« میخائیل اولیانوف »، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین که نمایندگی این کشور در مذاکرات رفع تحریمها علیه ایران را نیز بر عهده دارد گمانهزنی جدیدی درباره زمان احتمالی حصول توافق در این گفتوگوها مطرح کرده است.
اولیانوف امروز چهارشنبه (۲۶ ژانویه/ ۶ بهمنماه) در مصاحبه با «روسیه۲۴» مدعی شده چنانچه مذاکرات رفع تحریمها در وین میان ایران و گروه موسوم به ۱+۴ (روسیه، انگلیس، فرانسه، چین به علاوه آلمان) با سرعت فعلی پیش برود حصول توافق تا پایان ماه فوریه (۹ اسفندماه) کاملاً واقعبینانه است.
اولیانوف گفت: «اگر گفتوگوها با همین سرعت فعلی پیش بروند کاملاً واقعبینانه است [که بگوییم] تا پایان ماه فوریه به توافق خواهیم رسید.»
اظهارات دیپلمات روسیه در شرایطی مطرح شده که مقامهای کشورهای اروپایی و آمریکا، علیرغم خودداری از اجرای تعهداتشان در برجام با مانور بر روی کوتاه بودن زمان در مذاکرات رفع تحریمها، ایران را تحت فشار دهند.
با آنکه برنامه هستهای ایران تحت نظارت پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد طرفهای غربی ادعا میکنند با گذشت زمان، پیشرفتهای هستهای ایران کار را به جایی خواهد رساند که توافق برجام در بردارنده همان «منافع منع اشاعهای» مربوط به سال ۲۰۱۵ نخواهد بود.
آمریکا بر پایه همین ادعا میگوید پنجره مذاکرات وین هر زمانی که ارزیابی کارشناسان دستگاههای مختلف آمریکا این باشد که پیشرویهای هستهای ایران از مزایای منع اشاعهای برجام زیادتر شده بسته خواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران از مدتها پیش تأکید کرده برنامه هستهای این کشور اهداف صلحآمیز را دنبال میکند و تهران اساساً دنبال اشاعه اتمی نیست که برنامه غنیسازیاش منافع «منع اشاعهای» طرفی را به خطر بیندازد. هدف برجام هم از نگاه طرف ایرانی، نشان دادن ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران به جهان غرب بود که با ایجاد بحرانهای ساختگی در این پرونده دنبال طراحی فشار به ملت ایران بود.
ایران علاوه بر این تلاشهای طرفهای غربی برای تزریق فوریتهای جعلی به گفتوگوها را رد کرده و گفته که «ضربالاجلهای ساختگی» که با اهدافی خاص از سوی طرفهای غربی ارائه میشود را نخواهد پذیرفت.
در نزدیک به سه ماهی که از دور جدید مذاکرات رفع تحریمها میگذرد آمریکا و تروئیکای اروپایی و بازوهای رسانهای آنها همواره سعی داشتهاند اینطور القا کنند که ایران عامل حرکت آهسته گفتوگوهای وین است و سرعت گفتوگوها تابع تنها اقدامات ایران است.
این در حالی است که در هفتههای آغازین شروع به کار دولت بایدن، زمانی که تصور میشد او بر اساس وعدههای انتخاباتیاش ممکن است سریعاً آمریکا را به برجام بازگرداند مقامهای او در موقعیتهای مختلف از جمله در جلسات تأیید صلاحیت مجلس سنا بارها این موضع را تکرار کردند که واشنگتن با نقطه بازگشت به برجام فاصله زیادی دارد.
از آن گذشته، دولت جو بایدن در مدت یک سالی که از ریاستجمهوریاش میگذرد با بحثهایی مانند «چه کسی اول باید به برجام برگردد» و «ضرورت مذاکره برای رسیدن به توافق قویتر و طولانیتر» و زمان را برای ورود به برجام تلف کرد و اکنون قصد دارد با بازی مقصرنمایی، این تقصیر را گردن ایران بیندازد.
تحلیلگران همچنین میگویند سرعت مذاکرات وین را نمیتوان تابع اقدامات تنها یک طرف دانست بلکه هر طرفی باید به سهم خود گامی برداشته و متقابلاً از طرف دیگر هم بخواهد که کاری انجام دهد.
در روزهای گذشته آنطور که حتی مقامهای کشورهای اروپایی و آمریکایی خودشان هم اعتراف کردهاند در گفتوگوهای وین پیشرفتهایی که در بخش مربوط به تعهدات هستهای ایران بوده بیشتر از بخشهای مربوط به رفع تحریمها بوده که مربوط به تعهدات طرف غربی است.