شناسهٔ خبر: 45116002 - سرویس فرهنگی
منبع: اعتماد آنلاین | لینک خبر

پیرمرد موقری که هربار می‌شد چیزی از او یاد گرفت

عمدتا او را با شعرهای کودکی که سروده به یاد می‌آورند درحالی که دوست‌ نداشت فقط با آن‌ها او را بشناسند، او را نیمای شعر کودک و پیشقراول شعر کودک می‌خوانند و با جمالزاده مقایسه‌اش می‌کنند، یکی هم با این تعبیر از او یاد می‌کند: «پیرمرد محترم و موقری که هربار می‌شد چیزهای زیادی از او یاد گرفت»؛ محمود کیانوش.

صاحب‌خبر -

اعتمادآنلاین| پس از درگذشت هر فردی یادآوری خاطرات و گفتن از او به نوعی تسلی خاطر ماندگان است و ادای دین به شخص درگذشته. پس از درگذشت محمود کیانوش، شاعر، نویسنده، مترجم و منتقد ادبی نیز چهره‌های ادبی مروری بر خاطرات‌شان با او داشته‌ و از او یاد کرده‌اند. 

 

در ادامه مروری داریم بر برخی از این نوشته‌ها:

 

محمدکاظم کاظمی، شاعر و منتقد ادبی نوشته است: «محمود کیانوش برای من، در پنج نگاه

-اولین برخورد من با نام محمود کیانوش در کودکی بود، در مجلات و کتاب‌های درسی دبستانی که از ایران می‌آمد یا در سفرهایی که داشتیم تهیه می‌کردیم. محمود کیانوش از نام‌های پرتکرار در آن کتاب‌ها و مجلات بود، با شعرهایی که بسیار دوست داشتم.

 

در اوایل دهه هفتاد یک دوره آموزش ادبیات کودک برای فرهنگیان در مشهد گذاشته بودند، از دوره‌های آموزش ضمن خدمت که در آموزش و پرورش رایج است. جناب مصطفی محدثی از همکاران آن دوره بود و مرا هم ایشان به مسئولان آن معرفی کرده بود. من مانده بودم که درباره ادبیات کودک چه بگویم، در حالی که هیچ شناخت و مطالعه‌ای ندارم. دوستان کتاب «شعر کودک در ایران» محمود کیانوش را معرفی کردند و به‌راستی آن کتاب، همه آن دوره مرا ساخت. چقدر از این کتاب ارزشمند بهره بردم و چقدر آموختم و چقدر برای آن دوره آموزشی از آن استفاده کردم.-در یکی از سال‌های دهه هشتاد بود که تلفنی به من آمد از خارج.

 

تلفن را برداشتم. گفت «من محمود کیانوش هستم». حیرت‌زده شدم. من؟ محمود کیانوش؟ آن هم از لندن؟ ایشان گویا یک مطلب درباره شعر افغانستان یا ادبیات کودک و نوجوان افغانستان (درست به خاطرم نیست) از من خواست برای انتشار در جایی. با ایمیل به هم مرتبط شدیم و برایم شگفت‌آور بود که کسی در آن سن با امکانات جدید ارتباطی آشناست. بسیار خونگرم و مهربان بود و بسیار با احترام برخورد کرد نسبت به من که شاید نیمی از سن او را داشتم. در حین صحبت از ناراحتی چشم شکایت کرد و این که نشانی ایمیل یا چنین چیزی را به زحمت توانسته بود بخواند.

 

جناب سیداحمد میرزاده شاعر و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان کتابی در نقد آثار پژوهشی در مورد کودک و نوجوان نوشته بود و بخش قابل توجهی از آن کتاب به نقد کتاب «شعر کودک در ایران» محمود کیانوش اختصاص داشت. باز همان شاعر دوران کودکی من پیش چشمم قرار گرفت.- و امروز، خبر درگذشت محمود کیانوش را شنیدم، کسی که هرچند گاه‌به‌گاه، ولی در طول نزدیک به 45 سال با نام و آثار او ارتباط داشتم. روحش شاد.»

 

حمیدرضا شاه‌آبادی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان هم نوشته است: «پیرمرد موقر و محترمی بود که امروز که سن و سالش را دانسته‌ام، فکر می‌کنم پیرتر از سن واقعی‌اش به نظر می‌رسید. در طول دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد گاهی که به ایران می‌آمد به من هم سری می‌زد. اولین برخوردمان در سال هفتاد و دو بود. با هم بیشتر درباره ادبیات و رمان بزرگسال صحبت کردیم. لطفی به من پیدا کرد. شماره تلفنم را گرفت و روزی که داشت برمی‌گشت به انگلستان، زنگ زد و گفت دو کتابم را برایت امضا کرده‌ام و در خانه خواهرم گذاشته‌ام برو و از او بگیر. رفتم و گرفتم. شاید دو یا سه بار دیگر هم در سفرهایی که به ایران داشت دیدمش.

 

اولین کلمه‌ای که با به یادآوردن قیافه و رفتارش به ذهنم می‌رسد، کلمه «محترم» است. بسیار آداب‌دان، شیک‌پوش و خوش‌رفتار بود. اولین‌ بار او به من آموخت که بین ادبیات و entertainment فرق بگذارم. خوب یادم است مصاحبه‌ای را که از جفری آرچر نویسنده رمان‌های جاسوسی در تلویزیون انگلیس دیده بود تعریف کرد و گفت او خودش را نه ادیب، که entertainer یا نویسنده نوشته‌های سرگرم‌کننده می‌داند. خاطرات بسیار داشت و هربار می‌شد چیزهای زیادی از او یادگرفت.

 

بدون شک نقش او در ادبیات کودک ایران قابل مقایسه با نقش محمدعلی جمال‌زاده در داستان‌نویسی بزرگسال است. و چقدر شبیه هم بودند این دو! هر دو اساسی را پایه‌گذاری کردند و بعد خودشان از آن فاصله گرفتند و سرانجام در غربت مردند.»

 

فرهاد حسن‌زاده نیز با اشتراک گذاشتن شعر«بچه‌های جهان» از محمود کیانوش نوشته است: «بچه‌های پاکدل

بچه‌های مهربان

چشمه‌های زندگی

روشنی‌های جهان

غنچه‌های آرزو

در گلستان امید

سرخگونه یا سیاه

زردگونه یا سفید

قلب امروز جهان

زنده از مهر شما

چشم فردای جهان

روشن ‌از چهر شماست

 

محمود کیانوش سال‌ها دور از ایران زندگی می‌کرد، اما کودکان امروز و کودکان دیروز و دیروزتر با آثار او خاطره‌ دارند. خاطرات مشترکی که از شعرهای زیبای کتاب فارسی دوران مختلفی در ما زمزمه می‌شود.

 

کیانوش به تعبیری نیمای شعر کودک ایران بود. اما او نه‌تنها در زمینه شعر که در گونه‌هایی مثل نگارش داستان، طنز مطبوعاتی و ترجمه دستی بر آتش داشت.

 

او روز سه‌شنبه 23 دی‌ماه 1399 از این دنیا سفر کرد.

 

یادش همیشه با ما.»

 

رضی هیرمندی نیز در نوشته‌ای کوتاه به مهاجرت محمود کیانوش اشاره کرده و آورده است: «هرگز نخواهد شد عزیزان

یاد شما هرگز فراموش

هستیم با هم همیشه

در شعر محمود کیانوش

محمود کیانوش، شاعر، نویسنده و منتقد هم در خارج از ایران چهره در نقاب خاک کشید.

 

می‌دانم که آمار بسیار چیزها را می‌گوید و همه چیز را نمی‌گوید. با این حال، از خود می‌پرسم از میان نزدیک به دویست کشور جهان، چند کشور را می‌توان نام برد که بخشی از بهترین شاعران و نویسندگان و نخبگانش به خارج از وطن کوچیده باشند؟ یادت گرامی باد پیشقراول شعر کودک ایران!»

 

منبع: ایسنا