خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - زهرا میرظفرجویان: بیست سال از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ می‌گذرد و هنوز ابهامات این حادثه و پشت پرده سناریوی برنامه‌ریزی شده آن، افکار عمومی را رها نکرده است. از آن زمان تاکنون گزارش‌های امنیتی، مقالات و نوشته‌های زیادی درباره ابهامات و دست داشتن سیاستمداران آمریکایی در این حوادث منتشر شد.
به طور کلی آنچه که سیاستمداران و نظریه پردازان آمریکایی در نظر داشتند، ایجاد یک نظم نوین بر اساس منافع آمریکا در حوزه‌های مختلف جهان بود. بنابراین بر اساس این سناریو طراحی شده، افغانستان به عنوان نخستین مقصد این طرح انتخاب شد.
در نخستین گام، انگشت اتهام حوادث ۱۱ سپتامبر به سمت القاعده و پناهگاه جغرافیایی آن یعنی افغانستان متمرکز شد. ۱۱ سپتامبر بهانه‌ای برای اشغال افغانستان بود تا به وسیله آن آمریکاییها گستره جغرافیایی غرب آسیا را در حیطه و تسلط خود قرار دهند.
اما پرسش اینجا است که چرا ۲۰ سال بعد از این حوادث مشکوک، آمریکاییها با هزینه یک تریلیون دلاری به طور تحقیر آمیز از افغانستان خارج شدند. در این راستا پروفسور «رابرت شاپیرو» استاد و رئیس سابق گروه علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا در گفتگویی با خبرنگار مهر، انتقادات در رابطه با خروج شتابزده آمریکا از افغانستان را موجه دانست و خروج آمریکاییها را نشان دهنده شکست عملکردشان در افغانستان خواند.
*ایالات متحده ۲۰ سال به بهانه مبارزه با تروریسم، پروژه ملت سازی و تحمیل ارزشهای غربی در افغانستان حضور داشت اما همانطور که اکثر کارشناسان اذعان کرده‌اند، ایالات متحده در تحقق اهداف خود در این کشور شکست خورده است. به نظر شما دلایل شکست آمریکا چه بود؟
ایالات متحده سعی کرد تا ارتشی را مانند ارتش خود در افغانستان ایجاد کند. اما آنها موفق نشدند ارتشی را در آنجا به طور کامل آموزش داده تا بتواند نه تنها از تسلیحات ارائه شده استفاده کند بلکه آنها را بدون کمک ایالات متحده یا پیمانکاران خارجی تعمیر و نگهداری کند.
طالبان جنگ‌های متفاوتی انجام داد. با درکی از واقعیت، ایالات متحده باید به افغانستانی‌ها کمک می‌کرد تا در جنگی که می‌توانستند از طالبان پیشی بگیرند، موفق شوند. البته این امر نیز بستگی به این دارد که افغانستانی‌ها بخواهند در چنین جنگی مبارزه کنند. در چنین جنگی، احتمال کمتری وجود داشت که آمریکاییها در استفاده از نیروی هوایی خود غیرنظامیان را به طور تصادفی بکشند.
*بسیاری بر این باورند که سقوط کابل نتیجه توافقات پشت صحنه بین ایالات متحده و طالبان بود. آیا شما نیز با این دیدگاه موافق هستید؟
خیر، معاملات آشکاری بین طالبان و رهبران محلی و ارتش افغانستان وجود داشت که می‌دیدند آنها نمی‌توانند بدون حضور ارتش آمریکا طالبان را شکست دهند.
*خروج شتابزده و غیرمسئولانه ایالات متحده از افغانستان انتقادات زیادی را در بین متحدان و شرکای خود به همراه داشت، نظر شما در این رابطه چیست و آیا این نوع رفتار برای یک ابرقدرت شرم آور نیست؟
این انتقادات موجه بوده و نشان دهنده شکست عملکرد ایالات متحده می‌باشد. اگر آمریکاییها می‌توانستند بقیه شهروندان خود و افغانستانی هایی را که برایشان کار کرده بودند از افغانستان خارج کنند، انتقادات کمتری به آنها وارد می‌شد.
*پس از خروج آمریکا از افغانستان، واشنگتن سلاح‌های زیادی که اکنون در دست طالبان است، از خود به جا گذاشت، به نظر شما این امر چه عواقبی می‌تواند برای منطقه داشته باشد؟
نمی‌توانم با اطمینان بگویم که استفاده از این سلاح‌ها در دراز مدت چه عواقبی خواهد داشت مگر اینکه بتوان آنها را به نحوی در دراز مدت حفظ و جایگزین کرد.
*سیاست لشکرکشی آمریکا در کشورهایی مانند عراق و افغانستان باعث ویرانی‌هایی در این کشورها شده است. آیا زمان آن فرا نرسیده است که ایالات متحده در سیاستهای نظامی خود تجدید نظر کند؟
بله و این همان چیزی است که بایدن گفته یا حداقل به طور ضمنی آن را بیان کرده است. زمان آن فرا رسیده است که ایالات متحده سیاستهای نظامی خود را مرور کرده و به استفاده از دیپلماسی و روابط چندجانبه بازگردد.