مطمئن برای تامین سلامت در این مسیر طولانی است تا با صحت و سلامت این سفر معنوی را به پایان برسانیم.
منبع: فارس