شناسهٔ خبر: 46005258 - سرویس سیاسی
منبع: روزنامه صبح‌نو | لینک خبر

علی رغم شعارهای بایدن مبنی بر بازگشت به دیپلماسی، آمریکا در تلاش برای تصویب قطعنامه‌ای ضد ایرانی در جلسه شورای حکام است

آیا جمعه، عمر برجام به پایان می رسد؟

نشست ماه مارس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه به صورت مجازی در پایتخت اتریش با دستورالعمل راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱‌شورای امنیت و همچنین موضوع پادمان‌ها آغاز شد و همچنان ادامه دارد. پیش از برگزاری این نشست، اخباری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، آلمان و فرانسه( با حمایت آمریکا در حال تهیه قطعنامه‌ای پیشنهادی علیه ایران به شورای حکام هستند. «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم در جلسه شورای حکام به تکرار برخی ادعاها و اتهام‌زنی‌ها درباره وجود تأسیسات هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران پرداخت و با بیان اینکه تفاهم فنی موقت با ایران مطابق با قوانین این کشور است، گفت هرگونه محدودیت یا توقف راستی‌آزمایی از فعالیت‌های ایران، بر گزارش اجرای تعهدات این کشور اثر می‌گذارد.

صاحب‌خبر -

قطعنامه ضدایرانی 15 اسفند به رأی گذاشته می‌شود
خبرگزاری رویترز نیز اعلام کرد که علیرغم هشدارهای ایران و روسیه، تروئیکای اروپایی به‌دنبال تصویب قطعنامه علیه ایران هستند و خبرگزاری فرانسه هم نوشت که این قطعنامه که مورد حمایت آمریکا نیز هست، احتمالا  روز جمعه ۱۵‌اسفند‌ماه به رأی گذاشته شود.
خبرگزاری فرانسه در این خصوص عنوان کرد که قطعنامه مزبور ممکن است تفاهم اخیر حاصل شده بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی برای حفظ برخی از بازرسی‌های این نهاد بین‌المللی در ایران را از ریل خارج کند.
آنگونه که خبرگزاری فرانسه ادعا کرده در این سند از تصمیم تهران برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی ابراز نگرانی شده و از ایران خواسته شده به سرعت تعهداتش را اجرایی کند. رویترز همچنین نوشت که سه کشور اروپایی عضو برجام در نشست روز دوشنبه شورای حکام پیش‌نویس این قطعنامه را در بین اعضا پخش کرده‌اند.
منبع مورد استناد خبرگزاری فرانسه ابراز اطمینان کرده که این قطعنامه به تصویب خواهد رسید. این قطعنامه در صورت تصویب، دومین قطعنامه‌ای خواهد بود که طی هشت سال گذشته علیه ایران در شورای حکام آژانس تصویب می‌شود. نخستین قطعنامه در ماه ژوئن به تصویب رسید.
روسیه مخالفت خودش را با چنین قطعنامه‌ای اعلام کرده است. «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در آژانس اتمی گفته چنین اقدامی «یک خطای محاسباتی نافرجام» خواهد بود. همچنین نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین تأکید کرد که کشورش در جلسه فعلی شورای حکام آژانس برای آرام کردن اوضاع پیرامون برجام تلاش می‌کند. با اشاره به نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تأثیرگذاری آن بر سرنوشت برجام گفت: «مسأله اصلی جلسه فعلی شورای حکام آژانس این است که آیا بحث‌های آتی به آرام کردن اوضاع در خصوص برنامه هسته‌ای ایران کمک می‌کند یا اینکه اوضاع در این خصوص بدتر خواهد شد. ظرف دو روز پاسخ مشخص می‌شود. در هر شرایط، روسیه به‌طور فعالانه به نفع سناریوی اول تلاش می‌کند.»

علی‌رغم اذعان مکرر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال‌۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
تروئیکای اروپا علی‌رغم مخالفت‌های لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعده‌های خود برای جبران آثار این خروج عمل  نکردند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بی‌عملی کشورهای اروپایی در پنج گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد و اخیرا  اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را نیز متوقف کرد.
اقدام ایران در راستای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران است که شریکان ایران در برجام را به لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، در راستای حقوق مصرح جمهوری اسلامی ایران تحت بندهای ۲۶ و ۳۶‌برجام ملزم می‌کند.
دولت «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری سابق آمریکا پس از خروج از برجام سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را در پیش گرفت. ترامپ می‌گفت هدفش از این سیاست وادار کردن ایران به مذاکره بر سر توافقی جدید است. او در تحقق این هدف ناکام ماند و از سوی گروه‌های مختلف در آمریکا به‌دلیل نداشتن راهبرد در برابر ایران و دامن‌زدن به تنش‌ها با این کشور مورد انتقاد قرار گرفت. مقام‌های دولت «جو بایدن» بارها اعتراف کرده‌اند که سیاست فشار حداکثری شکست خورده است. هرچند ممکن است طرف‌های غربی تا روز جمعه برای خود زمان خریده باشند تا ایران را مجبور به پذیرش مذاکره تحمیلی خود کنند.

 اما از ایران یک صدا بیشتر به گوش نمی‌رسد وآن هم رفع کامل تحریم‌ها قبل از هرگونه تصمیم‌گیری جدید درباره برجام یا مذاکره است. امروز دولت، مجلس و مجموعه نظام در قبال سیاست دولت جدید یک راهبرد و یک کلام بیشتر ندارند. 
آن‌ها می‌گویند آمریکا نسبت به رفتار گذشته خود در برجام بدهکار است و حق ندارد موضع طلبکارانه داشته باشد و این ایران است که برای ادامه توافق هسته‌ای یا هر تصمیم جدید شرط می‌گذارد. در ادامه با دو تن از کارشناسان بین‌المللی درباره رفتار احتمالی شورای حکام به گفت‌وگو نشستیم.

بهشتی‌پور : با تصویب قطعنامه شورای حکام مسیر همکاری ایران و آژانس سد‌خواهد شد
«حسن بهشتی‌پور» کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به قطعنامه ضدایرانی که به‌زودی توسط شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران به تصویب خواهد رسید، عنوان کرد: شاید یکی از علت‌هایی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته قطعنامه‌ای علیه کشورمان صادر نکرد و آن را به تأخیر انداخته است، دلیلش این بود که ایران هشدارهای لازم را داده بود که اگر چنین قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب شود، ایران همکاری‌های خود با آژانس و شرکت‌های غربی را متوقف می‌کند.
 وی با اشاره به اینکه ایران انتظار داشت که برای همکاری‌های لازم تشویق شود نه اینکه تنبیه یا قطعنامه‌ای ضد آن تصویب شود، تصریح کرد: اگر قطعنامه شورای حکام، صادر شود قاعدتا  رفتار ایران هم این خواهد بود که همکاری خودش را در سمت «ام‌پی‌تی» دنبال کند نه در سطح توافق تهران با آژانس انرژی اتمی. این هشداری که اخیرا  مسوولان دولتی و کارشناسان هسته‌ای دادند، به این خاطر بود که طرف مقابل را به تعمق وادار کرد که مسیر همکاری با آژانس را سد نکند.
 این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه تحریم‌های علیه کشورمان زمانی برداشته می‌شود که بدانند بی‌اثر بوده است، افزود: هشدار و مخالفت‌های روسیه و چین با پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی که از سوی آمریکا و هم‌پیمانانش در حال انجام است، بی‌تأثیر در عقب‌نشینی شورای حکام نبود. البته هشدار غیر رسمی ایران به این قطعنامه‌ای که همکاری خودش را با رافائل گروسی که اخیرا  هم به تهران سفر کرده بود در این عقب‌نشینی بی‌تأثیر نبود. ایران هشدار داده است که در صورت تصویب قطعنامه ضد ایرانی، همکاری‌هایش را متوقف خواهد کرد،  این هشدار اثرش بیشتر از دیگر عوامل بود و باید دید تا روز جمعه چقدرغربی ها و شورای حکام در تصمیم خود برای تصویب قطعنامه ضد ایرانی مصمم هستند.
 وی ادامه داد: هدف از این‌گونه رفتارهای طرفین این است که همکاری ایران و آژانس ادامه یابد ولی ما به ازای آن اگر قطعنامه ضد ایرانی تصویب شود ، ایران هم در نوع همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجدیدنظر خواهد کرد و مسیر همکاری سد خواهد شد.

مکی: آمریکا برای حفظ منافع خود در شرق‌آسیا، برجام را حفظ می‌کند
 «مرتضی مکی» کارشناس مسائل اروپا در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به اینکه تلاش آمریکا برای تصویب قطعنامه ضد ایرانی علی‌رغم شعارهای بایدن که می‌گفت به برجام و دیپلماسی بر‌می‌گردد، مغایرت دارد، عنوان کرد: تلاش آمریکا برای حفظ یک قطعنامه‌ای از طریق شورای حکام انرژی اتمی، علیه ایران یک نوع حرکتی است برای همراهی، همسویی و فشار بر کشورمان که تلاش دارند تا ابزارهای برنده‌ای علیه ایران به کار گیرند تا برای فراگیر کردن موضوعاتی که مد نظر دارند استفاده لازم را 
ببرند. این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه آمریکا برخلاف معاهدات بین‌المللی گام بر‌می‌داد، افزود: جوبایدن برخلاف دونالد ترامپ که تعهدی به معاهدات بین‌المللی و حتی برجام نداشت، ولی بایدن سعی می‌کند که همسویی متحدانش را در این‌باره داشته باشد و حداکثر استفاده را از نهادهای بین‌المللی بکند. اینکه بایدن نامه مکانیسم ماشه را پس می‌گیرد نشانه این است که آمریکا می‌خواهد در چارچوب برنامه‌های بین‌المللی رفتار کند وبه اقدامات خود مشروعیت بین‌المللی بدهد. اما تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام موضوعی خلاف این را به ما نشان می‌دهد.نباید فراموش کرد که محکم‌ترین تحریم‌ها پس از جنگ جهانی، علیه ایران شکل گرفت بود که اوباما، رییس‌جمهوری وقت آمریکا بود و بایدن به‌عنوان معاون او را همراهی می‌کرد. مکی، با اشاره به اینکه آمریکا در تلاش است تا نگاه آل‌سعود و رژیم صهیونیستی را هم در اقداماتش علیه کشورمان به همراه داشته باشد، یادآور شد: هر‌چند  نگاه بایدن نسبت به ترامپ درباره برجام می‌تواند متفاوت باشد اما نباید فراموش کرد؛ مکانیسمی که جو‌بایدن دارد همسویی و همراهی‌اش با رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی است که به یک نوعی فشار بر ایران آن را دنبال می‌کند.
وی ادامه داد: شاید جوبایدن به توازن در منطقه و خاورمیانه فکر می‌کند تا در این چارچوب نگاه آمریکا را جلو ببرد اما رییس‌جمهوری وقت آمریکا نباید فراموش کند که ایران تحت شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی و ظالمانه بوده و چیزی را برای از دست دادن ندارد. اگر جوبایدن بخواهد این‌گونه فشارها و یا قطعنامه‌های ضد ایرانی را ادامه دهد چیزی جز از بین رفتن برجام را نخواهد دید.
این کارشناس مسائل بین‌المللی، یادآور شد: حفظ برجام برای آمریکایی‌ها توافقنامه مهمی است چرا‌که آن را در چارچوب سلاح‌های هسته‌ای می‌بینند. از سویی دیگر کاخ سفید تلاش می‌کند در منطقه خاورمیانه منافع آمریکا را به همراه داشته باشد و حتی  در شرق آسیا بتواند روسیه را 
محدود کنند. پس آمریکا باید برجام را مورد توجه قرار دهد. آن‌ها برجامی می‌خواهند که فراگیرتر از موضوع هسته‌ای باشد و فشاری که علیه ایران است ملاحظاتی را مد نظر قرار دهند و با شتاب زدگی علیه ایران عمل نکنند. اینکه آژانس تصویب قطعنامه ضد ایرانی خود را تا روزهای آتی به تأخیر می‌اندازند برای همین احتیاط است. آن‌ها می‌خواهند پیش برنامه نرم‌تر و متعادل‌تری صادر کنند تا هم فشارها علیه ایران را کاهش دهند و هم راه‌های دیپلماتیک را به صورت کامل 
سد نکنند.