مذاکره‌کنندگان ارشد در مذاکرات مجدد برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران، یکشنبه اعلام کردند که نسبت به امکان دستیابی به توافقی برای اعمال محدودیت‌هایی بر غنی‌سازی اورانیوم تهران خوش‌بین هستند.
به نقل از اکو ایران، در همین زمینه روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال گزارش داد که «ایران و آمریکا به متن توافق هسته ای نزدیک هستند اما موانع همچنان باقی است» و تهران می گوید تنها پس از پایان تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای خود، توافق نهایی را امضا خواهد کرد.
به نوشته این روزنامه تحقیقات ناظر هسته‌ای سازمان ملل در مورد مواد هسته‌ای [ادعایی] یافت شده در ایران با منشاء انسانی، برای تهران بسیار حساس است، چرا که همیشه بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده و می‌گوید هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده است.
نهایی شدن متن تا ساعات آینده
لارنس نورمن، خبرنگار این روزنامه گزارش داد: مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا عصر یکشنبه در این مذاکرات گفت که مذاکرات ایران و آمریکا برای احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ نزدیک به اتمام است، اما مشخص نیست که آیا تهران توافق نهایی را می پذیرد یا خیر.
انریکه مورا، هماهنگ کننده این مذاکرات گفت که متن توافق ممکن است در ساعات آینده بسته شود. با این حال، ایران هنوز باید تصمیم بگیرد که آیا تقاضای خود مبنی بر احیای توافق هسته ای تنها در صورتی که تحقیقات چند ساله آژانس اتمی در مورد برنامه هسته‌ای‌اش بسته شود را کنار می‌گذارد یا خیر؟
آقای مورا به خبرنگاران در وین گفت: «ما در حال مذاکره درباره برخی سؤالات فنی بودیم که در متن باز بود. ما در حال پیشروی هستیم و من انتظار دارم که به زودی این مذاکرات را تعطیل کنیم.»
متن نهایی باید توسط ایران، ایالات متحده و سایر شرکت کنندگان در مذاکرات، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان تایید شود. مذاکره کنندگان ارشد فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی در حال حاضر در وین نیستند.
مذاکرات وین که اکنون ۱۶ ماه به طول انجامیده است، با هدف توافق بر سر اقداماتی است که واشنگتن و تهران باید برای بازگشت به پایبندی به مفاد توافق هسته ای ۲۰۱۵ بردارند.
توافق ۲۰۱۵ محدودیت های سخت اما موقتی را برای برنامه هسته ای ایران در ازای لغو تحریم های بین المللی علیه تهران تعیین کرد. دولت ترامپ در ماه می ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق خارج کرد و ایران یک سال بعد شروع به نقض مرحله‌ای محدودیت های هسته ای در توافق کرد و از آن زمان به طور گسترده فعالیت های هسته ای خود را افزایش داده است.
مذاکرات در ماه مارس به توافق نزدیک شد اما پس از آن ماه ها متوقف شد. اما مذاکرات روز پنجشنبه پس از آن از سر گرفته شد که به ادعای این روزنامه، ایران یکی از خواسته‌های باقی‌مانده خود را کاهش داد: لغو تحریم‌های ذیل لیست FTO علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
حساسیت تهران درباره حل موضوع پادمان‌ها
با این حال، ایران در مذاکرات هفته گذشته اصرار داشت که در صورت احیای توافق هسته ای، تحقیقات سه ساله آژانس اتمی سازمان ملل در مورد مواد هسته ای کشف شده [ادعایی] در این کشور باید بسته شود.
چند دیپلمات غربی روز یکشنبه گفتند که تهران در مذاکرات چند روز گذشته این شرایط را مضاعف کرده است و توافقی در این زمینه وجود ندارد.
تحقیقات در مورد مواد هسته ای دست ساز یافت شده در ایران برای تهران بسیار حساس است، چرا که همیشه گفته است که هرگز به دنبال سلاح هسته ای نبوده است. ایران به این تحقیقات پاسخ هایی داده که آژانس مدعی است معتبر نیستند.
با این حال، مقامات غربی گفته‌اند که ایران نیاز به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد و تاکید کرده‌اند که برای بستن تحقیقات یا تعیین ضرب‌الاجل مشخص برای کار آژانس مداخله نمی‌کنند.
یکی از دیپلمات‌های غربی گفت که در متن توافقی که روی آن کار می‌شود، هیچ اشاره‌ای به درخواست‌های ایران برای بستن تحقیقات وجود نخواهد داشت.
باقری برای مشورت به تهران برمی‌گردد؟
روز دوشنبه به دلیل روز عاشورا ایران هیچ مذاکره رسمی صورت نخواهد گرفت. با این حال، هدف این است که متن نهایی برای تصمیم گیری نهایی در روزهای آینده آماده باشد.
مشخص نیست که مذاکره کننده ارشد ایرانی، علی باقری کنی، ابتدا برای رایزنی با تصمیم‌گیرندگان اصلی در ایران به تهران بازگردد یا خیر.
ضرورت انعطاف واشنگتن و حل مسائل پادمانی
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز روز یکشنبه گفت موفقیت مذاکرات هسته ای منوط به انعطاف واشنگتن در مذاکرات است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت: «ما معتقدیم آژانس باید با فاصله گرفتن از مسائل سیاسی نامربوط و غیرسازنده، مسائل پادمانی باقی مانده را از مسیر فنی به طور کامل حل کند.»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت امور خارجه، امیرعبداللهیان طی تماس تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، تاکید کرد که کشورش برای دستیابی به یک توافق قوی و پایدار جدی است.
وی افزود: «نتیجه این موضوع بستگی به این دارد که آیا ایالات متحده بخواهد به توافق برسد یا خیر».
وی در گفتگو با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت: ما برای دستیابی به یک توافق محکم و باثبات جدی هستیم. البته نتیجه بستگی به این دارد که آیا ایالات متحده خواهان توافق است و آیا در عمل انعطاف و واقع گرایی لازم را نشان خواهد داد یا خیر.
۵ ثانیه تا خط پایان با ۳ یا ۴ مشکل باقی‌مانده
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز گزارش داد که مذاکره‌کنندگان ارشد در مذاکرات مجدد برای احیای برجام، یکشنبه اعلام کردند که نسبت به امکان دستیابی به توافقی برای اعمال محدودیت‌هایی بر غنی‌سازی اورانیوم تهران خوش‌بین هستند.
میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در خارج از کاخ کوبورگ وین، چهار روز پس از مذاکرات به خبرنگاران گفت: «ما ۵ دقیقه یا ۵ ثانیه از خط پایان فاصله داریم. او گفت که “۳ یا ۴ مشکل” باقی مانده است که باید حل شود.
اولیانوف گفت: «آنها به ویژه برای ایرانی ها و آمریکایی ها حساس هستند. من نمی توانم تضمین کنم، اما تصور این است که ما در مسیر درستی حرکت می کنیم».
میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در این مذاکرات، یکشنبه به خبرنگاران گفت: برای تکمیل توافق «ما در مورد روزها صحبت می‌کنیم، نه هفته‌ها».
انریکه مورا، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا نیز گفت که نسبت به پیشرفت مذاکرات تا کنون «کاملاً» خوش‌بین است.
وی به رسانه‌های ایران گفت: «ما در حال پیشروی هستیم و انتظار دارم به زودی مذاکرات را تعطیل کنیم».
بستن مسیر سوءاستفاده‌های آینده
همچنین خبرگزاری المانیتور گزارش داد که ایران می گوید ناظر هسته ای سازمان ملل باید مسائل باقی مانده را حل و فصل کند.
در بحبوحه از سرگیری مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵، ایران روز یکشنبه از ناظر هسته ای سازمان ملل خواست که مسائل پادمانی باقی مانده را “به طور کامل” حل و فصل کند.
به نوشته المانیتور منابع ایرانی پیشنهاد کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین نقاط اختلاف، تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ردیابی مواد هسته‌ای یافت شده [ادعایی] با منشأ انسانی در سایت‌های اعلام‌نشده در ایران است.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه ژوئن قطعنامه‌ای را تصویب کرد که ایران را با ادعای ناتوانی در توضیح کافی درباره کشف قبلی آثار اورانیوم غنی‌شده در سه سایت اعلام‌نشده قبلی مورد انتقاد قرار داد.
اما تهران روز جمعه استدلال کرد که مسائل پیرامون سایت‌های اعلام نشده “ماهیت سیاسی دارند و نباید بهانه‌ای برای سوء استفاده علیه ایران در آینده مورد استفاده قرار گیرند”.
مذاکرات در مسیر درست
میخائیل اولیانوف، فرستاده روسیه در وین با این حال روز یکشنبه گفت که مذاکرات “در جهت درست” پیش می رود.
او به خبرنگاران در خارج از هتل کوبورگ وین که در آن مذاکرات در حال برگزاری است، گفت: «خیلی زود می توان به یک نتیجه موفقیت آمیز رسید، اما هیچ تضمینی وجود ندارد – مثل همیشه تا زمانی که همه چیز به توافق نرسیده باشد، هیچ توافقی صورت نمی گیرد».
هنوز برای اعلام نتیجه برجام زود است
یک مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد ادعای نشریه وال استریت ژورنال مبنی بر احتمال آماده شدن متن نهایی توافق در وین ظرف چند ساعت آینده، گفت: با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.
به گزارش ایسنا، این مقام وزارت امور خارجه افزود: هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران نظرات سازنده خود را با هدف پیشبرد مذاکرات به طرف مقابل ارائه کرده است و نتیجه گفت‌وگوها به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم بستگی دارد. همچنان معتقدیم در صورتی که تصمیمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، می‌توان به سرعت مذاکرات را جمع‌بندی کرد، اما هنوز در این مرحله قرار نداریم.
شرط ایران برای برجام
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عصر امروز (دوشنبه) در تماس تلفنی با «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با وی در مورد تحولات دور جدید گفت‌وگوهای رفع تحریم در وین به بحث و تبادل نظر پرداخت.
به گزارش فارس، دور جدید مذاکرات رفع تحریمها در وین از روز پنجشنبه ۱۳ مرداد ماه در پایتخت اتریش آغاز شد و با پایان این دور از گفت‌وگوها، هیأت مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران امشب به تهران بازمی‌گردد. همچنین اعلام شد رایزنی‌ها و تماس‌ها با هماهنگ کننده و طرف‌های دیگر ادامه خواهد داشت.
همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند
وزیر امور خارجه کشورمان در این تماس با بورل با تأکید بر اینکه هیأت مذاکره‌کننده ایرانی با اراده و جدیت برای دستیابی به توافق در وین حضور داشته و ایده‌های سازنده‌ای را برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده ارائه داد، اظهار داشت: دیدگاه‌ها و ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره ایده‌های ارائه شده از سوی انریکه مورا به وی منتقل شده است و انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند.
امیرعبداللهیان ضمن تمجید از تلاش‌های هماهنگ‌کننده جهت تسهیل دستیابی به توافق، تصریح کرد که توافق نهایی باید تأمین‌کننده حقوق و منافع ملت ایران بوده و رفع پایدار و موثر تحریمها را تضمین کند.
پیشرفت نسبی حاصل شده
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در این گفت‌وگوی تلفنی اظهار داشت :معتقدم در دور اخیر گفتگوهای وین، پیشرفت نسبی حاصل شده است. ارزیابی من از این مرحله مذاکرات مثبت است. ما به‌عنوان هماهنگ کننده به تلاش‌های خود برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌ها تا رسیدن به نتیجه خوب برای همه طرف‌ها ادامه خواهیم داد.
امیرعبداللهیان هم در پایان ابراز امیدواری کرد که با واقع‌بینی و اجتناب از اتخاذ مواضع غیرسازنده، به خصوص از سوی آمریکا، مسیر دستیابی به توافق هموار شود.
انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند
امیرعبداللهیان همچنین در پستی اینستاگرامی در خصوص گفت‌وگوی تلفنی عصر امروز با جوزپ بورل نوشت: امروز در تماس تلفنی با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مورد تحولات دور تازه گفت‌وگوهای رفع تحریم در وین گفت‌وگو کردم. به آقای بورل تاکید کردم هیأت مذاکره‌کننده ایرانی با اراده و جدیت برای دستیابی به توافق در وین حضور داشته و ایده‌های سازنده‌ای را برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده ارائه داده است. دیدگاه‌ها و ملاحظات ایران درباره ایده‌های ارائه شده از سوی انریکه مورا، به وی منتقل شده است و انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند.
وی افزود: همچنین ضمن تمجید از تلاش‌های هماهنگ‌کننده جهت تسهیل دستیابی به توافق، به ایشان یادآوری کردم که توافق نهایی باید تأمین‌کننده حقوق و منافع ملت ایران بوده و رفع پایدار موثر تحریمها را تضمین کند. آقای بورل معتقد بود در دور اخیر گفت‌وگوهای وین، پیشرفت نسبی حاصل شده و ارزیابی اش از این مرحله مذاکرات مثبت بود. آقای بورل گفت به‌عنوان هماهنگ کننده به تلاش های خود برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌ها تا رسیدن به نتیجه خوب برای همه طرف‌ها ادامه خواهد داد. در پایان به ایشان گفتم امیدوارم که با واقع‌بینی و اجتناب از اتخاذ مواضع غیرسازنده، به خصوص از سوی آمریکا، مسیر دستیابی به توافق هموار شود.
پیش از این یک مقام ارشد وزارت خارجه با بیان اینکه انریکه مورا معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها امروز (دوشنبه) ۱۷ مرداد ماه چند ایده درباره برخی موضوعات باقی‌مانده به طرف‌ها ارائه داد، گفت: پاسخ و ملاحظات اولیه خود را منتقل کرده اما نیازمند بررسی جامع است و نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به مورا و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.
دور جدید مذاکرات از روز پنجشنبه ۱۳ مرداد ماه در شهر وین آغاز شد. به همین منظور علی باقری صبح پنجشنبه در ٰرأس هیأتی برای شرکت در دور جدید مذاکرات رفع تحریمها وارد شهر وین شد و از آن زمان رایزنی‌هایی را با هیأت‌های روسیه، چین و اتحادیه اروپا در وین انجام داد. گفتنی است، مذاکره‌کنندگان ارشد سه کشور اروپایی در وین حضور ندارند و کارشناسان آنها گفت‌وگوها را دنبال کردند.
وزیر امور خارجه ایران و بورل پنجم مرداد ماه نیز تلفنی گفت‌وگو کردند. امیرعبداللهیان در گفت‌وگوی تلفنی با بورل با بیان اینکه هیچ تردیدی در اراده ایران برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار وجود ندارد، گفت: اگر آمریکا با واقع بینی در مسیر حصول توافق گام بردارد، توافق خوب در دسترس است.
هشتمین دور مذاکرات رفع تحریمها ۲۰ اسفند ماه در وین دچار وقفه شد و پس از سفری که بورل در اوایل تیرماه به تهران انجام داد توافق شد که مذاکرات از سر گرفته شود که بر همین اساس روزهای هفتم و هشتم تیر ماه این مذاکرات در دوحه به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا و به واسطه انریکه مورا برگزار شد. ایران این مذاکرات را مثبت خواند و آمریکا مدعی شد که ایران درخواست‌های فرابرجامی مطرح کرده که این ادعا از سوی حسین امیرعبداللهیان رد شد.
منبع: تجارت نیوز