صاحب‌خبر - یک روز پس از اعلام حادثه در مرکز غنی‌سازی نطنز حالا جزئیات بیشتری از آن منتشر شده است. این حادثه بنا به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی در سیستم برق یکی از مهمترین مجتمع هایی نطنز رخ داده است.
به گزارش فرارو، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان روز گذشته در این رابطه گفت: «در بخشی از قسمت‌های برق مجتمع شهید احمدی روشن قطع برق رخ داده و حادثه‌ای اتفاق افتاده است که این امر در دست بررسی است.»
او تاکید کرد که این حادثه تلفات انسانی نداشته اما درباره آنکه این اتفاق ناشی از خرابکاری بوده گفت باید بررسی بیشتری صورت گیرد.
این حادثه در شرایطی رخ داد که روز شنبه در مرکز هسته ای نطنز مجتمع مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته افتتاح شد.
مرکز تازه افتتاح شده جایگزین تاسیساتی شده بود که سال گذشته در عملیات خرابکارانه آسیب دید.
این شائبه وجود داشت که اتفاق تازه هم خرابکارانه بوده باشد. ساعتی پس از تائید حادثه در نطنز سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس این شائبه را تقویت کرد.
مالک شریعتی در توئیتی نوشت: «این اتفاق در سالگرد روز ملی فناوری هسته‌ای و در خلال تلاش ایران برای وادار کردن غربی ها به لغو تحریمها بسیار مشکوک به خرابکاری و نفوذ است.»
همزمان رسانه‌های اسرائیلی از احتمال نقش موساد در این حادثه خبر دادند. رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند که این حادثه در نتیجه حمله سایبری بوده است.
حمله سایبری به مراکز هسته‌ای ایران موضوع تازه‌ای نیست. چند سال پیش ویروس استاکس نت لطمه زیادی به تاسیسات هسته‌ای ایران زد.
روزنامه جروزالم پست مدعی شده است اتفاقی که در تاسیسات نطنز افتاده حادثه نبوده و خسارات آن بسیار سنگین‌تر از آن است که مقام‌های ایران می‌گویند.
جروزالم‌پست افزود بر اساس گزارش‌ها به نظر می‌رسد این حادثه در پی یک حمله سایبری، و احتمالا از سوی اسرائیل، صورت گرفته باشد.
در همین حال نخست وزیر اسرائیل در تازه‌ترین اظهارات خود درباره ایران گفت که بزرگ‌ترین وظیفه دستگاه‌های اطلاعاتی و نظامی این کشور مقابله با ایران است.
نتانیاهو فیلمی از دیدار خود با مقام‌های موساد (سازمان اطلاعات و عملیات ویژه)، شین‌بت، (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی)، و ارتش اسرائیل، را منتشر کرده است. او در متنی که برای این ویدیو نوشته، از تلاش‌های دستگاه‌های امنیتی و نظامی در مقابله با ایران تشکر کرده است. درنهایت علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی بحث خرابکارِی را تائید کرد و آن را نمونه تروریسم هسته‌ای دانست.
صالحی گفت: «ایران ضمن محکوم کردن این حرکت مذبوحانه بر ضرورت بر خورد جامعه بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با این تروریسم هسته‌ای تاکید می‌کند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ایران حق خود را برای اقدام علیه عاملان و آمران و مباشران محفوظ می‌داند، افزود: «ایران همچنین برای ناکام گذاشتن چنین تحرکات مذبوحانه‌ای، با جدیت گسترش صنعت هسته‌ای و تلاش برای رفع تحریم‌های ظالمانه را پیگیری می‌کند.»
در همین حال محسن رضایی نیز در توئیتی خبر از آتش سوزی در نطنز داده، البته مقامات رسمی تاکنون این موضوع را تائید نکرده اند.
از سوی دیگر سرپرست گروه فنی بررسی حادثه به «نورنیوز» رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی گفت: اخباری که از سوی برخی رسانه‌های خارجی در خصوص علت حادثه امروز در مجتمع غنی‌سازی نطنز منتشر شده صرفا فضاسازی رسانه‌ای است و پایه و اساس واقعی ندارد.
او تاکید کرد احتمالات ممکن درباره این حادثه در دست بررسی است.
ادعای نیویورک تایمز
در همین راستا روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو منبع اطلاعاتی مدعی شد که حادثه نطنز یک انفجار بزرگ بود که سیستم برق‌رسانی این مجموعه را به کلی از کار انداخته است.
این گزارش که بر پایه اظهارات مقامات اطلاعاتی آمریکایی و اسرائیلی بدون اشاره به نام آنها منتشر شده است، حادثه مورد اشاره در تاسیسات هسته‌ای ایران را به اسرائیل نسبت می‌دهد و ادعا می‌کند بر اثر این رخداد ضربه شدیدی به توانایی ایران در غنی‌سازی اورانیوم وارد آمده است.
ارزیابی این مقامات حاکی از آن است که ایران برای بازگشت به نقطه‌ای که پیش از این انفجار در آن قرار داشت، دست‌کم ۹ ماه زمان لازم دارد.
تلاش برای توقف مذاکرات هسته‌ای؟
با وجود اینکه هنوز دقیقا روشن نیست که پشت پرده این حادثه چه بوده است اما تحلیلگران سیاسی اسرائیل را عامل آن می دانند.
ناظران این اقدام را مرتبط با مذاکرات هسته ای در وین می دانند. مذاکراتی که میان ایران و قدرت‌های جهانی از هفته پیش آغاز شده و آمریکا نیز به صورت غیر مستقیم در این مذاکرات حضور دارد. گزارش‌هایی از پیشرفت در مذاکرات نیز منتشر شده است.
احمد زیدآبادی در تحلیلی در این رابطه این حادثه را مرتبط با مذاکرات اخیر هسته‌ای دانست و نوشت: اسرائیل به طور علنی و آشکار از مذاکراتی که در وین در جریان است، اظهار ناخشنودی می‌کند، زیرا از آن بیم دارد که سیاست دولت جو بایدن به احیای برجام بدون تغییرات اساسی در محتوای آن منجر شود.
به نوشته زید آبادی اسرائیلی‌ها به خلاف برخی مقام‌های آمریکایی، ایران را در آستانه نقطه گریز هسته‌ای نمی‌دانند و تخمین آنان را در این باره اغراق‌آمیز تلقی می‌کنند.»
او افزود: «فعلاً سخن دولت اسرائیل این است که هنوز وقت کافی برای تشدید فشارها علیه جمهوری اسلامی و وادارسازی آن به پذیرشِ صورت متفاوتی از برجام وجود دارد و از این جهت دولت بایدن برای معامله نباید عجله به خرج دهد.»
زید آبادی با اشاره به سفر رییس موساد به آمریکا برای متقاعد کردن مقامات آمریکایی نوشت: «او در سفرش احتمالاً توانایی و نقشه‌های اسرائیل برای خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای ایران را به منظور طولانی کردن روند دسترسی جمهوری اسلامی به نقطه گریز هسته‌ای، به تیم بایدن گوشزد خواهد کرد و حادثه اخیر نطنز هم چنانچه کار اسرائیلی‌ها باشد، به عنوان شاهد مثال به آمریکایی‌ها ارائه خواهد شد.»
در کنار این دیدگاه اما برخی اصولگرایان می گویند ایران باید به خاطر همین حمله مذاکرات وین را متوقف کند.
عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان در این باره در توئیتی نوشت: «اگر بنده کاره‌ای در تصمیمات نظام بودم بعد از خرابکاری اخیر در نطنز دستور لغو مذاکرات وین را صادر می کردم.چه معنا دارد هنگامی که متعهد می شویم به عقب برگردیم و تعطیل کنیم خرابکاری می کنند؟ نباید هم چوب را خورد و هم پیاز را. این تقسیم کار هویچ و چماق آمریکا با صهیونیست هاست.»
در واکنش به این توئیت عباس عبدی روزنامه نگار و تحلیلگر اصلاح‌طلب معتقد است: «اتفاقا اسرائیلی‌ها با همین منظور این کارها را می‌کنند چون اگر از مذاکرات راضی بودند اقدامی نمی‌کردند.»
لزوم پاکسازی امنیتی؟
حادثه نطنز باز هم بحث‌های امنیتی را زنده کرده است. پس از عملیات خرابکارانه سال گذشته در این مرکز غنی‌سازی که خسارت سنگینی به تاسیسات اتمی ایران زد و همچنین ترور شهید فخری زاده در دماوند، بحث درباره نفوذ در ساختارهای امنیتی مطرح شده بود.
پس از حادثه جدید در نطنز محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه در توئیتی نوشت: «آیا وقوع مجدد آتش‌سوزی در تاسیسات هسته‌ای نطنز، آن هم در کمتر از یک سال پس از انفجار قبلی، نمی‌تواند نشان از جدی بودن پدیده نفوذ باشد؟ فاعتبروا یا اولی الابصار. کشور نیاز به سالم‌سازی امنیتی دارد.»
البته درباره این که حادثه در نطنز آتش سوزی بوده باشد اطلاعات رسمی در دست نیست و این خبری است که رضایی داده است.
تحرکات اخیر اسرائیل یعنی همه تلاش و امکاناتش را به کار بسته تا برجام احیا نشود
یک کارشناس سیاست خارجی بر این نکته تاکید دارد که ایجاد اختلالات در شبکه توزیع برق تاسیسات هسته‌ای نطنز حکایت از آن دارد که اسرائیل همه تلاش و امکانات خودشان را به کار بستند تا مذاکرات احیا برجام ختم به موفقیت نشود.
حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با انتخاب، در پاسخ به این پرسش که دلیل اقدامات و تحرکات اخیر اسرائیل علیه ایران تا چه اندازه مربوط به تحولات رخ داده در مذاکرات برجامی است، گفت: اسراییلی‌ها چندی پیش رسما اعلام کردند که از تمام امکانات و شرایط خودش استفاده خواهند کرد تا احیا برجام حاصل نشود. این اظهارات بیانگر آن است که اسراییلی‌ها همان‌طور که بارها اعلام کرده بودند، برجام را به زیان منافع خودشان می‌دانند.
این کارشناس سیاست خارجی ادامه داد: اسرائیلی‌ها متهم اصلی ترور دانشمندان هسته‌ای ایران هستند. هرچند که در مسئله نفتکش‌های ایرانی هنوز به صورت رسمی و علنی مشخص نشده که این اتفاق مستقیما از جانب اسرائیل صورت گرفته یا تحت نفوذ و همکاری اسرائیل با کشور یا عوامل دیگری رخ داده است.
وی افزود: همچنین در بحث اخیری که درباره ایجاد اختلالات در شبکه توزیع برق تاسیسات هسته‌ای نطنز مطرح شده، هنوز مشخص نیست که اسراییلی‌ها چه نقشی داشتند. البته خودشان ادعا کردند که عامل اصلی این اختلالات بودند. اگرچه که پیش‌تر نیز آنان چنین اقدام مشابهی را با بارگذاری ویروس در شبکه توزیع تاسیسات هسته‌ای انجام داده بودند و بعید نیست که این بار نیز مرتکب چنین اقدامی شده باشند.
بهشتی‌پور تصریح کرد: اسرائیل از این نوع اقدامات علیه ایران یا به صورت مستقیم یا با همکاری برخی عوامل انجام داده است که در برخی موارد از جانب ایران پاسخ متقابل دریافت کرده و در برخی مواقع بنا به دلایلی این پاسخ متقابل داده نشده و انجام اقدامات متقابل به آینده موکول شده است.
واکنش آژانس و اروپا به حادثه نطنز
یک روز پس از این حادثه و روشن شدن جزئیات بیشتر از آن «فردریک دال» سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به آن واکنش نشان داد.
او گفت: «ما از گزارش‌های رسانه‌ها درباره حادثه نطنز اطلاع داریم و در خصوص این گزارش‌ها با مقام‌های ایران در تماس است»
اتحادیه اروپا نیز به این حادثه واکنش نشان داد و اعلام کرد که این نهاد اروپایی «با نگرانی» در حال دنبال کردن حادثه در نطنز است.
اتحادیه اروپا اعلام کرد که اختلاف درباره برنامه هسته‌ای ایران را نمی‌توان از طریق ابزارهای غیردیپلماتیک حل کرد.
آلمان هم مانند اتحادیه اروپا نگران تبعات این حمله است.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان روز دوشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در برلین گفت که تحولات رخ داده پیرامون تاسیسات اتمی نطنز برای مذاکرات در مورد توافق هسته ای ۲۰۱۵سازنده نیست.
حادثه بامداد روز یکشنبه در نطنز در شرایطی رخ داده است که ایران و قدرت های جهانی در وین در حال مذاکرات مهمی بر سر بازگشت آمریکا و ایران به برجام بودند.
آمریکا نیز در این مذاکرات به صورت غیرمستقیم حضور داشت.
بسیاری از ناظران معتقدند که عملیات خرابکارانه در نطنز توسط اسرائیل و با هدف تاثیرگذاری بر روند مذاکرات وین رخ داده است. با این حال رسانه های اسرائیلی می گویند این عملیات از ماه‌ها پیش برنامه ریزی شده بود.
خطیب زاده: پاسخ حادثه نطنز انتقام از رژیم صهیونیستی است
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه آنچه که روز گذشته در نطنز رخ داد نمی تواند صنعت هسته ای کشور را به عقب برگرداند چرا که این دانش تبدیل به یک دانش بومی پیشرفته در داخل کشور شده است، گفت: سانتریفیوژهایی که در پی حادثه نطنز از مدار خارج شدند از نوع IR۱ بودند و سانتریفیوژهای پیشرفته جایگزین آنها خواهند شد.
به گزارش ایسنا، سعید خطیب‌زاده صبح روز دوشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران با بیان اینکه میزبان وزیر امور خارجه روسیه خواهیم بود و او در تهران با مقامات کشور از جمله همتای ایرانی خود دیدار و رایزنی خواهد کرد، افزود: در روز شنبه نیز وزیر خارجه صربستان به تهران سفر خواهد کرد.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی در مورد اتفاق اخیر در نطنز و اینکه گفته می شود این اتفاق از سوی صهیونیست‌ها صورت گرفته و با توجه به این مسائل برخی در داخل کشور معتقدند که باید مذاکرات هسته ای از سوی ایران در اعتراض به این تحولات متوقف شود، ادامه داد: اتفاق ناگواری در نطنز رخ داد و بارها رژیم صهیونیستی از قبل درباره این مسائل صحبت می کرد و این روزها نیز از منابع متعدد شنیده می شود که تایید می‌کنند این رژیم پشت این داستان بوده است.
خطیب زاده ادامه داد: خوشبختانه در پی وقوع این حادثه هیچ آسیب انسانی یا محیط زیستی به وجود نیامده است ولی قطعا می‌توانست به فاجعه ای بیانجامد که جنایت علیه بشریت است و انجام چنین اقداماتی از ذات گردنکش رژیم صهیونیستی به دور نیست.
وی با اشاره به برخی تحلیل ها در مورد اهداف رژیم صهیونیستی در ارتباط با انجام این موضوع گفت: اگر هدف این بوده که توان هسته ای ایران محدود شود برعکس باید بگویم تمام سانتریفیوژها که روز گذشته از مدار خارج شدند از نوع IR۱ بودند و سانتریفیوژهای پیشرفته جایگزین آنها خواهند شد.
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه اگر هدف آنها این بوده که در مسیر تلاش‌ها برای رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران خللی ایجاد کنند، گفت: آنها به هدفشان نمی‌رسند و ما در دام فریب کارانه آنها قرار نمی گیریم. رژیم صهیونیستی با این گونه اقدامات خود تلاش دارد از مردم ایران انتقام صبر و رفتار پرحکمت خود را در برابر ایستادگی در برابر تحریم ها و تلاش برای رفع آن ها را بگیرد. پاسخ ایران انتقام از این رژیم خواهد بود در زمان و جای خودش.
وی همچنین خاطر نشان کرد: باید بگویم هیچ مذاکره هسته ای در وین رخ نمی دهد. آنچه که در وین در حال صورت گرفتن است گفت‌وگوهای تکنیکی بین ایران و گروه ۱+۴ برای رفع تحریم های ظالمانه آمریکاست. ما یک بار مذاکره کردیم و بندهای برجام نهایی شده است بنابراین مذاکره هسته ای نیست و آنچه که هست گفت‌وگو و تلاش برای رفع تحریم ها است.∎